بازار؛ گروه بین الملل: آمریکا در صد و پنجاه سال گذشته، قدرت برتر جهان بوده است. جنگ جهانی دوم در ۱۹۴۵، جایگاه آمریکا را چنان در جهان تثبیت کرد که اقتصاد آمریکا به تنهایی حدود نیمی از اقتصاد کل جهان شد. پس از آنکه آمریکا در جنگ سرد هم پیروز مطلق میدان شد (۱۹۸۹) و شوروی فروپاشید، این کشور خود را ناظم نظم نوین جهانی تلقی کرد و در جهانی تک قطبی به مداخله و ماجراجویی پرداخت.
در دوران ترامپ شکاف بین آمریکا و جامعه جهانی به شدت گسترش یافت و آمریکا از بسیاری از نهادها و کنوانسیون‌های بین‌المللی خارج شد. در عوض چین شریک اول تجاری حدود ۱۵۰ کشور جهان شد و جایگاه خود در جامعه جهانی را تثبیت کرد.
هم اکنون چین پیشتاز جهانی شدن و آمریکا پسماند آن است. جهان در یک بزنگاه تاریخی مهمی قرار گرفته، جایگاه آمریکا و نه فقط اقتصاد آن در حال افول است و اقتصاد چین در کمتر از یک دهه از اقتصاد آمریکا پیشی می‌گیرد و اقتدار ایالات متحده به رتبه دوم جهانی سقوط می‌کند.
در این راستا خبرنگار بازار گفتگویی با «جوزف نای» استاد دانشگاه هاروارد و نظریه پرداز علوم سیاسی و روابط بین الملل انجام داده که در ادامه می آید. «جوزف نای»، مبدع نظریه قدرت نرم و استاد دانشکده علوم سیاسی دانشگاه هاروارد و محقق برجسته روابط بین‌الملل است. نای پیش از این ریاست مدرسه حکومت جان اف. کندی دانشگاه هاروارد را نیز به عهده داشته است. ریاست شورای اطلاعات ملی، دستیار وزیر دفاع و دستیار معاون وزیر خارجه برخی از مناصب دولتی است که پیش از این نای بر عهده داشته است.
«جوزف نای» در ارتباط با سیاست امریکا در قبال چین و رقابت بین آنها گفت: رئیس جمهور بایدن در سخنرانی خود در کنگره هشدار داد که چین در حال تبدیل شدن به مهمترین و برجسته ترین کشور در جهان است و این موضوعی جدی است.
رقابت بزرگ قدرت میان امریکا و چین در صورت عدم استفاده نادرست می تواند خطرناک باشد، اما اگر درست بازی کنیم می تواند سالم باشد
نای در ادامه گفت: این رقابت بزرگ قدرت در صورت عدم استفاده نادرست می تواند خطرناک باشد، اما اگر درست بازی کنیم می تواند سالم باشد. موفقیت سیاست بایدن تا حدودی به چین و همچنین به نحوه تغییر رویکرد ایالات متحده آمریکا در داخل بستگی دارد.
وی افزود: حفظ رهبری فناوری آمریکا کلیدی خواهد بود و این مهم نیاز به سرمایه گذاری در آموزش نیروی کار و تحقیق و توسعه همانطور که بایدن اشاره نموده دارد. در عین حال ما باید با تهدیدهای فراملی جدید مانند تغییر آب و هوا و بیماری همه گیر که بیش از جنگ جهانی در سال ۱۹۴۵ باعث کشته شدن آمریکایی ها شده است، کنار بیاییم.
استاد دانشگاه هاروارد در ادامه یادآور شد: چین کشوری است که از رشد فزاینده ای برخوردار بوده اما از نقاط ضعف مهم نیز برخوردار است. ایالات متحده آمریکا دارای مزایای مهم دراز مدت در عرصه قدرت است که مهمترین آن جغرافیاست. در حالیکه چین با هند، ژاپن و ویتنام اختلافات ارضی داشته و این مهم قدرت آن را محدود می کند آمریکا توسط اقیانوس ها و همسایگان دوست احاطه شده است.
رییس پیشین شورای اطلاعات ملی آمریکا تأکید کرد: انرژی یکی دیگر از مزیت های آمریکاست این در حالی است که چین به واردات نفتی که از طریق اقیانوس هند حمل می شود وابسته بوده، جایی که ایالات متحده آمریکا و دیگران حضور دریایی چشمگیر دارند. ایالات متحده آمریکا از قدرت مالی ناشی از نهادهای جهانی خود و همچنین از نقش دلار برخوردار است. در حالی که چین آرزوی داشتن نقش مالی بزرگتر را دارد. ایالات متحده همچنین دارای مزایای جمعیتی با نیروی کار است که در حال افزایش بوده این در حالی است که نیروی کار چین در حال کاهش است.
