خدیجه ستارزاده؛ بازار: قطعی مکرر برق در ماه های گذشته و تاثیر آن بر صنعت سیمان نه فقط چرخ این صنعت بلکه صنایع و فعالیت های زیادی را متوقف کرده است. گفته می شود گرانی سیمان در ماه های اخیر به دلیل ورود این شرکت ها به بازار سرمایه و بورس و همچنین قطعی برق است و اما و اگرهای زیادی درباره اختلال در بازار این صنعت وجود دارد. برای اطلاع از چگونگی وضعیت این صنعت گفتگوی بازار با «حمید فرمانی» مدیرعامل شرکت «سیمان آبیک» بزرگترین کارخانه تولید سیمان کشور را با هم بخوانیم.
*با توجه به افزایش هزینه ها قیمت گذاری برای سیمان را منطقی می دانید؟
امکان ادامه این روش قیمت گذاری دستوری سیمان وجود ندارد، صنعت سیمان واقعا" تاب و تحمل ادامه این روند را ندارد. گفته می شود ظرفیت تولید سیمان کشور ۸۷ میلیون تن است، اما در واقع برای تولید حدود ۱۵ میلیون تن آن امکان تولید نیست و درآمد این صنعت در حدی نیست که ظرفیت عنوان شده را نوسازی و با تامین قطعات و شرایط لازم آماده تولید کند. به طور کل روش دستور قیمت گذاری سیمان ظالمانه است.
*هزینه های تولید کارخانه در سال جاری چقدر افزایش داشته است؟
عوامل تشکیل دهنده قیمت تمام شده سیمان بنا بر تایید و نامه آقای قبادی «معاون وزیر صمت» به آقای رزم حسینی «وزیر صمت» در تاریخ یکم بهمن ۱۳۹۹ از ۱۰۰ تا ۷۰۰ درصد افزایش داشته و علاوه بر این افزایش، در ۳ ماه گذشته هزینه های «پیمانکاری، حمل و نقل، تعمیرات، قطعات یدکی، نسوزهای مصرفی، فولادهای آلیاژی، استخراج و غیره» به شدت افزایش داشته که با این برآورد و آمار ذکر شده قابل قیاس نیست.
*پس سودهایی که برای شرکت های تولید سیمان مطرح می شود چیست؟
در واقع اینها سود های حسابداری است و سودهای اقتصادی نیست. صنایع سیمان عمدتا" قدمت ۵۰-۴۰ سال به بالا دارند که استهلاکشان به صفر رسیده و با توجه به استاندارد های حسابداری، آنها را سود آور نشان می دهد ولی این سود، سودی نیست که واقعی باشد و بتوان بر مبنای آن قطعات یدکی خریداری کرد یا خطوط تولید خود را نوسازی و بازسازی کرد.
اگر سود، سود واقعی باشد باید به راحتی بتوانیم از پس حل این مشکلات بربیاییم و باید درآمد ما با سودهایی که نشان می دهد همخوانی داشته باشد و کفاف بدهد در حالیکه واقعیت این نیست و این سودها غیر واقعی و فریبنده است
به عنوان مثال من خودم در آبیک ۲ کوره دارم که چند روز قبل دو رینگ یک کوره را عوض کردم. عین این دو رینگ را از ۱۰ سال پیش با دلارهای ۱۸۰۰-۱۵۰۰ تومانی در انبار داشتم و با نرخ دلار به قیمت امروز تامین نکردم. ولی با این اوصاف من ۱۰۰ میلیارد تومان هزینه کردم تا این دو رینگ کوره را تعویض کنم . اگر این رینگ ها را نداشتم و می خواستم خریداری کنم یا در داخل تولید کنم ۵۰۰-۴۰۰ میلیارد تومان هزینه تعمیرات ما می شد. من چقدر باید سود داشته باشم که یک تعمیرات کوچک جبران شود؟ اگر سود، سود واقعی باشد باید به راحتی بتوانیم از پس حل این مشکلات بربیاییم و باید درآمد ما با سودهایی که نشان می دهد همخوانی داشته باشد و کفاف بدهد در حالیکه واقعیت این نیست و این سودها غیر واقعی و فریبنده است.
