دریا قدرتی پور؛ بازار: اکنون چشم بادامی‌ها هستند که با واردات بی رویه سنگ، ساختمان های ما را به نام خود کرده اند، به نوعی که حتی سنگ قبرها هم چینی شده اند آن هم در استانی که خودش از هر جهت در این زمینه غنی است اما به واسطه مشکلات پیش رو در حال بالا رفتن از پله های رکود است.
با وجود اینکه پروژه آمارگیری از واحدهای معدنی در جلسه هشتم خرداد ۱۳۹۵ شورای سیاستگذاری صنعت سنگ تزئینی کشور تصویب شده و اجرای آن از ۵ مرداد ۱۳۹۹ آغاز شد، اما هنوز آمار کاملی از واردات سنگ در دست نیست و این حجم از واردات سنگ تزیینی به شکل خزنده و پنهانی اقتصاد اصفهان را نشانه گرفته است.
ایران بعد از چین و هند رتبه سوم فرآوری سنگ را به خود اختصاص داده و بر سکوی سوم صنعت سنگ قرار گرفته است، اما با تمام اینها نتوانسته سهم واقعی خود را در صادرات به دست آورد، شاهد این مدعا هم عددها و رقم های بسیار کوچکی است که در صادرات سنگ به پای ایران نوشته شده است.
این عددهای کوچک در کنار ۳۰۰ معدن سنگ در اصفهان و سهم ۱۰ درصدی که این استان به خود اختصاص داده تناقض بدشکلی را ایجاد کرده است؛ تضادی که در مقابل استخراج سالانه بیش از هفت میلیون تن سنگ این سوال را ایجاد می کند که چرا ما نتوانسته ایم از این منبع عظیم و پتانسیل خوبی که داریم بهره برداری کنیم.
براساس آمار رسمی وزارت صنعت، معدن و تجارت، ظرفیت تولید سالیانه سنگ تزئینی و ساختمانی کشور بالغ بر ۳۰ میلیون تن است؛ در سال ۹۷ به میزان ۱۳.۵ میلیون تن تولید انجام شده و در بین پنج کشور شاخص دنیا جای داشته ایم که در این گردونه سهم ۳۰ درصدی اصفهان چشمگیر بوده است اما به دلیل موانع و مشکلات، هنوز این استان نتوانسته پایلوت رونق و توسعه اقتصادی در سال «تولید؛ پشتیبانی‌ها، مانع‌زدایی‌ها» باشد.
سنگ اصفهان دچار بیماری است
نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی در گفت و گو با خبرنگار بازار با تاکید بر اینکه سنگ اصفهان مبتلا به مشکلات متعددی از جمله به روز نبودن تجهیزات و کیفیت ماشین آلات در زمینه فراوری و استخراج سنگ است، در این ارتباط گفت: متاسفانه در سال های پیش مسئله یارانه ها و همچنین مالیات بر ارزش افزوده، گران شدن حامل های انرژی و عدم حمایت از کارخانجات فرآوری سنگ باعث شده که این صنعت دچار بیماری های گوناگون شود.
بروکراسی های اداری بر سر راه تولید سهم عمده ای در ایجاد موانع بر سر صنعت سنگ دارند و متاسفانه بسیاری از تولید کنندگان بخش خصوصی با این معضل روبرو هستند
عباس مقتدایی، افزود: بهینه سازی و به روز شدن تجهیزات تولید داخل از جمله مواردی است که می تواند به این صنعت کمک کند در حالی که این فرآیند دچار بی مهری شده و موانع بسیاری سر راه توسعه صنعت سنگ وجود دارد.
وی در پاسخ به این سوال که آیا بروکراسی های اداری بر سر راه تولید سهم عمده ای در ایجاد موانع بر سر صنعت سنگ است، گفت: دقیقا این مساله سهم عمده ای در مانع سازی بر سر تولید دارد و متاسفانه بسیاری از تولید کنندگان بخش خصوصی با این معضل روبرو هستند.
وی تصریح کرد: باید برنامه جامع و بلندمدتی در وزارت صنعت، معدن و تجارت برنامه ریزی شود تا ما کمتر شاهد خارج شدن تولید کنندگان از چرخه تولید باشیم.
نابودی تدریجی و رفتارهای غیرمنطقی
در این زمینه رییس انجمن سنگ اصفهان نیز در گفت و گو با خبرنگار بازار تاکید کرد: هنوز برنامه جامع و بلندمدتی برای صنعت سنگ در دستور کار وزارت صمت نیست و به این دلیل شاهد نابودی این صنعت به شکل تدریجی باشیم.
