بازار، گروه انرژی: سال ۹۹ را می‌توان سال پر فراز و نشینی برای صنعت ماینینگ دنیا دانست. با وجود رشد عجیب قیمت رمز ارزها در جهان اما فعالان صنعت ماینینگ در ایران روزهای خوشی را سپری نمی‌کردند. از قطعی‌های برقی که به پای آنها گذاشته شد تا مجوزهای انشعاب برقی که برای آنها صادر نشد. در حالی انتقادها به فعالیت‌های فعالان صنعت ماینیگ در روزهای سرد زمستان به اوج خود رسید که بسیاری استخر رمز ارز را راهی برای دو زدن تحریم ها می دانند. اما سوال اینجاست که سهم مزارع استخراج بیت کوین از قطعی‌های اخیر برق چقدر بوده است.
ابهامی که در گفتگو با «علیرضا کلاهی» یکی از فعالان صنعت برق به بررسی گذاشته ایم. او با تاکید بر اینکه ماینینگ قاچاق انرژی نیست، می گوید که ۲۲۰ میلیارد کیلووات ساعت از ظرفیت برق کشور به دلیل نبود مشتری بلا استفاده مانده که می توان آن را در اختیار استخراج کنندگان رمز ارز قرار دارد.
او با بیان این جمله که ما دلار نمی توانیم چاپ کنیم اما رمز ارز می توانیم تولید کنیم، گفت: با سه هزار مگاوات ظرفیت تولید رمز ارز می‌تواند ۵ میلیارد دلار درآمد ارزی و حدود ۲ هزار فرصت شغلی مستقیم در مزارع ایجاد کند. این در حالی است که مصرف ارز خرد بانک مرکزی حدود ۱.۵ میلیارد دلار برآورد می شود. به عبارتی توسعه این صنعت می تواند به بانک مرکزی در تامین نیازهای ارزی آن کمک کند.
متن کامل گفتگوی بازار با علیرضا کلاهی عضو هیات نمایندگان اتاق ایران و تهران و فعال صنعت برق را در ادامه می‌خوانید :
استفاده از این ارزهای دیجیتال در بسیاری از کشورها در حال رسمیت پیدا کردن است. مستر کارت و ویزا اعلام کرده که از بیت کوین برای پرداخت‌ها استفاده می‌کند. در آمریکا هم ۱۲ هزار خودپرداز بیت کوین مردم را تبدیل به دلار می‌کند. در کانادا و آلمان هم شبکه گسترده ای در این خصوصی ایجاد شده
رشد خیره کننده رمز ارزها در سال ۲۰۲۰ دلایل متعددی دارد که نرمش دولت‌های جهانی در برابر آن یکی از این موارد است. دولت آمریکا اعلام کرده شهروندان این کشور می‌توانند بخشی از مالیات خود را به وسیله رمز ارز پرداخت کنند. جدای از این تعدادی از غول‌های کسب و کارهای آنلاین خرید و فروش خود را با ارزهای دیجیتال امکان پذیر کرده اند. اما سوال اینجاست دلیل اصلی این تغییر نگرش دولت‌ها نسبت به ارزهای دیجیتال حتی در آمریکا چه بوده است؟
بسیاری رمز ارزها را طلای عصر دیجیتال دنیا می‌دانند. خیلی از کشورها و کمپانی‌های تجاری به استفاده و پذیرش رمز ارزها روی آوردند. چرا که این ارزها قابل تحریم نبوده و کاملا دموکراتیک است؛ در کنترل بانک‌های مرکزی دنیا هم نیست. حالا استفاده از این ارزهای دیجیتال در بسیاری از کشورها در حال رسمیت پیدا کردن است. به عنوان مثال مستر کارت و ویزا اعلام کرد که از بیت کوین برای پرداخت‌ها استفاده می‌کند. در آمریکا هم ۱۲ هزار خودپرداز بیت کوین مردم را تبدیل به دلار می‌کند. در کانادا و آلمان هم شبکه گسترده ای در این خصوص ایجاد شده است.
*در حال حاضر ارزش بازار ارزهای دیجیتال در دنیا چقدر است؟
نگاهی به ارزش بازار رمز ارزها نشان دهنده رشد و توسعه آن در جهان است. جالب است که بدانید ارزش بازار ارزهای دیجیتال به یک تریلیون دلار و گردش روزانه آن به ۶۰ میلیارد دلار رسیده است. آمارهای اعلامی نشان می‌دهد که درآمد صنعت مایننیگ فقط از محل استخراج رمز ارز ۵۰ میلیون دلار است.
