بازار؛ گروه بین الملل: دور پنجم مذاکرات ایران و کمیسیون مشترک برجام که متشکل است از ایران و کشورهای ۱+۴، از روز سه شنبه شروع شده و جلسه اول کمیسیون مشترک نیز برگزار شد. ادامه کار توسط کارگروه‌ها در هر دو حوزه هسته‌ای و رفع تحریمها و کارگروه سوم که مربوط به نحوه اجرای توافقات خواهد بود، ادامه پیدا خواهد کرد.
«سید عباس عراقچی» معاون سیاسی وزیر امور خارجه و رئیس هیأت ایرانی شرکت کننده در مذاکرات وین پس از نشست روز سه شنبه کمیسیون مشترک برجام در گفت‌وگویی درباره نشست مذکور گفت: همه طرف‌ها کماکان جدی هستند و با جدیت در این مذاکرات حضور پیدا کردند، خیلی از هیأت‌ها امیدوار هستند که این دور بتواند دور آخر مذاکرات باشد و ما به یک جمع بندی برسیم. می‌شود چنین امیدی را داشت، ولی یک مقدار هم باید محتاط بود. موضوعاتی که برای نهایی شدن و تصمیم گیری باقی‌مانده، کماکان موضوعات مهمی هستند، البته تعدادشان کمتر شده و در دوره‌های گذشته در نگارش متن هم مقدار زیادی جلو رفتیم. این دور هم می‌توانیم کار را بیشتر جلو ببریم، ولی چند موضوعی که باقی‌مانده، کماکان موضوعات کلیدی هستند که درباره آنها تصمیم گیری باید صورت بگیرد.
رئیس هیأت ایرانی شرکت کننده در مذاکرات وین اظهار داشته بود: باید کماکان محتاطانه درباره اینکه آیا این دور می‌تواند دور آخر باشد یا نه، صحبت کرد. امیدواریم بتوانیم هر چه زودتر این کار را انجام دهیم ولی دنبال توافقی هستیم که خواسته‌ها و مواضع قطعی ما که قبلا به کرات مورد اشاره واقع شده را تامین کرده باشد.
در خصوص دور پنجم مذاکرات وین خبرنگار بازار گفتگویی با پروفسور «فرانک فن هیپل» استاد دانشگاه پرینستون و معاون اسبق کاخ سفید تنظیم نموده که در ادامه می آید. حوزه تحقیقاتی «فن هیپل» در زمینه علوم و فناوری شامل مواردی چون کنترل تسلیحات اتمی و منع اشاعه هسته‌ای، انرژی و توازن سیاست گذاری در عرصه‌های تکنولوژی است.
*عباس عراقچی رئیس تیم مذاکره کننده ایران در وین گفته است همه طرف‌ها کماکان جدی هستند و با جدیت در این مذاکرات حضور پیدا کردند، خیلی از هیأت‌ها امیدوار هستند که این دور از مذاکرات بتواند دور آخر باشد و ما به یک جمع بندی برسیم. می‌شود چنین امیدی را داشت، ولی یک مقدار هم باید محتاط بود. به نظر شما این امید وجود دارد این دور آخر باشد؟
در این خصوص می توان با عراقچی همراه بود چرا که او در متن مذاکرات است و شرایط را به خوبی می داند. من هم امیدوارم مذاکرات در دور پنجم به نتیجه برسد.
*حسن روحانی اعلام کرده مذاکرات وین تا حصول نتیجه ادامه خواهد یافت. معنای ضمنی این حرف این است که شکستی در مذاکرات نخواهد بود. ارزیابی شما چیست؟
من امیدوارم چنین شود و مذاکرات پیش از شروع به کار دولت جدید در ایران به نتیجه برسد. به نظظر من اگر مذاکرات با تیم جدیدی که با دولت جدید بر سر کار خواهد آمد بخواهد ادامه پیدا کند سرعت آن ممکن است کاهش یابد.
