بازار؛ گروه استان ها: امنیت غذایی برای همه کشورها از اهمیت بالایی برخوردار است بر همین اساس دولت‌ها با توجه به این مسئله حمایت‌های بسیاری از تولید کنندگان مواد غذایی از جمله کشاورزان دارند، اما در کشور ما این مهم مورد غفلت قرار گرفته و کشاورزی در زیر سایه تصمیمات غلط مسوولان در حال نابودی است.
در همین خصوص مصاحبه‌ای با علی قلی ایمانی دبیر خانه کشاورز گلستان داشته‌ایم تا نقد و بررسی بر چالش‌های حوزه کشاورزی استان گلستان داشته باشیم.
* وضعیت کشاورزی در گلستان چگونه است؟
کشاورز تکلیف مشخصی ندارد چون به عنوان یک تولید کننده این شغل از توجیه اقتصادی برخوردار نیست. هر روز علاوه بر اینکه تحت تاثیر عوامل طبیعی قرار دارد، متاسفانه از سو مدیریت نیز ضربه می‌خورد.
سالیان سال است که کشاورزی در گلستان به صورت معیشتی و سنتی انجام می‌شود و هر روز که جلوتر می‌رویم مشکلات در این حوزه بیشتر می‌شود. شاید بتوان خرد بودن زمین‌های کشاورزی در استان گلستان را یکی از عوامل‌عدم توجیه اقتصادی این شغل برشمرد.
در استان گلستان بیشتر کشاورزان زمین در مساحت‌های کوچک دارند که روز به روز هم در حال کوچکتر شدن است؛ این در حالی است که کشاورزی زیر ۱۰ هکتار در گلستان توجیه اقتصادی ندارد.
شاید کشاورزی در درآمد ناخالص ملی از سهم کمی برخوردار باشد اما از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است چرا که در دنیا امنیت غذایی بالاتر امنیت نظامی قرار دارد.
بسیاری کشورها با توجه به همین مسئله مشکل کشاورزی را حل کرده‌اند تا در تامین غذا دچار چالش نشوند و بعد از آن اولویت‌های دیگر در نظر گرفته اند.
* نگاه دولت برای رفع موانع و مشکلات کشاورزان چگونه بوده است؟
در کشور ما علاوه بر اینکه مشکلات این حوزه مرتفع نشده است، دولت مشکلات بسیاری را هم به این قشر تحمیل کرده است؛ همه این مسائل باعث شده میانگین سن کشاورزان به ۵۵ سال برسد و این یک زنگ هشدار است.
نسل جوان رقبتی برای انجام کار کشاورزی ندارد چرا که این شغل توجیه اقتصادی برخوردار نیست. نمایندگان و دولت‌ها نگاهشان را در خصوص کشاورزی باید تغییر دهند و با سیستمی کردن زمینه ایجاد یک فعالیت اقتصادی را فراهم سازند تا بتوانند نیاز بهره برداران را از رفاه حداقلی برآورده کنند.
با به وجود آوردن شرکت سهامی زراعی با حفظ حقوق مالکیت می‌توان کشاورزان را تجمیع کنیم و در کنار آن زیرساخت‌ها نیز با حمایت‌های دولت و تسهیلات بانکی در زمینه ایجاد صنایع تبدیلی مهیا شود تا اینگونه بتوانیم سودآوری کشاورزی را بالا ببریم.
با جزیزه‌ای عمل کردن هیچ‌گاه در زمینه کشاورزی نمی‌توانیم به توجیه اقتصادی برسیم و یک زنجیره تولید ایجاد کنیم.
کشورهای جهان اول نگاه ویژه‌ای به بخش کشاورزی دارند و به این حوزه یارانه پرداخت می‌شود؛ اما در ایران به جای اینکه حمایت شود دولت‌ها از کشاورزان یارانه گرفته اند.
دولت گندم را به قیمت واقعی از کشاورز خریداری نمی‌کند تا نان گران نشود، در حالی که قرار نیست چهار میلیون بهره بردار تاوان نان ۸۵ میلیون ایرانی را بدهد. اگر می‌خواهید به مصرف کننده کمک کنید چرا فشار را قشر کشاورز تحمل کند.
