ثریا آسایش؛ بازار: صادرات، از مهمترین منابع ارزآوری برای هر کشور است و ایران هم از این قاعده مستثنی نیست. با توجه به شرایط تحریمی کشور، ارز مانند خون برای رگ های اقتصادی کشور حیاتی است. از این رو شایسته است تمام همت مسئولین بر این محور باشد تا زمینه گسترش صادرات بیش از پیش فراهم شود.
صادرات مبتنی بر توان و ظرفیت‌های کشور اولویت دارد. در این میان، گیاهان دارویی با توجه به کم آب خواه بودن و شرایط اقلیمی پتانسیل زیادی برای پرورش در کشور و استان یزد را دارند. با توجه به ارزآوری و اشتغال‌زایی که از صادرات گیاهان دارویی نصیب کشور می‌شود این ظرفیت وجود دارد تا در این زمینه سرمایه گذاری اساسی صورت گیرد. این گزارش با توجه به نبود آمار و ارقام چشمگیر در زمینه صادرات گیاهان دارویی کشور به سراغ فعالان این بخش رفته تا دلایل و موانع را از زبان آنها بشنود.
صادرات گیاهان صرفه اقتصادی ندارد
رضا ماوندادی که در صادرات گیاهان دارویی مثل انغوزه، عناب، مازو و علف گل گاوزبان فعالیت می‌کند با بیان اینکه اکنون صادرات مانند گذشته صرفه اقتصادی ندارد، گفت: در حال حاضر به خاطر نوسانات دلار و بیماری کرونا در یک سال گذشته صادرات گیاهان دارویی دچار رکود شده و قوانین پیچیده و الزامات سخت مانع توسعه صادرات در کشور شده است.
صادرکننده گیاهان دارویی استان با ابراز گلایه مندی از روند اداری گرفتن مجوز برای صادرات بیان کرد: برای گرفتن مجوز، صادر کنندگان باید به تهران مراجعه کنند و حدود پنج سالی است که این کار به مرکز کشور منتقل شده و به علت سختی فرآیند گرفتن مجوز، انگیزه برای صادرات گیاهان دارویی کاهش یافته است.
عدم چرخش نخبگان در مسندهای مدیریتی مانع تغییر در رویکردهای صادراتی شده
وی با بیان اینکه نامه نگاری‌های متعددی صادرکنندگان با تهران انجام دادند تا بلکه رویه تغییر کند، گفت: این رویکرد بدون فایده بوده زیرا از یک سو باید به اداره جهاد کشاورزی رفت و از سوی دیگر پروسه اداری در اداره منابع طبیعی را گذراند. در مجموع، بین شهرهای مختلف کشور در حال تردد بودن نشان از سختی فرآیندهای اداری صادرات است.
کشت در کشورهای همجوار
صادرکننده گیاهان دارویی استان با بیان اینکه انغوزه از اقلام صادراتی وی است، گفت: قبلا این گیاه فقط در افغانستان و ایران کشت می‌شد اما در حال حاضر از سوی کشورهای تاجیکستان، ازبکستان و پاکستان نیز به علت نیروی کار ارزان کشت و صادر می‌شود و این مناطق بازارهای جهان در زمینه انغوزه را گرفته اند.
وحید فرهی فرد، دیگر صادرکننده گیاهان دارویی مهمترین مشکل صادرات را گرفتن مجوز دانست و افزود: در شرایطی هستیم که زمانی را که بهتر است صرف کیفیت، بسته‌بندی و راه‌های بهتر فروش شود، صرف اخذ مجوز می‌کنیم.
وی ضمن ابراز ناخرسندی از عدم شجاعت مسئولین در کاهش زمان پروسه دریافت مجوز، گفت: روندهای اداری طولانی، صادرکنندگان را خسته کرده و در موارد بسیاری منجر به رها کردن پروسه صادرات و یا حرکت در مسیر دیگر شده است.
تغییر مدیران لازمه توسعه صادرات
این صادرکننده گیاهان دارویی استان با اشاره به اینکه هدف از صادرات، ارزآوری است و کسی که ارز به کشور وارد می‌کند باید مورد حمایت بیشتری قرار گیرد، بیان کرد: صادرکننده به تنهایی مسئولیت گذر از مراحل مختلف چون گمرک، صادرات، تولید، فروش، بازاریابی و... را به عهده دارد و چون تمام این مسیرها سخت و پیچیده است، دیگر وقت و انرژی جهت گرفتن مجوز برای صادرکنندگان باقی نمی ماند.
وی بیان کرد: روند صادرات کشور درگیر موضوعاتی چون قاچاق و ممنوعیت‌ها است و مرتبطین صدور مجوز به علت ترس از پیامدها، از همکاری با صادرکننده سرباز می‌زنند و به دلیل عواقب توبیخ کار، کمکی در زمینه تسهیل صادرات حتی طی روند عادی اداری انجام نمی‌دهند.
