خرابکاری هسته‌ای اسرائیل با هدف شکست نشست وین صورت گرفت

بازار؛ گروه بین الملل: «میثم بهروش»، پژوهشگر و تحلیلگر مسائل بین الملل و دانشجوی دکترای علوم سیاسی در تحلیل اخیر خود در خصوص حمله اسرائیل به تاسیسات غنی سازی ایران به فارین پالیسی گفت: عملیات خرابکاری علیه بزرگترین تأسیسات غنی سازی اورانیوم ایران در نطنز در ۱۱ آوریل، آخرین تلاش آشکار اسرائیل برای عقب انداختن اقدامات هسته ای تهران بود.

وی افزود: در ژوئیه سال ۲۰۲۰، یک کارخانه تولید سانتریفیوژ پیشرفته در همان مجتمع با استفاده از بمب انفجاری متحمل انفجار عظیمی شد و صدمات قابل توجهی به تأسیسات آن جا وارد کرد و مقامات ایرانی را وادار به ساخت یک جایگزین زیرزمینی کرد. همچنین، این انفجار با ترور «محسن فخری زاده»، معمار ارشد برنامه انرژی اتمی ایران و دانشمند دفاعی و هسته‌ای در ماه نوامبر همراه بود.

«میثم بهروش» اینگونه ادامه داد که  «فریدون عباسی دوانی»، رئیس کمیسیون انرژی مجلس که خود از یک سو از تروری در سال ۲۰۱۰ جان سالم به در برده بود، حمله اخیر را «یک طرح بسیار زیبا» و «یک شاهکار پیچیده» توصیف کرد در حالی که  انفجاری بود که قدرت استاندارد تأسیسات غنی سازی و شبکه و همچنین سیستم اضطراری مبتنی بر باتری که برای تولید برق سانتریفیوژها استفاده می شود، از بین برد.

این تحلیلگر مسائل بین الملل اضافه کرد: «علیرضا زاکانی»، رئیس مرکز تحقیقات و پژوهش مجلس، با تکرار روحیه خشمگین سیاسی در میان گروه محافظه کاران،  تأیید کرد که «پاسخ مناسب، اقدام ایران در غنی سازی اورانیوم با ۶۰ درصد است»  که معمولاً برای تأمین انرژی زیر دریایی های هسته ای و بالاتر از هر سطحی که ایران قبلاً غنی کرده خواهد بود.

دانشجوی دکترای علوم سیاسی گفت: علی رغم اعتراضات و وعده های آتشین، اولین واکنش رسمی دولت این بود که قطع کامل برق سانتریفیوژها را کم اهمیت جلوه دهد و این امر نشان می دهد که ایران احتمالاً تصمیم گرفته که آرامش خود را حفظ کند و مذاکرات هسته ای در وین را احتمالاً با تقاضای بیشتری برای دریافت امتیازات و انتظارات جبران خسارت به منظور افزایش قدرت و اهرم نفوذ، ادامه دهد.

بهروش تصریح کرد که در حالی که علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران (AEOI)، این حمله را به عنوان عمل  «تروریسم هسته ای» محکوم کرد، سخنگوی AEOI بهروز کمالوندی در همان روز علناً تأیید کرد که این حادثه باعث تلفات انسانی یا تأثیرات بد رادیواکتیوی نشده است.  

کارشناس مسائل بین الملل یادآور شد: علی ربیعی، به منظور پاک کردن هرگونه تردید در مورد تغییر نگرش تهران در مذاکرات هسته ای در پاسخ به خرابکاری در نطنز،  سخنگوی دولت در روز سه شنبه به خبرنگاران اعلام کرد که « ایران در دام عملیات تحریک آمیز اسرائیل نمی افتد». وی همچنین ادعای رسانه ها مبنی بر حمله سایبری را به عنوان علت اصلی این حادثه مورد بحث قرار داد و گفت که عامل این حادثه شناسایی شده و قصاص ایران برای این حمله در خاک اسرائیل انجام خواهد شد.

«میثم بهروش» اذعان نمود: تلاش های دولت حسن روحانی رئیس جمهور ایران در جهت آرام سازی جو و فضای سیاسی با سفر سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه به تهران برای رایزنی با همتای ایرانی خود محمد جواد ظریف بود که در برابر مذاکرات هسته ای تجدید نظر کرده است.

وی گفت: وزیر امور خارجه ایران روز سه شنبه در یک کنفرانس مطبوعاتی مشترک با لاوروف اعلام کرد که اسرائیلی ها فکر می کردند این حمله می تواند در مذاکرات وین دست ما را ضعیف کند، اما برعکس، موقعیت ما را تقویت خواهد کرد.  