رضا احمدی، گفت: رفتارهای غیرمنطقی وزارت صنایع در برابر مشکلات صنعت سنگ غیرمنطقی است و همین عامل باعث شده که این صنعت رو به احتضار برود.
در استان اصفهان آن طور که باید و شاید نتوانسته ایم از پتانسیل های صنعت سنگ استفاده کنیم؛ سنگ بری های اصفهان حال و روز مناسبی نداشته و تولیدات آنها حدود ۵۰ درصد کاهش یافته است
وی افزود: در حالی که شیوع کرونا و رکود اقتصادی باعث شده که شاهد تعطیلی بسیاری از کارگاه های تولیدی و سنگبری ها باشیم ما می توانیم با حمایت بیشتر از تولید کنندگان این صنعت را نجات دهیم.
۲۵ درصد ذخایر سنگ کشور مربوط به سنگ های تزیینی است
رییس انجمن سنگ اصفهان با اشاره به اینکه ۲۵ درصد ذخایر سنگ کشور مربوط به سنگ های تزیینی است و اصفهان از این لحاظ وضعیت مناسبی دارد، بیان کرد: با وجود اینکه پتانسیل های زیادی در اصفهان وجود دارد، اما در این استان آن طور که باید و شاید نتوانسته ایم از این ظرفیت استفاده کنیم به نوعی که سنگ بری های اصفهان حال و روز مناسبی نداشته و تولیداتشان در شرایط حاضر حدود ۵۰ درصد کاهش یافته است.
کاهش ۵۰ درصدی تولیدات سنگبری های اصفهان در حالی اتفاق افتاده است که صنعت سنگ در سرانه درآمد کشور نقش مهمی را ایفا می کند و سهم عمده ای در تولید ناخالص داخلی دارد.
رییس خانه صنعت و معدن و تجارت ایران در گفت و گو با خبرنگار بازار از ارزش افزوده ای می گوید که ما نتوانسته ایم از آن بهره برداری کنیم.
تولید داخلی مساوی با اشتغال
سید عبدالوهاب سهل آبادی با اعلام اینکه دولت باید با ارائه تسهیلات مناسب و بسترسازی ها برای به روز شدن تجهیزات در این صنعت به کمک تولید کنندگان بیاید، اظهار داشت: بخش معدن و صنایع معدنی جایگاه ویژه ای در کشور دارد و استان اصفهان از این لحاظ نقش مهمی را ایفا می کند.
وی با بیان اینکه صنایع معدنی ارزش افزوده بالایی دارد و می تواند به اقتصاد اصفهان به عنوان قطب صنعتی کشور کمک شایانی کند، ادامه داد: تولید داخلی مساوی است با اشتغال بیشتر و این در حالی است که ما اکنون شاهد خام فروشی هستیم که باعث خارج شدن ارز از کشور می شود.
سهل آبادی از رتبه دوم اصفهان در زمینه ذخایر معدنی خبر داد و گفت: اصفهان با بیش از ۶ میلیون تن ذخیره، رتبه دوم را در کشور به خود اختصاص داده است اما با وجود به روز نبودن تجهیزات کارخانه ها و فرسوده بودن بسیاری از ماشین آلات و کارگاه های تولیدی نمی توانیم به آینده درخشان این صنعت امیدوار باشیم.
کنون صنعت سنگ با وارداتی روبرو است که از چین یا برزیل به راحتی وارد کشور می شوند و اشتغال ما را در این صنعت زیر سوال می برند، تهدیدی که اگر جلوی آن گرفته نشود، معلوم نیست این صنعت را به چه سمت و سویی ببرد
رییس خانه صنعت و معدن و تجارت ایران تاکید کرد: تولید کنندگان از سرمایه در گردشی که می تواند به تولید آنها کمک کند، بی بهره هستند و نبود توازن بین قیمت ها و رقابت سالمی که نیست آنها را به مشکلات بسیاری دچار کرده است.
کارشناسان اقتصادی می گویند: اکنون صنعت سنگ با وارداتی روبرو است که از چین یا برزیل به راحتی وارد کشور می شوند و اشتغال ما را در این صنعت زیر سوال می برند، تهدیدی که اگر جلوی آن گرفته نشود، معلوم نیست این صنعت را به چه سمت و سویی ببرد.
باید به صادرات بیاندیشیم
رییس سابق کمیسیون ویژه حمایت از تولید ملی مجلس نیز در گفت و گو با خبرنگار بازار در این زمینه گفت: ما باید به جای اینکه بازار هدفمان را روی واردات و مصرف کالا سرمایه گذاری کنیم، به صادرات بیاندیشیم.
