بازار؛ گروه کشاورزی: به گفته کارشناسان یکی از دلایل پایین بودن میزان سودآوری در بخش کشاورزی استفاده از روشها و ابزارهای سنتی است. در حالی که دنیای امروز کشاورزی جزو مدرنترین های است و انتظار می رود برای هدایت کردن کشاورزی ایران به سمت مکانیزه شدن دولت و به طور خاص وزارت جهاد کشاورزی از تولیدکنندگان ماشین آلات نوین حمایت کند. «رضا کاوه» مدیر یکی از این شرکت های تولید کننده ادوات نوین کشاورزی است که خبرنگار «بازار» گفتگویی با وی انجام داده است.
*در ابتدا توضیح بدهید که تولید کننده چه نوع ادوات کشاورزی هستید.
سابقه فعالیت شرکت ما به ۷۰ سال قبل برمیگردد و یک شرکت کاملا خانوادگی است ما در این شرکت در دو خط کار می کنیم؛ یکی تولید ماشین آلات کشاورزی و دیگری تولید ماشین آلات دامپروری. در بخش ماشین آلات کشاورزی به صورت تخصصی روی بحث سیستم های تسطیح لیزری کار می کنیم و در بخش مکانیزاسیون دام نیز در بحث فیدرمیکسرهای دامی، ماسه پاش، بسترساز و ترنر کار می کنیم.
یکی از مهمترین مزایای دستگاه فیدر میکسر در دامپروری ها کاهش شدید دورریز خوراک دام است
*کاربرد ادوات تولیدی شما دقیقا چیست؟
در ابتدا لازم است بدانیم که در حال حاضر اراضی کشاورزی دچار عارضه هستند و پستی و بلندی هایی دارند که در زمان آبیاری گودی ها باید پر شود و از روی قسمتهای مرتفع باید رد شود تا به مقصد برسد. وقتی «سیستم های تسطیح لیزری» را وارد زمین می کنیم و زمین را با دقت بالایی مسطح می کنیم تا ۵۰ درصد در مصرف آب صرفه جویی می شود، تا ۳۰ درصد در راندمان افزایش محصول اثر گذار است و همچنین مدت زمان آبیاری را ۷۰ درصد کاهش می دهد.
همچنین «فیدر میکسر» نیز دستگاهی است که برای جیره کاملا مخلوط استفاده می شود. در واقع در حال حاضر دامدار کاه، یونجه، کنستانتره، ذرت و بقیه مواد اولیه خوراک دام را با دست مخلوط و جلوی دام توزیع می کند که این باعث می شود دام آن چیزی را که بیشتر می پسندند بیشتر بخورد و موادی که برای بدنش هم نیاز است را نخورد. در نتیجه مشکلات گوارشی، سو هاضمه و مشکلاتی اینچنین برای دام ایجاد می شود. بنابراین این دستگاه کل جیره دام را خورد و میکس می کند و خوراکی یکدست تولید می کند، لذا دام دیگر حق انتخاب ندارد. وقت دام از این مدل خوراک استفاده می کند به تبع افزایش راندمان شیر و همچنین افزایش درصد چربی شیر دارد. از سوی دیگر بیماری های گوارشی از دامپروری حذف می شود و نیاز به نیروهای تخصصی و کارگر گران قیمت از بین می رود. علاوه بر مواردنامبرده بسیاری از داروهایی که به دلیل مشکلات گوارشی مورد نیاز است حذف می شود. همچنین یکی از مهمترین مزایای چنین دستگاهی در مدل ها و اندازه های مختلف در دسترس دامداران قرار می گیرد، کاهش شدید دور ریز خوراک دام است.
*با این تفاسیر در چند درصد از مزارع و دامپروری های کشور از چنین سیستمهایی استفاده می شود؟
از سیستم های تسطیح لیزری به جرات می توان گفت ۲۰ درصد از مزارع ما استفاده می کنند. این در حالی است که متاسفانه با بحران خشکسالی روبه رو هستیم اما هنوز از طرف وزارت جهاد کشاورزی برنامه ریزی جدی در استانها چیده نشده که رایج شود و به این ترتیب استفاده از این چنین ابزارهایی الان محدود به چند استان است و مابقی استانها با بحث تسطیح لیزری غریبه هستند.
وظیفه ترویج و فرهنگ سازی ورود و استفاده از ادوات جدید کشاورزی بر عهده وزارت جهاد کشاورزی است
*علت غریبه بودن کشاورزان با چنین دستگاه هایی چیست؟
در ورود دستگاه ها و ماشین آلات جدیدی که وارد صنعت می شود وزارت جهاد کشاورزی موظف است فرهنگ سازی و حتی در مقاطعی استفاده از آن ها را اجباری کند. همانطور که به عنوان مثال در چند سال اخیر این وزارتخانه تصمیم گرفت کشت کلزا را ترویج کند و لذا کشاورزان را ملزم به خرید بذرکار کلزا کرد و به این ترتیب حتی استانهایی که کلزا در آنجا عمل نمی آمد کشت کلزا راه افتاد. با این وجود علیرغم بحران خشکسالی هنوز وزارت جهاد تمایلی به استفاده از این دستگاه نشان نداده است.