از طرفی هزینه ها مدام در حال افزایش است، برای مثال خود دولت گاز را از اول فروردین ۲ برابر کرده است یعنی ۱۱۹ هزار تومان را متر مکعبی ۲۵۰ هزار تومان کرده و هزینه برق هم افزایش داشته، حقوق دولتی در بهره برداری از استخراج معادن در یک آیتم «سنگ آهک» حدود ۱۰ برابر شده است.
چطور می شود که همه هزینه ها به راحتی از ۳ تا ۱۰ برابر افزایش دارد، اما به قیمت سیمان که می رسد هزار استدلال می‌آورند که به دلیل آثار روانی، سیمان قیمت مسکن را باید کنترل کند.
متاسفانه مکانیسم تعیین قیمت سازمان حمایت از مصرف کنندگان و تولیدکنندکان اینطور است که با صورت های مالی حاشیه سود ما را مدیریت می کند. این روش ها ۵۰-۴۰ سال پیش یا شاید بیشتر در دنیا منسوخ شده و واقعا صنعت نمی تواند با این شیوه ها ادامه بدهد.
قیمت گذاری دستوری در حوزه برق مانع توسعه، نوسازی و بازسازی نیروگاه ها و تجهیزات برق شد و اکنون این صنعت را به اینجا رسانده و باعث آسیب به همه بخش ها شده است.
صنعت سیمان هم از این موضوع مستثنی نیست چون مطمئنا در سالهای نه چندان دور یعنی طی ۳ تا ۵ سال آینده همین بلا به سرش خواهد آمد البته الان هم این بلا به سرش آمده ولی طی این سالها ملموس تر مشاهده خواهد شد.
قیمت گذاری دستوری در حوزه برق مانع توسعه، نوسازی و بازسازی نیروگاه ها و تجهیزات برق شد و اکنون این صنعت را به اینجا رسانده و باعث آسیب به همه بخش ها شده است. صنعت سیمان هم از این موضوع مستثنی نیست چون مطمئنا در سالهای نه چندان دور یعنی طی ۳ تا ۵ سال آینده همین بلا به سرش خواهد آمد
*در ماه های گذشته چه موانعی و چند درصد تولید شما کاهش یافته است؟
از نیمه دوم خرداد ماه برق ما محدود شده و تولید تقریبا" به ۵۰ درصد کاهش پیدا کرد ولی از ۱۳ تیرماه به صورت مشخص کل صنعت سیمان کشور متوقف شده و تا امروز متوقف است.
*قطعی مکرر برق و نوسانات آن در ماه های اخیر روی تولید و تجهیزات شما چقدر آسیب داشته است؟
بله آسیب زده است، تعمیر کوره ای که گفتم ۱۰۰ میلیاردتومان هزینه داشت، حدود ۲۰ میلیارد تومان آن پول آجر نسوزی بوده که تعویض شد. امروز از داخل کوره بازدید کردیم دیدیم، کلا" ترک برداشته و آجر نسوزی که باید برای من ۱۵ ماه عمر کند، مطمئنا طی یکی دوماه آینده می ریزد و من باید ۲۰ میلیارد تومان هزینه کنم که اینها را جایگزین کنم و این مشکل به دلیل قطعی برق ایجاد شده است. به ما ۵ مگاوات برق می دهند که فقط جوابگوی روشنایی شهرک مسکونی، معابر و اتاق کارمان است و به درد تولید نمی خورد.
*میزان تولید روزانه کارخانه سیمان آبیک چقدر است؟
تولید ما روزانه ۱۶۵۰۰ تن کلینکر و در حدود ۱۲۰۰۰ تن سیمان بوده است که متاسفانه در حال حاضر صنعت ما ۱۰۰ درصد متوقف است.