پژوهشگر و تحلیلگر مسائل بین الملل تصریح کرد: این خرابکاری آنقدر سیستماتیک نبود که بتواند برنامه کامل هسته ای ایران را از بین ببرد یا آن را از ادامه شرکت در گفتگوهای هسته ای چند جانبه با ایالات متحده منصرف کند. در عوض، به نظر می رسد تهران آماده است تا از وضعیت قربانی شدن خود که از طریق عملیات مکرر اسرائیل علیه زیرساخت های انرژی اتمی خود به دست آمده، استفاده کند تا به هدف خود در میز مذاکره برای حذف کامل تحریم ها برسد که در شرایط دیگر ممکن است یک خواسته حداکثری به نظر برسد که خطر از بین بردن روسیه و چین را تهدید می کند.

بهروش در ادامه بیان کرد که به عبارت دیگر، حمله نطنز نه تنها بهانه قانونی برای نصب سانتریفیوژهای موثرتر برای غنی سازی اورانیوم بدون هزینه سیاسی زیاد به تهران داده است، بلکه همچنین می تواند دستهای مسکو و همچنین پکن را از نظر فشار بر ایران برای مصالحه در جریان مذاکرات در وین گره بزند.  

وی افزود: این امر به ویژه منافع سیاسی داخلی محافظه کاران ایرانی را پیش از انتخابات ریاست جمهوری در ماه ژوئن تأمین می کند و آنها پیروزی نسبتاً اجتناب ناپذیری را بدون توجه به خط مشی اعمال شده در زمینه تحریم ها تضمین می کنند: اگر دولت بایدن موفق شود همه تحریم های دوران ترامپ را فورا لغو کند،  همانطور که تهران خواسته است، محافظه کارانی که در وهله اول این شرط حداکثر را مطرح می کنند، در خانه پیروزمندانه سیاسی ظاهر می شوند و اگر واشنگتن به هر دلیلی نتواند این کار را انجام دهد، این افراد همچنان می توانند مطابق قانون به همان خواسته برای جلوگیری از مذاکرات هسته ای تیم روحانی، به کوبیدن میانه روها در صندوق های رأی ادامه داده و پیگیری دیپلماسی برای تخفیف تحریم ها پس از به دست گرفتن کنترل ریاست جمهوری را از سر بگیرید.

تحلیلگر مسائل بین الملل اینگونه به تحلیل خود ادامه داد که بر اساس گزارش رسانه های ایرانی، عجیب نیست که عباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه ایران و مذاکره کننده اصلی هسته ای در وین، روز سه شنبه رسماً برنامه های تهران برای غنی سازی اورانیوم تا خلوص ۶۰ درصد را اعلام کرد.

این کارشناس گفت: ایران به رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی اعلام کرد که برای تأمین نیازهای پزشکی و تولید داروهای رادیوایزوتوپ، غنی سازی ۶۰ درصدی را آغاز خواهد کرد.

وی افزود: همزمان این گونه گزارش شده که روز سه شنبه یک کشتی باری متعلق به شرکت اسرائیلی ری شیپینگ در نزدیکی بندر فجیره امارات هدف حمله ایران قرار گرفت. صرف نظر از اینکه عملیات خرابکاری اسرائیل علیه تأسیسات غنی سازی زیرزمینی در نطنز بر مذاکرات برجامی در وین تأثیر می گذارد، جدی ترین نتیجه استراتژیک، همسویی بیشتر افکار عمومی ناراضی ایران با دولت ایران در زمینه سیاست هسته ای است.

بهروش اضافه کرد که این همسویی که در پشت مخالفت مشترک با دشمنان خارجی ایران شکل گرفته است، می تواند فراتر از تاکتیک های دیپلماسی هسته ای باشد و به تولید یک پشتیبانی جمعی بی سابقه از بمب به عنوان یک بازدارنده نهایی ضروری کمک کند.

پژوهشگر مسائل بین المللی تصریح کرد: چنین گزینه ای ممکن است غیر قابل تصور باقی نماند،  اگر تلاش های دیپلماتیک نتواند تلاش های کمپین اعمال فشار حداکثری امریکا علیه ایران را وارونه جلوه دهند.

وی در پایان گفت: در صورت سقوط برجام، چه در اثر عدم سازش و سخت گیری سیاستهای آمریکا و چه به خاطر تجاوزات و خرابکاریهای اسرائیل، هیچ راه منطقی برای مهار برنامه هسته ای تهران به جز جنگ باقی نخواهد ماند و اگر جنگ شروع شود، هیچ تضمین قابل قبول وجود نخواهد داشت که ایران به دنبال بمب نباشد.