فرهی فرد تصریح کرد: تولیدکنندگان و صادرکنندگان برای جامعه ارزآوری و اشتغال زایی دارند و انتظار است که مسئولین جهت حمایت از تولید ملی در صدور مجوزها همراهی کنند. این در حالی است که در جلسات صادرکنندگان با استاندار، وقت کافی برای حل مشکلات صادرات وجود دارد اما در این جلسات نیر نتیجه ای حاصل نمی‌شود و در نهایت، موضوعات به تهران ارجاع داده می شود.
گرفتاری اخذ مجوزها
این فعال بازار گیاهان دارویی با بیان اینکه وقتی صادرکنندگان زیادی درگیر مشکلات مجوز هستند، باید سازمان جهاد کشاورزی برای حل مسئله ورود کند، افزود: جهاد کشاورزی به عنوان متولی امر مجوز صادرات باید اقدام قاطع انجام دهد تا صادرکننده در یک چرخه معیوب و بروکراسی پیچیده اداری قرار نگیرد.
صادرکنندگان یزد در یک چرخه معیوب اداری قرار دارند
فرهی فرد با بیان اینکه با توجه به اشتغال‌زایی، ارزآوری و کم آب‌خواه بودن این گیاهان، باید روی آن سرمایه گذاری انجام شود زیرا بحث روز کشور تحریم است و در این میان، حمایت از صادرکنندگان که ارزآوری انجام می‌دهند، ضروری است افزود: در حوزه مدیریت استان خصوصا در بخش صادرات گیاهان دارویی چرخش نخبگان وجود ندارد بعضی افراد بر مسندهای تصمیم گیری به مدت‌های طولانی نشسته‌اند و اگر اراده‌ای برای بهبودی شرایط صادرات در کشور وجود دارد باید تغییراتی در پست‌های اداری صورت گیرد و از نسل جدید و جوانان نخبه برای تصمیم‌گیری بهره برده شود.
مواجهه صادرکنندگان با قوانین خلق‌الساعه
سینا مشایخی دبیر اتحادیه صادرکنندگان گیاهان دارویی کشور با اعلام اینکه اگر مشکلی در بین صادرکنندگان ایجاد شد، باید صادرکنندگان شماره اظهارنامه و کوتاژ خود را به اتحادیه صادر کنندگان ارسال کنند گفت: اتحادیه در زمینه رفع آن اقدام می‌کند و برای قوانین زائدی که وجود دارد با اداره تنظیم مقررات وزارت جهاد سازندگی در راستای رفع مشکل اقدام می‌شود.
وی مشکل اصلی صادرات را قوانین خلق الساعه ای دانست که مدیران به تنهایی ابلاغیه می دهد و شخصأ با آن موضوعات برخورد می‌کنند و اظهار کرد: اتحادیه صادرکنندگان در یکی دو سال اخیر مشکلات صادرکنندگان را بر اساس حیطه کاری اعم از زعفران، عرقیجات، صمغ ها، ریشه ها و بذرها تقسیم بندی کرده و مجوز را به صورت گروهی صادر می‌کنند.
مشکلات گمرکی برای صادرات
دبیر اتحادیه صادرکنندگان کشور مشکل صادرکنندگان را در برخی موارد به خاطر توجه نکردن به ابلاغیه رسمی دانست که در آن متذکر اقلام ممنوعه می‌شوند و افزود: بعضأ اقلام مرتعی که صادر کننده از قاچاقچی خریداری کرده است به علت نداشتن مجوزات لازم در گمرک مشکل پیدا می‌کند.
مشایخی با اشاره به اینکه باید جنس مشکل را شناخت و در صورت کوتاهی کارشناس دولت، اتحادیه توانایی اقدام را دارد، بیان کرد: مشکلات در کارگروه خود بررسی و به هیئت مدیره منتقل می‌گردد تا اقدامات لازم برای رفع آن صورت گیرد.
قوانین صادراتی کشور نیاز به بازبینی دارد
وی با بیان اینکه این اتحادیه با بررسی‌های خود به شناسایی افراد ذی‌صلاح می‌پردازد که در حیطه وظایف قانونی خود عمل می‌کنند گفت: در یک نمونه خاص از سازمان جنگل ها و مراتع شکایت شد که به نتیجه نرسید و پیگیری ها تا دفتر رهبری و ریاست جمهوری صورت گرفت تا به نتیجه رسید.
صادرات نیاز به یک متولی واحد دارد
به هر حال باید رفع مشکلات صادرکنندگان نیاز به عزم جدی دارد که با شعار و جلسه قابل حل نیست بلکه قوانین شفاف و مدرن و پایبندی مسئولان به این قوانین نخستین و در اصل مهمترین گام در حل مشکلات است.
صادرکنندگان استان گلایه زیادی از روندهای اداری و پاس کاری‌های ممتد دارند. آنها معتقدند این روندهای طولانی صادرکننده را از صادر کردن منصرف می‌کند. در واقع ضروری است که یک متولی واحد برای این امر مهم تعیین شود و با تمام قوا از صادرکننده به عنوان پیشتاز جنگ اقتصادی حمایت شود. قوانین صادراتی کشور نیاز به بازبینی دارد و گردش نخبگان کشور یکی از عواملی است که می‌تواند این نیاز را تأمین کند.
نظر شما