*میزان ارز آوری سیمان آبیک چطور است؟
ارز آوری ما بیشتر صرف واردات قطعات یدکی خودمان می شده و متاسفانه از سال گذشته که گاز قطع شد و مشکلاتی در بازار به وجود آورد و قیمت ها بالا کشید از هرگونه صادرات جلوگیری کرده اند و مشکلات ارزی زیادی برای ما به وجود آورده اند و الان من برای خرید برخی قطعات یدکی مورد نیاز کارخانه باید بروم از سامانه نیما ارز بگیرم ولی ارزی اختصاص نمی دهند.
قبلا صادرات داشتیم و با ارزهایی که از صادرات خودمان می گرفتیم یک سری قطعاتمان را وارد می کردیم. متاسفانه چند ماه است به خاطر التهابات قیمتی در بازار، استانداران را که جایگاه قانونی در موضوع صادرات ندارند، وارد این قضیه کرده و جلوی هرگونه حمل و نقل مواضع صادراتی را گرفتند.
به دلیل مانع تراشی دولتمردان، صادرات برخی از شرکت ها کاملا متوقف شده و صادرات برخی دیگر هم کاهش پیدا کرده و مشکلات ارزی زیادی برای ما به وجود آمده که برای ارز مورد نیاز تامین قطعات یدکی دچار مشکل هستیم.
*ورود کارخانه های سیمان به بازار بورس را چطور ارزیابی می کنید؟
بورس یک بازار بزرگ رقابتی و یکی از مصادیق شفافیت و عدالت در بازار است به شرطی که درست انجام شود. ورود سیمان به بورس از چند منظر به نفع صنعت سیمان است. اول اینکه از قیمت گذاری های دستوری بعد از سالهای سالها واقعا رهایی پیدا می کند و دوما" از انحصار چندین دلال بزرگ که با منابع مالی ای که در اختیار دارند در این سالها توانستند بازار سیمان کشور را به دست گرفته و مدیریت کنند، خارج می شود یا حداقل اگر به صفر نرسد کمتر می شود.
در این یک ماه و نیم که این اتفاق افتاده، مشتریان ما از ۴۰-۳۰ نفری که به صورت عمده از ما خریداری می کردند به ۷۰۰-۶۰۰ نفر در بورس رسیده است. در این شرایط با انحصار شکنی، در واقع انحصار طلبی برخی افراد از بین می رود.
البته این تجربه جدیدی در حوزه سیمان است که در وهله اول صنعت سیمان باید به آن بپیوندد و از هر گونه دوگانگی در قیمت گذاری جدا" باید پرهیز شود و اگر قرار باشد بورسی بشویم همه ما باید بورسی شویم که ۳-۲ قیمت بیرون نباشد و در ادامه دولتمردان ما در وزارت صمت تمهیدات لازم را بیندیشند که یک دفعه مثل هفته های اخیر که ۷۰۰-۶۰۰ تومان در هر تن حدود ۲ میلیون تومان جهش پیداکرده است، نشود.
در واقع باید برایش یک دامنه نوساناتی یا سازوکاری تعیین کنند که جهش های این شکلی نداشته باشد و به این فکر هم باشند که بورس به جایگاهی برسد که مورد انتظار است. در هر صورت مزایای بورس بیشتر از معایبش است.
*گفته می شود ورود سیمان به بازار بورس باعث گرانی آن شد، این گفته درست است؟
این شایعه به وجوود آمده اما واقعا اینطور نیست .قطع کامل برق، عدم تولید، عدم تحویل و توقف ۱۰۰ درصدی تولید این مشکلات را رقم زده است که انشاالله با رفع این مشکل طی یکی دوماه آینده پس از ورود سیمان به بازار به شرایط تعادلی خودش برگردد. یعنی بگذارند عرضه و تقاضا به عنوان یک مولفه اقتصاد تعیین کننده قیمت باشد. چرا که قطعا" این روند برای کلیت بازار، مصرف کننده، تولید کننده و نظام سلامت اقتصادی خیلی بهتر خواهد بود. فساد ها و رانت ها در قیمت گذاری کاملا از بین خواهد رفت. فقط باید برایش زمان قائل شوند و بگذارند بورس کار خودش را بکند تا قیمت ها را به تعادل برساند.
