کاهش نرخ سود بین بانکی در شرایط فعلی اقتصاد به صلاح نیست| ناهمگونی نرخ سود ۱۸ درصدی با تورم ۵۰ درصدی

بازار؛ گروه بانک و بیمه: سیاست تغییر نرخ سود بانکی همیشه تبعات خود را به دنبال دارد و تصمیم گیران این شاخص مهم اقتصادی در تعیین و تغییر نرخ سود باید جوانب لازم را در نظر گیرند چرا که هرگونه تغییری در نرخ سود بانکی و یا بین بانکی عواقبی را به دنبال داشته که در صورت بی توجه ای به سایر مولفه های اقتصادی در این زمینه بی تردید مشکل آفرین خواهد شد.

مدیریت نرخ سود بانکی ابزار اصلی کنترل نرخ تورم
ازآنجایی که مدیریت نرخ سود ابزار اصلی کنترل تورم است، بنابراین چنین موضوعی از اهمیت خاصی برخوردار است به طور مثال چنانچه اقدامی در راستای افزایش نرخ سود بانکی صورت گیرد، احتمال آشفتگی بازار سرمایه و افت شاخص ها وجود دارد علاوه بر این رشد نرخ سود بانکی هزینه تامین منابع مالی نظام بانکی را افزایش خواهد داد و این موضوع به ترازنامه بانک ها فشار خواهد آورد و درنهایت رکود را در اقتصاد ایجاد می کند.

از طرفی اگر سیاست گذاریها در راستای کاهش نرخ سود بانکی و بین بانکی انجام شود این موضوع باعث خواهد شد تا سپردها از سیستم بانکی خارج و به سایر بازارهای موازی و غیر رسمی بنشیند که تبعات آن رونق بخشی بازارهای غیر رسمی با ورود نقدینگی است و این عامل معمولا قیمت ها را در بازارها صعودی می کند. علاوه بر این کاهش نرخ بهره در بازار بین بانکی نیز سبب افزایش تقاضا در اقتصاد شده و تورم بالایی را به کشور تحمیل خواهد کرد.

رویکرد بانک مرکزی در کاهش نرخ سود بین بانکی
گزارش جدید بانک مرکزی از عملکرد بازار بین بانکی، نشان می دهد که به مانند ماه‌های قبل نرخ سود بین بانکی روند کاهشی را طی می کند و برهمین اساس نیز به ۱۸.۱۲ درصد کاهش یافته است. جدول تغییرات نرخ سود بین بانکی نشان می دهد که نرخ سود در این بازار از ۱۹/۵۸ درصد در اردیبهشت ماه امسال به ۱۸.۱۲ درصد در دهمین روز از تیرماه کاهش یافته است.

البته نرخ سود بین بانکی از خردادماه به زیر ۱۹ درصد رسیده است. برخی از کارشناسان اقتصادی معتقدند که نرخ بهره بین بانکی نباید کاهش یابد زیرا، اثرات تورمی شدیدی دارد و اگر نرخ بهره بین بانکی خیلی کاهش پیدا کند، موجب کاهش سود سپرده‌های بانکی نیز می‌شود.

اسماعیل صابری، کارشناس خبره بانکی و عضو اسبق هئیت مدیره بانک ملت در گفتگو با خبرگزاری «بازار» درباره تبعات سیاست کاهش نرخ سود بین بانکی بر اقتصاد کشور که مدتی است از سوی بانک مرکزی اجرا می شود، گفت: نرخ بهره بین بانکی یکی از انواع نرخ های بهره دربازار پول است که تغییرات آن روی نرخ های چون نرخ سود بانکی و نرخ اوراق تاثیر می گذارد.

ازآنجایی که نرخ سود بین بانکی، نرخی مرجع در نظام بانکی محسوب می شود بنابراین وقتی چنین نرخی دچار افزایش و یا کاهش شود همه نرخ ها را تحت تاثیر قرار می دهد حال اگر نرخ سود بین بانکی به صورت مستمر کاهش یابد این موضوع می تواند به ضرر اقتصاد کشور تمام شود

وی با بیان اینکه کاهش نرخ سود بین بانکی با توجه به انتظارات کاهش نرخ تورم اکنون به صلاح نیست، افزود: اگر تورم مسیر کاهش را بپیماید و تا جایی که این کاهش قابل ملاحظه باشد بنابراین در آن زمان می توان  اقداماتی در راستای کاهش نرخ سود بین بانکی ایجاد کرد.

این کارشناس بانکی، خاطرنشان کرد: ازآنجایی که نرخ سود بین بانکی، نرخی مرجع در نظام بانکی کشور محسوب می شود با این وجود وقتی چنین نرخی دچار افزایش و یا کاهش شود تاثیر آن بر روی همه نرخ ها خود را نشان داده حالا اگر نرخ سود بانکی مستمر کاهش یابد این موضوع می تواند به ضرر اقتصاد کشور تمام شود.

کاهش نرخ سود بین بانکی بدون در نظر گرفتن سایر موئلفه ها به زیان اقتصاد کشور است
صابری ادامه داد: کاهش نرخ سود بین بانکی بدون در نظر گرفتن سایر پارامترها به زیان اقتصاد کشوراست. وجه دیگر اجرای چنین سیاستی آن است که کاهش نرخ سود بین بانکی تاثیر خود را بر روی پایه پولی کشور به جای خواهد گذاشت چرا که اگر بانکی دست به استقراض بدهد نقدینگی در کشور افزایش خواهد یافت به عبارت دیگر وقتی بهره بین بانکی کاهشی شود به معنای آن است که بناست حجم پول در گردش بالا برود یعنی در عمل اقدام به چاپ پول شود که این اقدام تبعات چنین تصمیمی منجر به رشد تورم خواهد شد.

