رکود ۵۰ درصدی بازار نساجی با قانون جدید چک| صادر کنندگان در مشکلات گیر افتاده اند

بازار؛ گروه صنعت: صنعت نساجی ایران اگرچه دارای قدمت است و پیشروتر از کشور ترکیه بوده است اما سالها است این صنعت در ایران دچار رکود و کسادی است و بسیاری از کارخانجات با مشکلاتی همچون تامین مواد اولیه مواجه هستند. با این وجود با وارد کردن برخی ماشین آلات مجهز روز دنیا تولیدکنندگان توانسته اند نیازهای داخلی را تامین کنند و بخشی از محصولات خود را نیز به دیگر کشورها صادر کنند.

«محمد سیدیان» یکی از تولیدکنندگان و صادرکنندگان صنعت نساجی است که به صورت تخصصی در حوزه «پرده توری» فعالیت می کند. در این راستا خبرنگار خبرگزاری بازار گفتگویی با وی انجام داده و جویای آخرین مسائل پیرامون این صنعت شده است.

*در ابتدا کمی در خصوص زمینه فعالیت خود توضیحاتی بدهید.
بنده تولید کننده پرده توری هستم و از ۱۷ سال پیش که با هیاتی از اتاق بازرگانی به غرب آفریقا سفر داشتیم در آنجا فعالیت خود را با تاجران کشور نیجریه آغاز کردم در حوزه صادرات پرده توری نیز فعالیت دارم. پس از آن وارد بازار سنگال شدم اگرچه در آنجا تجارت نساجی دست لبنانی ها بود اما توانستیم به این بازار نیز وارد شویم و به این ترتیب حدود ۱۰ سال هر ماه یک کانتینر ۴۰ فوتی پرده توری به سنگال ارسال می کردیم با این وجود الان به این کشور دیگر صادرات نداریم.

نداشتن امکان ارسال مستقیم بار به بازارهای هدف و همچنین مشکلات نقل و انتقال پول موجب شده صادرکنندگان صنعت نساجی مثل گذشته صادرات نداشته باشند

*چه عواملی موجب شده نتوانید مثل سابق صادرات داشته باشید؟
چند سالی است که با موانع بسیاری مواجه هستیم از جمله اینکه ما الان مشکل حمل و نقل داریم چون ارسال مستقیم بار برای ما میسر نیست. این در حالی است که پیش از این یعنی تا حدود سال پیش، بار با کشتی مستقیما از بندرعباس بارگیری می شد و به مقصد می رسید.

دومین مشکل ما در بحث انتقال پول است یک بر خلاف زمانی که بانکهای ما با دنیا ارتباط داشتند و مشتریان ما در فرانسه یا هر کشور دیگری به بانک ملی ایران مراجعه می کردند  یورو و دلار می دادند و ما در ایران آن را دریافت می کردیم الان امکان نقل و انتقال پول نیست. از سوی دیگر در هر کشوری صرافی نیست که بتوان نقل و انتقال پول را از این طریق انجام داد. به عنوان مثال در سنگال این اواخر ما از طریق سفارت و به صورت دستی نقل و انتقالات پول را انجام می دادیم!

بازار نساجی با قانون جدید چک| صادر کنندگان در مشکلات گیر افتاده اند" height="450" src="https://media.tahlilbazaar.com/d/2021/07/18/4/83512.jpg" width="600" />

از سوی دیگر ما  در همه بازارها باید با چین رقابت چین کنیم. در واقع در بحث صادرات هر کالایی وارد شوید می بینید که رقیب اصلی یعنی چین نیز در آنجا حضور دارد چون دولت چین به تولیدکنندگان و صادرکنندگان خود تمام امکانات و همچنین جایزه صادراتی می دهد و ما در عوض مشمول جریمه هم می شویم و این تفاوت ها رقابت را برای ما سخت می کند.

علاوه بر موارد یاد شده، الان بحث بازگشت ارز صادراتی بسیار مشکل ساز شده است و خواسته ما این است که اگر آقایان دولتی خود می دانند چگونه ارز را بگردانند پول ما را هم بیاورند.

*به طور کلی وضعیت ایران در بحث نساجی الان چگونه است؟
واقعیت این است که کارخانجات و کارخانه داران خوبی داریم که بهترین ماشین آلات را به کشور آورده اند که با همان ها خوب کار می کنند. اگرچه در تامین قطعات یدکی ماشین آلات یا برخی نخ هایی که برای بافت پارچه های مخصوص استفاده می شود مشکل داریم اما تولیدکنندگان ایران هنوز هم تولیدات خوبی دارند. به طوری که با ترکیه که مهد نساجی است در برخی محصولات رقابت می کنیم.

واقعیت این است که این تحریم ها از یک نظر برای تولیدکنندگان ما انگیزه تولید ایجاد کرده است چون بازار داخلی نیاز خود و کشش مورد نیاز را دارد و در شرایطی که واردات به دلیل بالا رفتن قیمت دلار کمتر شده، محصولات داخلی الان به خوبی و با قیمت های خوبی به فروش می رود.

قیمت مواد اولیه صنعت نساجی نسبت به سال گذشته ۳ برابر شده و قیمت محصولات نهایی نیز ۲ برابر شده است

*از نظر قیمتی مواد اولیه و محصولات شما نسبت به پارسال چه تغییراتی داشته است؟
قیمت مواد اولیه نسبت به پارسال حتی تا ۳ برابر افزایش یافته است و قیمت محصول نهایی (پرده توری) نیز در بازار به ۲ برابر قیمت ها در سال گذشته رسیده است. از سوی دیگر یکسری مواد شیمیایی و رنگ داریم که غالبا از چین، تایلند، ترکیه و هند وارد می شود که قیمت این محصولات نیز بسیار بالا رفته است.

