ناقوس خشکسالی در سرزمین آب و باران؛ ضرورت تغییر الگوی کشت

بازار؛ گروه استان ها: حال باغات و مزارع مازندران خوش نیست، به رغم آنکه رودخانه هایش پرآب و آسمانش پرباران است، اما دشت هایش سبز و زرد نیستند و در آستانه فصل گرما به نفس نفس افتاده اند.

همه آمار و ارقام ها نشان می دهد وضعیت آبی مازندران در سال زراعی پیش روی چندان خوش نیست، نه تحلیل های هواشناسی از بارانی که مزارع را سیراب کنند، خبر می دهند و نه وضعیت منابع آبی ذخیره شده در استان خوب است.

آوازه مازندران و آب و آبشارهایش از دور خوش است، استانی که سالانه بین ۶۰۰ تا ۸۰۰ میلی متر به طور میانگین بارندگی دارد و پتانسیل آبی آن بیش از شش میلیارد مترمکعب بوده، اماسهم دشت ها و مزارع از این منابع، ناچیز و اندک است.

به واسطه آن که مازندران در سنوات قبل از ساخت مخازن آبی نظیر سدها عقب مانده، بخش قابل توجهی از باران ها و روان آب هایش هدر می رود و به دریا می ریزد، همچنین بیشتر بارندگی های استان در فصل های پاییز و زمستان بوده گه چندان برای کشت و کار کشاورزی کاربرد ندارد و در فصل بهار و تابستان به دلیل کم آبی، نفس دشت هایش به شماره می افتد.

منابع آبی و بارش های مازندران کاهش یافته است
محمدرضا رضوی مدیرکل هواشناسی مازندران در گفت‌وگو با خبرنگار بازار با بیان وضعیت بارش ها و منابع آبی کاهش یافته است، وضعیت هوا را برای کشاورزی نامناسب دانست و گفت: از نظر کشاورزی و آب و هوایی، هوای  خوبی نداریم زیرا هم منابع آبی و هم بارش ها کاهش یافته است.

وی ادامه داد: همچنین وضعیت هوا و بارش ها برای برخی از محصولاتی نظیر گندم، کلزا و غیره که در حال رسیدن به دانه هستند، خوب نیست و رویشگاه های مراتع نیز دچار آسیب می شوند.

مدیرکل هواشناسی مازندران درباره اختلاف بارش‌های بهاره نسبت به سال قبل میزان اختلاف و کاهش را ۴۰ درصد ذکر کرد و گفت: بیشتر بارندگی ها در فصل زمستان و پاییز از نظر کشاورزی چندان کاربرد ندارد زیرا بیشتر نیاز به بارش ها در فصل جاری است.

رضوی یادآور شد: باید جریان رودخانه ای و کشاورزی را با بارش های مناسب در فصل بهار جبران و تقویت کنیم و در حال حاضر نسبت به سال گذشته حدد ۴۰ درصد و نسبت به بلندمدت ۲۱ درصد کاهش بارندگی داریم.

باید جریان رودخانه ای و کشاورزی را با بارش های مناسب در فصل بهار جبران و تقویت کنیم و در حال حاضر نسبت به سال گذشته حدد ۴۰ درصد و نسبت به بلندمدت ۲۱ درصد کاهش بارندگی داریم

وی یادآور شد: کاهش بارندگی ها نشانه های خوبی ندارد و باید درنوع کشت محصولات کشاورزی تجدید نظر کنیم و تغییر الگوی کشت داشته باشیم.

مدیرکل هواشناسی مازندران با بیان اینکه امسال با خشکسالی شروع شده است، درباره پیش بینی وضعیت هوا گفت: وضعیت ابرناکی وجود دارد و تحلیل ها نشان می دهد که تا ۱۳ روز آینده جریان بارش های خوب و مطلوبی نخواهیم داشت.

