به گزارش بازار، در روزهای اخیر خبری به نقل از رئیس سازمان برنامه و بودجه مبنی بر اینکه بانک مرکزی بزرگترین بدهکار دولت است در رسانه ها منتشر شده که منجر به اختلاف بین آقای نوبخت و آقای همتی رئیس بانک مرکزی شده است در همین راستا برنامه بازار تهران با حسین صمصامی وزیر پیشین اقتصاد گفتگو کرد.
وزیر پیشین اقتصاد در رابطه با این موضوع گفت: آقای نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه در مجلس به نمایندگان گفته اند که وزارت نفت منابع ارزی دولت را به حساب بانک مرکزی واریز کرده و بانک مرکزی ریال آن را تحویل دولت نداده است لذا بانک مرکزی به دولت بدهکار است. دولت منابع مالی دارد و نیازی به استقراض و چاپ پول ندارد.
صمصامی خاطرنشان کرد: آقای نوبخت اشراف کارشناسی با مفاهیم پولی، ترازنامه بانک مرکزی و پایه پولی ندارد و نمی داند مکانیسم تبدیل ریال و اثر این تبدیل ارز از منابع ارزی و نفتی در بانک مرکزی چگونه است و چه آثاری دارد و یا اینکه موضوع را می داند و در پاسخی سیاسی می خواسته از ناآگاهی نمایندگان در مباحث تخصصی پولی سوء استفاده کرده و قصد حمایت از دولت را داشته است.
وی افزود: به طور کلی ساختار درآمدهای دولت در شرایط موجود اقتصادی بر پایه رشد نقدینگی است یعنی عمده منابع ریالی دولت بر پایه رشد نقدینگی قرار دارد. با نگاهی به ترازنامه بانک مرکزی و پایه پولی و آمار و ارقام می توان متوجه این موضوع شد. یکی از عوامل موثر بر رشد نقدینگی پایه پولی است. بررسی آخرین پایه پولی می‌گوید در آذر ۹۹ سهم دارایی های خارجی بانک مرکزی در پایه پولی ۹۴ درصد است. چهار جزء پایه پولی را تشکیل می دهد که بالاترین سهم آن به دارایی های خارجی تعلق دارد. از رشد ۲۹,۷ درصد پایه پولی آذر سال گذشته ۲۴.۴ درصد مربوط به خالص دارایی های خارجی بانک مرکزی است.
صمصامی دو عامل را مسبب افزایش دارایی های خارجی بانک مرکزی، افزایش پایه پولی و رشد نقدینگی دانست و اظهار داشت: عامل اول ارزهای دولت است. در حال حاضر وزارت نفت، نفت را می فروشد و پول حاصل از آن به حساب بانک مرکزی می آید اما بانک مرکزی به این ارز دسترسی ندارد اگر بانک مرکزی به این ارزها دسترسی داشت و می توانست آن را در بازار بفروشد و تبدیل به ریال کند و آن ریال را از جامعه جمع کند و تحویل دولت دهد موجب آثار نقدینگی نمی شد ولی از آنجاییکه بانک مرکزی مخالف کاهش قیمت دلار به زیر ۲۰ هزار تومان است و از طرفی دسترسی به ارزها ندارد مجبور به خرید آنها می شود و آثار آن این است که این ارز در دارایی های خارجی بانک مرکزی می نشیند و ریال می دهد که همان چاپ پول است یعنی دولت برای تامین منابع ریالی خود که متکی بر نفت است با توجه به شرایط موجود اقتصاد، حجم نقدینگی را افزایش می دهد و به چاپ پول اقدام می کند.
وی با تایید اظهارات دکتر نوبخت مبنی بر اینکه وزارت نفت پول را به حساب بانک مرکزی ریخته ولی بانک مرکزی ریال نداده است گفت: این کار بانک مرکزی باعث جلوگیری از افزایش رشد نقدینگی می شود اگر بانک مرکزی ریال بدهد باعث رشد نقدینگی خواهد شد.
صمصامی اظهارات نوبخت مبنی بر اینکه منابع دولت از طریق چاپ پول است را اشتباه خواند و گفت: در شرایط موجود اگر بانک مرکزی بخواهد معادل ریالی ارز را به دولت بدهد باز هم به معنی چاپ پول است و عرضه آن را افزایش می دهد. چون بانک مرکزی به این ارزها دسترسی ندارد و خودش هم قصد فروش ندارد.
وی دومین عامل مسبب افزایش دارایی های خارجی بانک مرکزی و رشد نقدینگی را نرخ ارز عنوان کرد و خاطرنشان ساخت: قبلا نرخ ارز با دلار ۴ هزار تومان تبدیل می شد و در حال حاضر با دلار ۲۴ هزار تومانی تبدیل می شود. طبیعی است که معادل ریالی که در دارایی های خارجی می نشیند باعث افزایش حجم ریال می شود. ارز نیمایی خود یکی از عوامل مهم پایه پولی شده است. بنابراین عدم دسترسی دولت به منابع نفتی موجب به چاپ پول می شود.
وزیر پیشین اقتصاد با تاکید بر اینکه یکی دیگر از مشکلات ما در رشد نقدینگی اوراق دولتی است گفت: در سال ۹۹ بیش از ۱۰۰ هزار میلیار تومان اوراق دولت منتشر شده است. در بودجه ۱۴۰۰ هم بیش از ۱۲۰ هزار میلیارد تومان اوراق لحاظ شده است. این اوراق برای بار اول توسط بانک مرکزی در حراج اوراق فروخته می شود و بانک ها این اوراق را می خرند و نتیجه آن بدهکاری دولت به بانک ها است. بر اساس گزارش های بانک مرکزی از آذر ۹۷ تا آذر ۹۹ بدهی دولت به بانک ها ۶۰ درصد افزایش پیدا کرده است و پایه پولی افزایش یافته است و مجددا منجر به چاپ پول می شود.
نظر شما