ما کسری تولید سیمان نداریم و متناسب با نیاز های کشور صنعت سیمان پاسخگو است در این فضا اگر بگذارند عرضه و تقاضا تعیین کننده باشد خیلی بهتر است.
*این اواخر وعده ها و تعهدات زیادی در راستای بهبود صنعت سیمان داده شد، چه بخشی از این تعهدات اجرایی شده است؟
به هیچ کدام از وعده ها عمل نکردند، هیچ مطلق و همه آنها فقط وعده بود.
*چه پیشنهادی برای برون رفت صنعت سیمان از وضعیت فعلی دارید؟
متاسفانه دولتمردان ما در جایگاهی که برای سرنوشت یک صنعت مانند سیمان تصمیم می گیرند، شناخت دقیقی از آن صنعت ندارند. در سازمان حمایت، وزارت صمت و وزارت نیرو افراد ناآشنا به کار، متولی این تصمیمات هستند. به عنوان مثال در وزارت نیرو ۱۰ درصد دیماند را به صنعت ما می دهند که در حد همین روشنایی است که به مردم می دهند.
از ۱۰ شب تا ۸ صبح یا ۱۲ شب تا ۸ صبح برق دادن به صنعت سیمان به درد نمی خورد. مگر کوره سیمان بخاری برقی است که شبها سرد است بزنیم روشن شود و صبح ها از برق بکشیم. وقتی از یک تولید پیوسته صحبت می شود که باید ۳۶۵ روز این کوره بچرخد. از شروع کار با آسیاب گرفته تا سنگ شکن، کوره، پَکر ها و غیره همه با برق کار می کنند و در تصمیم گیری این فرآیند در نظرگرفته نمی شود.
نحوه تخصیص برق نشان می دهد افراد ناکارآمدی که این تصمیمات را می گیرند واقعا شناختی روی صنعت سیمان ندارند و اصلا نمی دانند فرایند های عملی این صنعت باید ۲۴ ساعته کار کند
این نشان می دهد افراد ناکارآمدی که این تصمیمات را می گیرند واقعا شناختی روی صنعت سیمان ندارند و اصلا نمیدانند فرایند های عملی این صنعت باید ۲۴ ساعته کار کند.
در حقیقت باید به افرادی مسئولیت دهند یا مشورت بگیرند که از درون همان صنعت رشد کرده و آگاهی لازم را داشته باشد. چرا که وقتی صنعت سیمان به مشکل بخورد صنایع و اصناف زیادی مشکل پیدا می کنند.
*در پایان موردی را لازم به ذکر می دانید؟
کلیت تمام صنعت ها داخل کشور یک سیستم است که با تغییر در یک متغییر، دیگر بخش ها هم تغییر می کنند. مسئولان باید نگاه سیستمی داشته باشند. اینکه وزارت نیرو در حوزه برق برای خودش جزیره‌ای تصمیم بگیرد، وزارت صمت برای خودش یا ما هم برای خودمان جزیره ای تصمیم بگیریم، خیر شدنی نیست. ما همه در یک سیستم هستیم، اگر برق دچار مشکل شود ما هم دچار مشکل می شویم و اگر ما دچار مشکل شویم صنایع و اصناف دیگر با مشکل مواجه می شوند و در نهایت هر قضیه، مردم متحمل آثار منفی بی برنامگی و بی نظمی ما می شوند.
امیدواریم دولت جدید انشاالله با یک نگاه کارشناسی و سیستمی و با استفاده از نظرات کارشناسی کلیت صنایع کشور مخصوصا صنایع راهبردی مثل سیمان و فولاد را در نظر و هم به نفع تولید کننده و هم به نفع مصرف کننده تصمیم بگیرند.
نظر شما