*چند درصد از این دستگاه ها داخلی است؟
دستگاه تسطح لیزری دوقسمت دارد؛ یکی قسمت مکانیکی و دیگری قسمت الکترونیک است؛ قسمت لیزرش که الکترونیک است صددرصد تولید خودمان است و در مدلهای متنوع تولید می شود. از سوی دیگر قسمت لیزر دو بخش دارد؛ یکی گیرنده و جعبه کنترل آن است که تولید داخل است و دیگری فرستنده لیزر است که وارداتی است.
*دستگاه های تولیدی شما مخصوص بازار داخلی است یا صادرات نیز دارید؟
بله ما قبلا صادرات دستگاه تسطیح لیزری را به کشورهای آفریقایی داشتیم اما به دلیل تحریمها و تحریم شدن کشتیرانی جمهوری اسلامی بازارهای آفریقا را از دست دادیم.
اهمیت صنعت کشاورزی کمتر از دیگر صنایع نیست اما بحث مکانیزاسیون کشاورزی بشدت مظلوم واقع شده است
*برخی معتقدند صنعت کشاورزی در برابر مکانیزه شدن مقاومت دارد. آیا می توان نسبت به مکانیزه شدن این صنعت به طور چشمگیر، خوشبین بود؟
بستگی صد درصدی به سیاست های دولت دارد. به عنوان مثال در سال ۸۱ تا ۸۴ یکسری تراکتور، گاو آهن دو طرفه، خرد کن و بسیاری دیگر از ادوات روز دنیا را وارد کردیم دولت هم حمایت می کرد کشاورزان هم بسیار استقبال کردند. در واقع در آن برهه زمانی گام بسیار بلندی برای بحث مکانیزاسیون برداشته شد اما بتدریج این روند کمرنگ شد و واردات ماشین آلات روز دنیا به دلیل افزایش نرخ ارز و مشکلات موجود سر راه واردات دچار مشکل شد و لذا کشاورز دیگر در توانش نبود که بخواهد ادوات روز دنیا را استفاده کند. در حالی که تجربه نشان داده استقبال کشاورزان از ادوات کشاورزی بسیار بالا است و نسبت به مزایای استفاده از ادوات مدرن به جای سنتی آگاه هستند اما وقتی حمایت نمی شود لاجرم از ادوات سنتی استفاده می کنند.
ما معتقدیم که اهمیت صنعت کشاورزی کمتر از صنعت خودروسازی، فولاد و دیگر صنایع نیست اما متاسفانه بحث مکانیزاسیون کشاورزی بشدت مظلوم واقع شده است و لذا داشتن چشم اندازی خوب برای بهره مندی کشاورزی از مکانیزسیون روز، مستلزم حمایت دولتها است.
*در دهه ۸۰ مرکز توسعه مکانیزاسیون کشاورزی کشور ارتباط موثری با تولیدکنندگان این بخش داشت. آیا هنوز هم این ارتباطات مثل سابق ادامه دارد؟
در حال حاضر مرکز مکانیزاسیون مهمترین و شاخصترین ارتباطی که با من تولیدکننده دارد این است که به وسیله همکار-آزمون‌ها دستگاه ما را از لحاظ فنی تست می کند و سپس بحث قیمت گذاری را انجام می دهد. این در شرایطی است که در سال های ۸۱ تا ۸۴ این مرکز به معنی واقعی با برگزاری کلاسهای آموزشی، حمایت از واردکننده و تولیدکننده، معرفی محصول به کشاورزان و غیره ارتباط خوبی بین تولیدکننده واردکننده و کشاورز ایجاد کرده بود. نقطه عطف آن نیز مرکزی به نام «بنگاه توسعه ماشین آلات کشاورزی» بود که در هر استانی یک شعبه داشت و هر محصول جدیدی که منِ تولیدکننده یا وارد کننده تولید یا وارد می کردم را از طریق این بنگاه در استانها به صورت نمایشگاهی به نمایش می گذاشتند و کشاورزان را با کارکرد ماشین آلات آشنا می کردند. از سوی دیگر بانک به متقاضیان تسهیلات می داد و دستگاه را به فروش می رساندند. با این وجود بنگاه توسعه ماشین آلات کشاورزی سال ۸۳-۸۴ منحل شد و یکی از بازوهای قدرتمند تولیدکننده و وزارتخانه برای معرفی محصول و ترویج آن از دست رفت. بنابراین می بینید که مرکز توسعه مکانیزاسیون کشاورزی مثل سابق در بحث ترویج دستگاه ها و ادوات نوین کشاورزی همکاری چندانی با ما ندارد.
نظر شما