بازار؛ گروه بین الملل: دور پنجم مذاکرات ایران و کمیسیون مشترک برجام که متشکل است از ایران و کشورهای ۱+۴، از روز سه شنبه شروع شده و جلسه اول کمیسیون مشترک نیز برگزار شد. ادامه کار توسط کارگروه‌ها در هر دو حوزه هسته‌ای و رفع تحریمها و کارگروه سوم که مربوط به نحوه اجرای توافقات خواهد بود، ادامه پیدا خواهد کرد.
«سید عباس عراقچی» معاون سیاسی وزیر امور خارجه و رئیس هیأت ایرانی شرکت کننده در مذاکرات وین پس از نشست روز سه شنبه کمیسیون مشترک برجام در گفت‌وگویی درباره نشست مذکور گفت: همه طرف‌ها کماکان جدی هستند و با جدیت در این مذاکرات حضور پیدا کردند، خیلی از هیأت‌ها امیدوار هستند که این دور بتواند دور آخر مذاکرات باشد و ما به یک جمع بندی برسیم. می‌شود چنین امیدی را داشت، ولی یک مقدار هم باید محتاط بود. موضوعاتی که برای نهایی شدن و تصمیم گیری باقی‌مانده، کماکان موضوعات مهمی هستند، البته تعدادشان کمتر شده و در دوره‌های گذشته در نگارش متن هم مقدار زیادی جلو رفتیم. این دور هم می‌توانیم کار را بیشتر جلو ببریم، ولی چند موضوعی که باقی‌مانده، کماکان موضوعات کلیدی هستند که درباره آنها تصمیم گیری باید صورت بگیرد.
رئیس هیأت ایرانی شرکت کننده در مذاکرات وین اظهار داشته بود: باید کماکان محتاطانه درباره این‌که آیا این دور می‌تواند دور آخر باشد یا نه، صحبت کرد. امیدواریم بتوانیم هر چه زودتر این کار را انجام دهیم ولی دنبال توافقی هستیم که خواسته‌ها و مواضع قطعی ما که قبلا به کرات مورد اشاره واقع شده را تامین کرده باشد.
در خصوص دور پنجم مذاکرات وین خبرنگار بازار گفتگویی با پروفسور «شیرین هانتر» عضو شورای روابط خارجی آمریکا و استاد دانشگاه جورج تاون انجام داده که در ادامه آمده است.
*عباس عراقچی رئیس تیم مذاکره کننده ایران در وین گفته است همه طرف‌ها کماکان جدی هستند و با جدیت در این مذاکرات حضور پیدا کردند، خیلی از هیأت‌ها امیدوار هستند که این دور از مذاکرات بتواند دور آخر باشد و ما به یک جمع بندی برسیم. می‌شود چنین امیدی را داشت، ولی یک مقدار هم باید محتاط بود. به نظر شما این امید وجود دارد این دور آخر باشد؟
هیچ مذاکره ای به طور دائم ادامه نمی یابد. مذاکرات وین هم بالاخره به پایان می رسد. ممکن است دور پنجم دور آخر باشد. اما این به این عنوان نیست که مذاکرات در این دور موفق خواهد بود.
مذاکرات ممکن است لااقل یک دور دیگر ادامه داشته باشد. مثلا اگر در دور پنجم پیشرفتهای خوبی حاصل شد اما بعضی مسائل حل نشد یک دور دیگر برقرار می شود. اما اگر هیچ پیشرفتی در دور پنجم حاصل نشد به احتمال قوی دیگر دور دیگری برقرار نخواهد شد.
*عراقچی همچنین اعلام کرده برخی مسائل کلیدی حل شده ولی هنوز برخی باقی مانده است. این مسائل چیستند؟
به نظر من مساله اصلی این است که آیا ایران حاضر خواهد بود قبول کند که بعضی از تحریمها باقی بماند یا نه. از طرف دیگر امریکا یا لااقل «بلینکن» اصرار دارد که اول ایران به تعهدات برجامی بازگردد و بعد آمریکا تحریمها را لغو می کند.
با توجه به تجربه ایران، قبول این شرط برای تهران آسان نخواهد بود. راه حل منطقی این است که همزمان با بازگشت ایران به تعهدات برجامی آمریکا نیز تحریمها را لغو کند.
به نظر من بعضی از اعضای تیم بایدن نظیر بلینکن نمی خواهند که برجام احیا شود. اما اینها می خواهند تقصیر شکست مذاکرات را به گردن ایران بیندازند.
*حسن روحانی اعلام کرده مذاکرات وین تا حصول نتیجه ادامه خواهد یافت. معنای ضمنی این حرف این است که شکستی در مذاکرات نخواهد بود. ارزیابی شما چیست؟
مساله برجام برای آقای روحانی یک مساله حیثیتی شده است. بنابراین طبیعی است که ایشان خواهان موفقیت مذاکرات باشد. اما صرف ادامه مذاکرات تضمینی برای موفقیت نهایی نیست.
*آیا امریکا هم مذاکرات را تا رسیدن به نتیجه ادامه خواهد داد و چقدر احیای برجام برای پیشبرد سیاستهای خاورمیانه ای او اهمیت دارد؟
آنچه برای سیاست خارجی آمریکا به خصوص در خاورمیانه اهمیت دارد این است که روابط غیر تقابلی با ایران داشته باشد و به خصوص ایران از به چالش کشیدن سیاستهای امریکا در خاورمیانه دست بردارد.
از نظر امریکا برجام برای جلوگیری از ساخت سلاح هسته ای توسط ایران مهم است. اما من تصور نمی کنم که احیای برجام برای آمریکا جنبه حیاتی داشته باشد. آمریکا می تواند صبر کند تا ایران شرایط او را قبول کند. اما با توجه به تحریمها و اثرات آن بر اقتصاد ایران احیای برجام برای ایران اهمیت بیشتری دارد.
*موضوع مهم چگونگی رفع تحریمهای ایران است. به نظر می رسد تحریمهای غیر هسته ای صرفا تعلیق می شود. چه تضمینی وجود خواهد داشت که آمریکا مجدد از آنها به عنوان اهرم فشار برای مذاکره در خصوص مسائل موشکی و سیاست منطقه ای استفاده نکند؟
تا وقتی که روابط ایران و آمریکا ترمیم نشود و ایران سیاستهای خود را در منطقه تعدیل نکرده است، امریکا اهرم های فشار بر ایران را از دست نخواهد داد. به طور کلی هیچ دولتی حاضر نخواهد بود که کلیه ابزار فشار بر معارضین خود را از دست ندهد.
*احتمال تغییر ترکیب سنا آمریکا در انتخابات دو سال آینده سنا وجود دارد. این موضوع چه تاثیری بر رویکرد آمریکا به موضوع تحریمهای ایران خواهد داشت؟ به عبارت دیگر آیا با از دست رفتن اکثریت سنا که در اختیار دموکراتهاست، ممکن نیست سنا اقداماتی انجام دهد که منافع اقتصادی ایران از برجام محقق نشود؟
هر زمانی که اختلافات ایران و امریکا ادامه می یابد، چه به دلیل تغییرات در سیاست داخلی امریکا و تحولات در ایران، حل آنها مشکل تر می شود. بعضی اوقات این آمریکا بوده است که حاضر به مصالحه نبوده است. به نظر من اگر از فرصت فعلی استفاده نشود تغییرات در سیاست داخلی ایران و آمریکا امکان هر نوع مصالحه را کاهش خواهد داد.
نتیجه انتخابات میان دوره ای امریکا ممکن است به تشدید مواضع امریکا در قبال ایران بینجامد.
نظر شما