با این وجود در ایران تکنولوژی تولید این محصولات وجود ندارد و از طرف دیگر متاسفانه پتروشیمی های ما، به کارخانجات مواد تحویل نمی دهند و تولیدکننده باید از طریق بورس خرید کند که بسیار گران تمام می شود. به همین دلیل برخی مواقع محصولی که از چین خریداری می کنیم مانند الیاف پلی استر، از قیمت داخلی ارزانتر می شود.

جالب است بدانید درست است که نخ در داخل تولید می شود اما یکسری الیاف، پنبه و الیاف ویسکوز از کشورهای دیگر تامین می شود به طوری که ۷۰ تا ۸۰ درصد پنبه مورد نیاز ما وارداتی است و غالبا از ازبکستان و تاجیکستان وارد می شود. به عبارت دیگر نهایت ۲۰ تا ۲۵ درصد پنبه داخلی می تواند نیاز ما را تامین کند چون پنبه داخلی از نظر کیفیت و کمیت جوابگوی نیاز ما نیست و همین امر موجب بالا رفتن هزینه های نهایی می شود.

*شما در بازار عراق هم کار می کنید و کالا صادر می کنید آیا صادرات به این کشور نیز با مشکلات همراه است؟
مشکل ما در عراق این است که صادراتی که به نام خودمان صادرات نمی شود و از طریق پیله وری انجام می شود و آنها نیز از طریق صرافی برای ما پول را واریز می کنند. لذا صادرات به کشور همسایه نیز سخت شده است.

*با تمام این مشکلات، مهمترین عامل برای موفقیت در صادرات محصولات نساجی و به طور خاص پرده چیست؟
قطعا شناخت فرهنگ کشور مقصد است. به عنوان مثال در سنگال پرده هایی با رنگ زرد می پسندند. آسیای میانه نیز غالبا پرده هایی با رنگ های نارنجی، قرمز و آبی روشن و با گل هایی رنگی دوست دارند. در حالیکه در ایران غالبا رنگ های کرمی استخوانی و یا سفید رایج است و عراقی ها نیز تقریبا شبیه ما هستند اگرچه طرح هایی متفاوت تری می پسندند.

رقیب اصلی ما در عراق اجران ترکیه هستند چرا که قیمت لیر نسبت به گذشته پایین آمده و از سوی دیگر دولت ترکیه به صادرکنندگان جایزه صادراتی ۸ درصدی می دهد و لذا عراقی ها ترجیح می دهند با تُرک ها کار کنند

*آیا در بازار عراق رقیبی هم دارید یا خیر؟
عراقی ها در ترکیه زیاد خرید می کنند چون لیر ترک نسبت به قبل پایین است و از سوی دیگر تولیدات ترکیه بالا است. علاوه براین امکانات و مشوق های صادراتی بسیاری به صادرکنندگان خود می دهد به طوری که دولت ترکیه ۸ درصد جایزه صادراتی به صادر کنندگان می دهند و در نتیجه فروشندگان ترک این ۸ درصد را به مشتریان خود تخفیف می دهند و همین امر موجب می شود قیمت برای مشتریان کمتر شود و به الطبع خواهان بیشتری داشته باشد.

*در بحث صادرات برخی محصولات همیشه بین صادرکنندگان و کمک اختلاف نظرهایی در خصوص میزان صادرات وجود دارد. آیا در حوزه کاری شما نیز چنین اختلاف نظراتی وجود دارد یا خیر؟
بله متاسفانه هیچ آمار درستی در خصوص کالای صادراتی نداریم مثلا بنده پارچه ای را متری ۱۵ هزار تومان می فروشم که حدود ۵ متر آن یک کیلوگرم می شود و لذا قیمت هر کیلوگرم ۷۵ هزار تومان می شود اما این میزان پارچه در گمرک ۴ دلار ارزیابی می شود که به قیمت دلار امروز حدودا ۱۰۰ هزار تومان ارزش گذاری می شود در حالی که در حقیقت من به ارز ۷۵ هزار تومان پارچه در عراق فروخته ام، لذا اختلاف آمار داریم. به همین دلیل به عنوان مثال اعلام می کنند سالانه ۲هزار دلار صادرات نساجی داریم در حالی که در حقیقت این مقدار صادرات انجام نشده است.

*سخن پایانی...
همانطور که می دانید از ابتدای سال جاری قانون چک ایران تغییر کرده و قانون چک صیادی اجرا میشود که این خود موجب رکود ۵۰ درصدی بازار محصولات نساجی شده است. در واقع بر اساس قانون جدید چک، اسامی هر صادر کننده چک و دریافت کننده آن باید در سامانه بانکی هر دو طرف ثبت شود که این کار نه تنها زمانبر و دردسر ساز است بلکه باعث شده رویه بازار به هم بریزد. چون در بازار ایران این فرهنگ متعارف است که چک هایی به صورت حامل صادر می شود و به نوعی دست به دست می چرخد. بنابراین اعمال قانون چک صیادی ۵۰ درصد رکود بازار را موجب شده است. درست است که این قانون برای گرفتن مالیات اعمال شده اما نه زیرساختهای آن آماده است و نه بازار با آن کنار آمده است و به اصطلاح به سنگ بزرگی جلوی راه همه فعالان صنایع مختلف تبدیل شده است.