در آستانه فصل کشت و کار شالیزاری و زمانی از دست ابر و باران کاری برنمی آید، چشم ها از آسمان به سدها و منابع آبی خیره می شود و کم آبی و پیشگیری از تنش آبی سبب شد تا دریچه سدهای مازندران زودتر از موعد بازگشایی تا دشت های تشنه پایین دست سیراب شوند.

کاهش ۴۰ درصدی بارندگی ها در مازندران در آستانه فصل شالیزاری و برداشت محصولات زراعی سبب شده تا برای پیشگیری از تنش آبی و خشکسالی، بخشی از ذخیره آب پشت سدهای استان مازندران رهاسازی شود.

دریچه های سدهای مازندران زودهنگام بازگشایی شد
محمدابراهیم یخکشی مدیرعامل آب منطقه ای مازندران در گفتگو با خبرنگار بازار با بیان اینکه تاکنون بخشی از آب سد شهید رجایی و آیت الله صالحی برای سیراب کردن اراضی حاشیه رهاسازی شده است، افزود: سد آیت الله صالحی ۵۴ هزار هکتار از اراضی حاشیه را سیراب و مشروب می کند.

وی با عنوان اینکه با رهاسازی این سد بخشی از اراضی واقع در شهرستان های جویبار، بابل، بابلسر، بهنمیر و قائمشهر از مزایای آن بهره مند می شوند، گفت: با توجه به افزایش دما و کاهش بارندگی، بازگشایی دریچه سدها امسال ۱۰ روز زودتر از سال های قبل انجام شده است.

وی ادامه داد: دریچه سد شهید رجایی نیز دو روز گذشته برای توزیع و تقسیم عادلانه آب تا پایان فصل زراعی بازگشایی شد تا آب مورد نیاز ۲۲ هزار هکتار اراضی حاشیه را تامین کند.

یخکشی با اشاره به کاهش بارندگی ها در سال آبی جاری گفت: متاسفانه میزان بارندگی ها نیز کاهش یافته است.

به گزارش بازار، در مازندران ۱۰ سد وجود دارد که ظرفیت ذخیره آب در آن ها حدود ۴۰۰ میلیون مترمکعب است سدهای شهید رجایی و البرز دو سد بزرگ استان محسوب می شوند. همچنین امسال ۲۱۶ هزار هکتار از شالیزارهای مازندران به زیر کشت برنج رفت که تامین آب از جمله دغدغه ها محسوب می شود.

الگوی کشت کشاورزی تغییر کند
ناقوس خشکسالی امسال بیش از هر سال دیگر در مازندران به صدا درامد و در این بین تغییر الگوی کشت و پرهیز از کشت محصولات پرآب طلب در نواحی کم آب بیش از پیش الزامی و ضروری به نظر می رسد. 

غلامرضا شریعتی نماینده مردم بهشهر در گفتگو با خبرنگار بازار همچنین با تاکید بر تغییر الگوی کشت و هدایت ساختار کشاورزی در حوزه محصولات استراتژیک یادآور شد: باید الگوی کشت محصولات استراتژیک تغییر یابد و از این رو در زمینه تحقیقات باید تلاش بیشتری صورت گیرد.

وی یادآور شد: کشت گیاهان سیاه ریشه و زعفران برای تغییر الگوی کشت در منطقه لازم است.

زهکشی اراضی از جمله راهکارهایی است که متولیان امر و کارشناسان برای پیشگیری از تنش آبی و مدیریت مصرف منابع آبی در حوزه کشاورزی کارساز می دانند و مازندران قطب مهم تولید محصولات کشاورزی است و سالانه ۷.۵ میلیون تن انواع محصولات را تولید می کند و در ۱۹ محصول رتبه اول کشوری را دارد، سهمش از زهکشی اراضی تنها ۱۵ هزار هکتار است و ۲۰۰ هزار هکتار از شالیزارهایش همچنان منتظر زهکشی است.