تبدیل مسکن به کالای مصرفی با اجرای مالیات بر عایدی سرمایه| سوداگران در حال خروج از بازار

بازار؛ گروه راه و مسکن: گزارش اخیر بانک مرکزی نشان داد که متوسط قیمت خرید و فروش یک متر مربع زیربنای واحد مسکونی معامله شده از طریق بنگاه‌های معاملات ملکی شهر تهران، ۲۹۳.۲ میلیون ریال بود که نسبت به ماه قبل ۳.۱ درصد کاهش نشان می‌دهد. اما به واقع دلیل عقبگرد قیمت مسکن در سال جاری چیست؟

فعالان بازار مسکن بر این باور هستند که خالی شدن بازار مسکن از سوداگران می تواند تنها یکی از دلایل کاهش قیمت باشد. پس اگر بخواهیم دلایل دیگری را در کنار این پازل قرار دهیم باید کمرنگ تر شدن خرید ملک برای سرمایه گذاری دانست. شاید آغاز اجرای مالیات بر خانه های خالی از سکنه را آغاز یک مسیر طولانی مدت برای تبدیل مسکن از کالای سرمایه ای به کالای مصرفی دانست.

تبدیل شدن مسکن از کالای سرمایه ای به کالایی مصرفی سالهاست که در محافل مختلف به آن تاکید و به یک آرزو تبدیل شده است

مهدی روانشادنیا عضو هیات علمی دانشگاه علوم و تحقیقات در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری بازار در پاسخ به این پرسش که آیا مسیر تبدیل مسکن از کالای سرمایه ای به مصرفی را می توان با مالیات بر خانه های  خالی آغاز شده دانست؟ گفت: تبدیل شدن مسکن از کالای سرمایه ای به کالایی مصرفی سالهاست که در محافل مختلف به آن تاکید و به یک آرزو تبدیل شده است و همگان به خوبی می دانند بازار مسکن طی دهه های گذشته روال سینوسی داشته و این روند سینوسی تا پایان سال گذشته ادامه داشت.

تبدیل مسکن به کالای مصرفی زمان بر است و تنها با اجرای مالیات بر خانه های خالی از سکنه نمی توان به این هدف که سالهاست کشورهای پبشرفته به آن گام نهاده اند برسیم

وی ادامه داد: از سه سال پیش یعنی پایان سال ۱۳۹۶ که رشد قیمت دلار آغاز شد مسکن پس از یک دوره رکود پنج ساله شروع به رشد قیمت کرد که تا دی ماه پارسال ادامه یافت؛ هرچند سرعت رشد آن در مقطعی از سال گرفته شد ادامه داد: تبدیل مسکن به کالای مصرفی زمان بر است و تنها با اجرای مالیات بر خانه های خالی از سکنه نمی توان به این هدف که سالهاست کشورهای پبشرفته به آن گام نهاده اند برسیم.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم و تحقیقات با تاکید بر اینکه با افت نرخ ارز یکی از بازارهای موازی با بخش مسکن به نوعی عقب نشینی کرد ادامه داد: یکی از مولفه های اصلی تعیین قیمت مسکن نرخ دلار است و وقتی قیمت آن افت پیدا می کند قائدتا باید قیمت مسکن هم کاهش یابد اما در حقیقیت سایر عوامل مثل نهاده های تولید مسکن و عوارض ساختمانی در سال جاری افزایش یافته است.

کشورهایی که این روزها شاهد این وضعیت هستیم که مسکن به کالای مصرفی تبدیل شده نشان دهنده سالها تلاش و برنامه ریزی و اجرای برخی برنامه ها مثل مالیات بر عایدی سرمایه بوده اند

روانشادنیا با بیان اینکه این شرایط رکودی حاکم بر بازار مسکن باعث خواهد شد تا قیمت مسکن نه افزایش و نه کاهش یابد گفت: در خصوص تبدیل مسکن به کالای مصرفی باید تلاش و برنامه ریزی کرد. چرا که کشورهایی که این روزها شاهد این وضعیت هستیم که مسکن به کالای مصرفی تبدیل شده نشان دهنده سالها تلاش و برنامه ریزی و اجرای برخی برنامه ها مثل مالیات بر عایدی سرمایه بوده اند.

وی افزود: خروج تقاضای سرمایه ای از بخش مسکن با آغاز دریافت مالیات بر خانه های خالی از سکنه می تواند یک گام رو به جلو باشد تا مسکن به یک کالای مصرفی تبدیل شود. بنابراین شاید بتوانیم بگوییم که با دریافت مالیات از خانه های حالی از سکنه التهاب بازار مسکن کاهش یابد اما برای تبدیل مسکن به کالای مصرفی باید سالها تلاش و برنامه ریزی کرد.

وی خاطر نشان کرد: اجرای مالیات بر عایدی سرمایه در اکثر کشورهای پیشرفته باعث شده تا مسکن از کالای سرمایه ای به کالای مصرفی تبدیل شود. اما در ایران سهم بالای مسکن در سبد خانوار همواره خرید مسکن را جزء ضروری ترین کالاهای هر خانوار کرده است.

طبق برنامه اعلام شده از سوی سازمان امور مالیاتی، قانون مستقیم مالیات خانه‌های خالی از مرداد سال جاری اجرا می‌شود. این قانون اگر چه عطف به‌ ماسبق نمی‌شود و سه ماه پس از ابلاغ و آماده شدن سامانه برای ثبت اطلاعات شناسایی واحدهای خالی آغاز می‌شود اما به نظر می رسد که از هم اکنون بازار مسکن از تقاضای سرمایه ای در حال خالی شدن است.

کارشناسان اقتصاد مسکن بر این باور هستند که اگر می خواهیم قیمت مسکن جهشی رشد نکند و همواره در یک وضعیتی قرار نگیرد که به یکباره با ورود سوداگران، محلی برای کسب درآمد شود باید مسکن را از کالای سرمایه ای به کالای مصرفی تبدیل کرد. سوال این است که این برنامه چگونه امکان پذیر است؟ و کشورهای پیشرفته چه اقدامی در این خصوص انجام داده اند که مسکن کالای مصرفی تلقی می شود؟