این کارشناس بانکی به حرکت بانک مرکزی در اجرای سیاست کاهش نرخ سود بین بانکی در دو سه ماه اخیر اشاره کرد و افزود:  نرخ سود بانکی در ۱۰ تیرماه ۱۸/ ۱۲ درصد رسید که ادامه این روند می تواند موجب انتظار رکوردهای دیگر در هفته های پیش رو شود.

یکی از آثار کاهش نرخ سود بین بانکی این است که چنین رویکردی تاثیر خود را بر کاهش نرخ سود بانکی به جای می گذارد. این در حالی است که اکنون با توجه به شرایط تورمی کشور کاهش نرخ سود بین بانکی در چنین موقعیت زمانی به صلاح نیست و می تواند تورم زا باشد

عضو اسبق هئیت مدیره بانک ملت، تصریح کرد: یکی از آثار کاهش نرخ سود بین بانکی این است که چنین رویکردی تاثیر خود را بر کاهش نرخ سود بانکی به جای می گذارد. این در حالی است که اکنون با توجه به شرایط تورمی کشور سیاست کاهش نرخ سود بین بانکی در چنین موقعیت زمانی به صلاح نیست و می تواند تورم زا باشد.

چرا بانک مرکزی در مسیرکاهش نرخ سود بین بانکی در حرکت است
پیمان مولوی کارشناس بازارهای مالی نیز در گفتگو با «خبرگزاری بازار» درباره تاثیرات کاهش نرخ سود بین بانکی گفت: توجه سیاست گذاران به تغییر نرخ سود بانکی زمانی اتفاق می افتد که اقتصاد کشور با مشکلاتی مواجه است بنابراین تصمیم گیران اقتصادی در چنین شرایطی برای خروج از برخی بحرانها و مشکلات دست به تغییر نرخ سود می دهند.

نرخ تورم در کشور اکنون بسیار بالاست در چنین شرایطی نرخ سود بانکی باید روندی افزایشی متناسب با رشد تورم داشته باشد اما معلوم نیست چرا مدتی است بانک مرکزی سیاست کاهش نرخ سود بین بانکی را در پیش گرفته است بدون اینکه به عواقب آن بیاندیشد

وی با بیان اینکه هر گونه تغییری در نرخ سود بانکی یا بین بانکی بدون کار کارشناسانه دقیق و درست می تواند اقتصاد کشور و بازارها را به هم ریزد افزود: نرخ تورم در کشور اکنون بسیار بالاست در چنین شرایطی نرخ سود بانکی باید روندی افزایشی متناسب با رشد تورم داشته باشد اما معلوم نیست چرا مدتی است بانک مرکزی سیاست کاهش نرخ سود بین بانکی را در پیش گرفته است بدون اینکه به عواقب آن بنگرد.

این کارشناس مالی ادامه داد: اکنون شاهدیم که نرخ تورم در سطح بالاتری نسبت به نرخ سود بانکی قرار دارد و اگر خروجی با تغییر نرخ بهره همراه نشود سیاست کاهش نرخ سود بین بانکی یک معماست.

نرخ تورم ۱۸ درصدی با تورم ۵۰ درصدی همخوانی ندارد
مولوی تصریح کرد: اقتصاد ایران با رشد ۴۰ درصدی نقدینگی همراه است و از تورم حدود ۵۰ درصدی رنج می برد حال در چنین شرایطی هرگونه تصمیم گیری در تعیین نرخ سود باید عواقب آن نیز در نظر گرفته شود چرا که نرخ سود بانکی ۱۸ درصد با نرخ تورم ۵۰ درصدی هیچ همخوانی با هم ندارد چرا که نرخ بهره حقیقی در اقتصاد کشور بیش از ۳۰ درصد است(نرخ سود بانکی منهای نرخ تورم در کشور).

مولوی ادامه داد: وقتی تصمیمی برای کاهش یا افزایش نرخ سود بانکی اتخاذ می شود باید به وضعیت بازار سرمایه و سایر بازارها نیز توجه داشت: معمولا افزایش نرخ سود بانکی همیشه بر شاخص بورس تاثیر مثبت می گذارد اما کاهش نرخ عکس آن را نشان می دهد.

بنا به این گزارش، سیاستهای کاهش نرخ سود بانکی و بین بانکی همیشه نمی تواند بررونق اقتصاد کشور کارساز شود هرچند در مواقعی سیاست گذاران پولی می توانند با در نظر داشتن جوانب لازم و بررسی سایر بازارها اقدام به چنین کاری کنند. به هر حال بازار بین بانکی یکی از ارکان بازار پول محسوب می‌شود که در آن بانک‌ها و مؤسسات اعتباری جهت تأمین مالی کوتاه مدت و ایجاد تعادل در وضعیت نقدینگی خود، با یکدیگر معامله می‌کنند. وجود چنین بازاری موجب می‌شود که بانک‌ها برای تأمین نقدینگی به بانک مرکزی مراجعه نکنند؛ ضمن اینکه تغییرات نرخ سود بین بانکی می‌تواند در افزایش و کاهش نرخ سود بانکی مؤثر شود.