* برای جلوگیری از ضررهای ناشی از موانع طبیعی بر کشاورزی چه اقداماتی انجام شده است؟
مسئولان در زمینه کشاورزی با بی برنامگی عمل می کنند و با وجود اینکه مسوولان می دانستند که امسال سال خشکی در پیش دارند هیچ اقدام و برنامه ای در این حوزه نداشتند. برای کشور ما ننگ است که ذرت را از فرانسه به قیمت ۹ هزار تومان و کاه از ارمنستان و دیگر کشورها وارد کنیم، در صورتی که اگر برنامه ریزی داشته ایم می توانستیم بسیاری از مشکلات را به حداقل برسانیم.
ایران یک کشور خشک و نیمه خشک است و همیشه بحث خشکسالی وجود داشته است؛ گندم استان امسال از یک میلیون و ۴۰۰ هزارتن به زیر ۵۰۰ هزار تن رسیده است و این برای جامعه کشاورزی خسران زیادی به بار داشته است.
راندمان آبی در کشور ما بسیار پایین است اگر دنیا ۸۰ درصد راندمان آبی دارد ما هنوز به ۴۰ درصد نرسیده ایم. در مسیر آبیاری مزارع ۶۰ درصد آب در انتقال، مصرف و دیگر مسائل هدر می رود.
در زمینه زیرساخت آبیاری های مدرن انتقال آب با لوله و استفاده از آبیاری های تحت فشار سرمایه گذاری انجام نشده تا ما امروز چالش آب را نداشته باشیم.
چه میزان در زمینه آبخوان داری سرمایه گذاری انجام شده است؟ در زمینه تزریق مصنوعی سفره های زیر زمینی چه اقداماتی انجام داده ایم؟ اینها به دلیل درآمد زا نبودن برای سرمایه گذاران جذابیت نداشت اما با توجه به سود سرشار سدسازی ما مافیای سد سازی را در کشور داشته ایم.
* نقش مافیای سدسازی در این زمینه چیست؟
در کشور مافیای سد سازی به وجود آمد چرا که سود بسیاری برای عده ای به همراه دارد؛ سد ساخته شد اما کانال انتقال آب این سدها فکری نشده است. نباید آب سدها قرقابی استفاده شود بلکه باید به وسیله کانال به زمین های کشاورزی انتقال داد تا هدر رفت کمی داشته باشد.
متاسفانه به پیمانکاران پول پرداخت شد و سد ساخته ایم ولی آبیاری سدها با همان روش قرقابی ۱۰۰ سال پیش استفاده می کنیم
چرا در استان گلستان علی رغم اینکه می دانیم خشکسالی است اما باز کشاورزان رقبت به کشت شالی دارند؟ چرا که بین دیگر محصولات کشاورزی توجیه اقتصادی بیشتری دارد و متاسفانه برای همه اینها از سوی دولت تاکنون هیچ برنامه ای وجود نداشته است.
استحصال بی رویه آب سبب خواهد شد که امروز استان دچار مشکل های فرونشست زمین شده است، همه اینها خسران است اما چه باید کرد؟
* چه نهادهای در مسیر توسعه اقتصادی کشاورزی مانع تراشی می کنند؟
همه نهادها به نوعی با عمل نکردن به مسوولیت خودشان و نادیده گرفتن این قشر در مسیر توسعه کشاوزی مانع تراشی داشته اند وجهاد کشاورزی نیز با توجه به اینکه متولی اصلی کشاورزان است نتوانسته در این زمینه سیستماتیک عمل کند، دستگاه های مرتبط را در کنار هم قرار دهد و با هماهنگی دیگر دستگاه بتواند زمینه توسعه اقتصادی کشاورزی را دنبال کنیم.
کود، سم، بذر همه چیز را استفاده می کنیم اما بهره وری پایین است ۳۰ درصد در کشاورزی دور ریز داریم چرا که هنوز کشاورزی بصورتی سنتی انجام می شود.
نظر شما