چین سرمایه گذاری زیادی در زمینه تحقیق و توسعه می کند و اکنون در برخی زمینه ها به خوبی رقابت می کند و هدف خود را تعیین کرده که تا سال ۲۰۳۰ پیشرو در زمینه هوش مصنوعی باشد
وی افزود: آمریکا همچنین در فناوری های کلیدی پیشتاز بوده و دانشگاه های تحقیقاتی آمریکا بر رتبه بندی آموزش عالی غالب هستند. در همان زمان، چین سرمایه گذاری زیادی در زمینه تحقیق و توسعه می کند و اکنون در برخی زمینه ها به خوبی رقابت می کند و هدف خود را تعیین کرده که تا سال ۲۰۳۰ پیشرو در زمینه هوش مصنوعی باشد. با توجه به اهمیت یادگیری ماشین، سود چین در هوش مصنوعی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. باید گفت پیشرفت فن آوری چین دیگر فقط مبتنی بر تقلید نیست. در حالی که دولت ترامپ سرقت اینترنتی مالکیت معنوی، انتقال اجباری مالکیت معنوی و شیوه های تجارت ناعادلانه چین را به درستی مجازات کرد. پاسخ موفق آمریکا به چالش فناوری چین بیشتر از آنکه به تحریم های خارجی بستگی داشته باشد، به بهبود در داخل بستگی دارد.
نظریه پرداز مشهور روابط بین الملل در مورد لزوم همکاری چین و امریکا در مورد موضوعات جهانی گفت: با رشد چین، هند و سایر اقتصادها سهم آمریکا از اقتصاد جهانی کمتر از ابتدای قرن حاضر خواهد بود و ظهور سایر کشورها سازماندهی اقدام جمعی برای تبلیغ کالاهای عمومی جهانی را دشوارتر خواهد کرد.
استاد دانشگاه هاروارد در ادامه یادآور شد: با این وجود، هیچ کشوری - از جمله چین - در شرف جایگزینی ایالات متحده از نظر منابع کلی قدرت در طی چند دهه آینده نیست. رشد سریع اقتصادی آسیا باعث تغییر قدرت افقی به منطقه شده است اما آسیا توازن قدرت داخلی خود را دارد. قدرت چین توسط ژاپن، هند و استرالیا متعادل می شود و ایالات متحده برای آن توازن قدرت آسیایی بسیار مهم است.
اگر ایالات متحده آمریکا اتحاد خود را حفظ کند، چشم انداز اندکی وجود دارد که چین بتواند آمریکا را از غرب اقیانوس آرام بیرون کرده و بر جهان تسلط یابد
وی افزود: اگر ایالات متحده آمریکا اتحاد خود را حفظ کند، چشم انداز اندکی وجود دارد که چین بتواند آمریکا را از غرب اقیانوس آرام بیرون کرده و بر جهان تسلط یابد. اما این مهم تنها نیمی از مشکلی است که بایدن با آن روبرو است.
استاد دانشگاه هاروارد در ادامه گفت: سیستم های گزارش موافقت شده، کنترل های مشترک، برنامه های احتمالی مشترک، هنجارها و معاهدات باید به عنوان وسیله ای برای تعدیل خطرات متقابل متعدد ما دنبال شود. در برخی از زمینه های کالاهای عمومی نظامی و اقتصادی، رهبری یک جانبه آمریکا می تواند بخش عمده ای از پاسخ را ارائه دهد. به عنوان مثال، نیروی دریایی آمریکا در پلیس قانون دریا و دفاع از آزادی دریانوردی در دریای چین جنوبی بسیار مهم است، اما در مورد مسائل فراملی جدید، در حالی که رهبری آمریکا مهم خواهد بود، موفقیت نیاز به همکاری دیگران دارد. برای مثال، ایالات متحده نمی تواند به تنهایی با مشکل تغییر اوضاع آب و هوای جهانی یا همه گیرها کنار بیاید. گازهای گلخانه ای و ویروس های همه گیر مرزها را رعایت نمی کنند و با نیروی نظامی مهار نمی شوند.
وی افزود: در حوزه وابستگی محیط زیست، قدرت به یک بازی با حاصل جمع مثبت تبدیل می شود. در بسیاری از موضوعات فراملی، توانمند سازی دیگران به ما کمک می کند تا اهداف خود را محقق کنیم. اگر چین بهره وری انرژی خود را بهبود بخشد و دی اکسید کربن کمتری منتشر کند، ایالات متحده از آن سود می برد. ما همزمان با رقابت باید همکاری کنیم. قابل توجه است که شی جین پینگ حتی در زمان تنش بر سر انتقادات حقوق بشر آمریکایی از چین، در کنفرانس جهانی آب و هوا بایدن شرکت کرد.
«جوزف نای» در نهایت گفت: سوال اساسی برای موفقیت سیاست بایدن این خواهد بود که آیا ایالات متحده و چین می توانند در تولید کالاهای عمومی جهانی همکاری کنند، در حالی که در مناطق سنتی به شدت رقابت می کنند؟ روابط ایالات متحده و چین یک رقابت مشترک است که در آن رقابت هوشمند نیاز به توجه یکسان هر دو طرف به تمامی ابعاد دارد. این مهم آسان نخواهد بود.
نظر شما