حمیدرضا فولادگر افزود: ما باید در کنار بسترسازی های لازم برای شناسایی نقاط ضعف به اقتصاد پویا در این زمینه توجه لازم را داشته باشیم.
وی با اشاره به اینکه بخش معدن در اقتصاد اصفهان نقش قابل توجهی دارد، تصریح کرد: اگر ما بتوانیم خون تازه ای در صنعت سنگ اصفهان جاری کنیم، شاهد اشتغالزایی عظیمی در این زمینه خواهیم بود، به این سبب که بسیاری از فعالیت های اقتصادی در گرو بخش معدن است و این زنجیره نباید از دست برود.
فولادگر ادامه داد: تنوع معدنی در کشور ما و به خصوص اصفهان زیاد است و این استان به عنوان قطب صنعتی در کشور می تواند نقش خوبی را ایفا کند، البته این در صورتی است که میزان بهره وری از منابع محدود نباشد.
به روز نبودن کارخانجات سنگ اصفهان
وی مهمترین عامل این موضوع را به روز نبودن کارخانجات سنگ عنوان می کند و معتقد است: باید با نوسازی و بازسازی کارخانجات، جایگاه صادراتی را ارتقا دهیم.
در همین زمینه رییس انجمن سنگ اصفهان در پاسخ به سوال خبرنگار بازار مبنی بر اینکه خام فروشی ها و نبود تجهیزات به روز تا چه حد بر صنعت سنگ اصفهان تاثیر می گذارد، گفت: ما نمی توانیم یکدفعه صادرات خام فروشی را تعطیل کنیم، به این خاطر که این موضوع به صنعت سنگ و گروه معدنی ما سکته وارد می کند.
رضا احمدی تاکید کرد: درست است که ماشین آلات داخلی فرسوده هستند اما با این وجود ما توانایی بالایی در فرآوری سنگ خام داریم و با توجه به اینکه شاهد به روز نبودن ۵۰ درصد از ماشین آلات هستیم، اما نمی توانیم صراحتا اعلام کنیم که صنعت سنگ رو به اغما است.
برای رونق بازار سنگ باید از زوم کردن بر روی اقتصاد تک محصولی نفت بیرون بیاییم و به صادرات سنگ فراوری شده تزیینی که پتانسیل بالایی در اصفهان و کشور دارد روی بیاوریم
ضرورت برنامه ریزی بلند مدت در زمینه تولید فراوری محصولات با ارزش
وی در پاسخ به این سوال که با توجه به اینکه صنعت سنگ اصفهان با مشکلات بسیاری روبرو است، چه باید کرد، گفت: ما اکنون و در مرحله اول نیازمند برنامه ای بلند مدت در زمینه تولید فرآوری محصولات با ارزش هستیم تا در صنعت سنگ به ارزش افزوده بالاتر دست پیدا کنیم.
احمدی، با اظهار اینکه این مساله را قبول داریم که خام فروشی می تواند صنعت سنگ ما را زمین گیر کند، تاکید کرد: برای رونق بازار سنگ باید از زوم کردن بر روی اقتصاد تک محصولی نفت بیرون بیاییم و به صادرات سنگ فرآوری شده تزیینی که پتانسیل بالایی در اصفهان و کشور دارد روی بیاوریم.
رییس انجمن سنگ اصفهان اظهار کرد: چنانچه راهکار مناسبی برای این بخش اندیشیده نشود معلوم نیست صنعت سنگ به کدام سمت برود و اکنون صنعت سنگ اصفهان، چشم انتظار مدیریتی است که در سایه حمایت و نظارت عرضه رقابت و صادرات را به شکل متعادلی پیش ببرد.
اصفهان به عنوان بزرگترین استان تولید کننده کشور با برخورداری از ۲۳۰ معدن سنگ و بیش از هزار و ۸۰۰ کارخانه فرآوری در کسوت بزرگترین تولید کنندگان سنگ های تزیینی کشور پتانسیل های زیادی دارد که می تواند به اشتغال کمک کند.
اشتغالی که بازوی توانمندی است برای استانی که نسبت به میانگین کشوری نرخ بالاتری در زمینه بیکاری دارد و اگر از این استان در صنعت سنگ حمایت لازم بشود می تواند به توسعه اقتصاد کمک کند، با توجه به اینکه اکنون اصفهان ۵۰ درصد از سنگ های فرآوری شده موجود در بازار کشور را تامین می کند و نقش مهمی در ارزآوری خواهد داشت. نقشی که اقتصاد رکود زده ایران را می تواند به قله های فتح برساند.
نظر شما