دلیل این موضوع هم واضح است چرا که تیم مذاکره کننده جدید خواهان زمان است تا شرایط را بررسی کند و فهمی از مسائل و شرایط داشته باشد. اما در هر صورت در چنین حالتی این نگرانی وجود دارد که عوامل خارجی ممکن است مذاکرات را با تهدید جدی مواجه سازد و مذاکرات را مختل کند.
*آیا امریکا هم مذاکرات را تا رسیدن به نتیجه ادامه خواهد داد و چقدر احیای برجام برای پیشبرد سیاستهای خاورمیانه ای او اهمیت دارد؟
تیم بایدن می داند که احیای برجام برای میزانی از اعتمادسازی با ایران لازم و ضروری است. تیم بایدن می داند که اگر می خواهد با ایران در زمینه های دیگر نیز کار کند باید برجام را احیا کند و نوعی اعتمادسازی به وجود آورد.
در غیر این صورت امریکا قادر نخواهد با ایران در خصوص مسائل دیگر همکاری کند.
*موضوع مهم چگونگی رفع تحریمهای ایران است. به نظر می رسد تحریمهای غیر هسته ای صرفا تعلیق می شود. چه تضمینی وجود خواهد داشت که آمریکا مجدد از آنها به عنوان اهرم فشار برای مذاکره در خصوص مسائل موشکی و سیاست منطقه ای استفاده نکند؟
من تصور می کنم که دولت بایدن به استفاده از تحریمها به عنوان ابزار فشار علیه ایران ادامه خواهد داد.
به عبارت دیگر دولت بایدن برای اینکه ایران را وادار به مذاکره در خصوص سایر مسائل کند به تحریم به عنوان یک ابزار فشار توجه خواهد داد و از آن استفاده خواهد کرد.
*احتمال تغییر ترکیب سنا آمریکا در انتخابات دو سال آینده سنا وجود دارد. این موضوع چه تاثیری بر رویکرد آمریکا به موضوع تحریمهای ایران خواهد داشت؟ به عبارت دیگر آیا با از دست رفتن اکثریت سنا که در اختیار دموکراتهاست، ممکن نیست سنا اقداماتی انجام دهد که منافع اقتصادی ایران از برجام محقق نشود؟
موازنه قوا در ایالات متحده امریکا در حال حاضر به سبب سیاست داخلی این کشور بسیار شکننده است. به هر حال، سنا که در آن دموکراتها و جمهوری خواهان هر کدام ۵۰ کرسی را در اختیار دارند نمی تواند مانعی مقابل عزم و اراده رئیس جمهور باشد.
به عبارت دیگر این عزم و اراده رئیس جمهور است که سیاست خارجی دولت را تعیین می کند و نه اراده سنا.
ضمن اینکه رئیس جمهور ابزار وتوی مصوبات سنا و مجلس نمایندگان را نیز دارد و برای بلااثر کردن حق وتوی رئیس جمهور نیاز است که دو سوم مجلس نمایندگان و سنا به مصوبه ای رای دهند تا حق وتوی رئیس جمهور بلااثر شود.
بر این اساس اگر ۳۴ درصد سناتورها بخواهند می توانند مانع از بلااثر کردن وتوی رئیس جمهور شوند. این درصد برای مجلس نمایندگان ۴۱ درصد است. یعنی اگر ۴۱ درصد اعضای مجلس نمایندگان آمریکا بخواهند می توانند مانع از تصویب مصوبه ای شوند که رئیس جمهور حق وتوی آنرا نداشته باشد.
به عبارت دیگر یک اقلیت ۳۴ درصدی در سنا و ۴۱ درصدی در مجلس نمایندگان آمریکا می توانند به کمک رئیس جمهور بیایند و حق وتوی او را برقرار سازند.
این موضوعی بود که در دوره اوباما و در مجلس سنا شاهد آن بودیم. در واقع وقتی اکثریت سناتورهای آمریکایی مخالف برجام بودند، ۴۲ سناتور عدم تصویب برجام را بلوکه کردند. باید توجه داشت در حال حاضر سناتورهای بیشتری در مجلس سنا وجود دارند که موافق برجام هستند و مانع اقدام سنا علیه حق وتوی احتمای بایدن در خصوص برجام می شوند.
نظر شما