ظرفیت تولید در صنعت برق ایران حدود ۵۰۰ میلیارد کیلووات ساعت در سال است. در حالیکه تولید پارسال ما ۲۸۴ میلیارد کیلو وات ساعت بوده و عملا ظرفیتی به بزرگی ۲۲۰ میلیارد کیلووات ساعت بلا استفاده مانده است
*شما معتقدید که توسعه مزارع بیت کوین مزیت فراوانی برای اقتصاد ایران دارد. با توجه به خاموشی‌های زمستانه ای و کمبود برقی که امسال شاهد بودیم، چطور می‌توان چنین ادعایی را مطرح کرد.
ماینینگ، صنعتی است که خیلی سریع می‌توان آن را راه اندازی کرد و از طریق آن به درآمد رسید. ما در کشور یک مزیت مطلق انرژی داریم. ظرفیت تولید در صنعت برق ایران حدود ۵۰۰ میلیارد کیلووات ساعت در سال است. در حالیکه تولید پارسال ما ۲۸۴ میلیارد کیلو وات ساعت بوده و عملا ظرفیتی به بزرگی ۲۲۰ میلیارد کیلووات ساعت بلا استفاده مانده است. دلیل اصلی عدم تولید این است که تقاضایی برای برق نیست و صاحبان نیروگاه‌ها اعم از دولتی و خصوصی مجبور هستند که نیروگاه‌های خود را در برخی از ساعت‌ها و روزها خاموش کنند.
اما اینها تنها دلایل ظرفیت توسعه صنعت ماینینگ در ایران نیست. همه ما بارها شنیده ایم که پایان عصر نفت نزدیک است. بر اساس آمارها ۹۰ درصد ظرفیت نیروگاهی دنیا سال گذشته تجدید پذیر بوده است. بنابر این با هیچ قطعیتی نمی توان ادعا کرد که دنیا ۲۰ سال دیگر بنزین و گازوییل می‌خرد یا خیر.
این تکنولوژی فرصتی را فراهم آورده که ما تحریم‌ها را دور بزنیم و منابع بلوکه شده خود را به راحتی نقد کنیم. ضمن اینکه با توسعه این صنعت می‌توانیم ذخایر انرژی و برق مازاد خود را تبدیل به پول کنیم و به نوعی همانند صادرات انرژی و کسب درآمد ارزی است بی آنکه خط لوله ای احداث کنید.
برآوردهای صورت گرفته حاکی از این است که اگر سیاست گذاری درستی در کشور صورت گیرد طی ۲ سال آینده می‌توان ۱۵۰۰ الی ۳ هزار مگاوات ظرفیت ماینینگ در کشور داشت. تامین برق این حجم از تولید رمز ارز، ۱.۳ میلیارد مترمکعب الی ۲.۶ میلیارد کیلو مترمکعب گاز می‌خواهد
* اما معمولا در نیمه اول امسال مصرف برق بیشتر بوده و به اوج خود می رسد. در چنین شرایطی تامین برق مزارع رمز ارز تقریبا غیر ممکن به نظر می آید. چطور می توان در چنین شرایطی توزیع انرژی را مدیریت کرد؟
ماینینگ تنها صنعتی است که در لحظه می‌توان آن را روشن و خاموش کرد و از ۲۲۰ میلیارد کیلو وات ساعت برق بدون استفاده، نهایت استفاده را برد. در واقعی خیلی راحت می‌توان از برق مازاد که ارزان ترین برق در دنیاست به درآمد بزرگی رسید و در ساعت‌های پیک هم برق این صنعت را قطع کرد تا مشکلی برای مشترکان پیش نیاید.
*اما مسئولان وزارت نیرو مدعی هستند که استخراج کنندگان رمز ارز سعی دارند تا به صورت زیرزمینی فعالیت کنند تا تعرفه واقعی برق را پرداخت نکنند. این ادعا تا چه اندازه درست است؟
طبق معمولا با انکار واقعیت و سیاست‌های ناپایدار فرصت را سوزاندیم. نباید فراموش کرد که در یک فضای ناپایدار نمی توانیم انتظار یک کار ریشه ای درست را داشته باشیم. فضای ناپایدار معمولا سوداگری را تشدید می‌کند. به وزارت نیرو هشدار داده بودیم که در صورت ادامه مخالفت‌ها، تولید بیت کوین زیرزمینی می‌شوند. اما متاسفانه به هشدارهای ما توجهی نشد. بر اساس آمار موجود هزار مورد مجوز استخراج داده شده اما تنها ۲۰ الی ۲۵ انشعاب فعال در کشور داریم یعنی از ۴۰ درخواست تنها یک درخواست موفق به گرفتن انشعاب شده است. این نسبت در سایر صنایع یک به شش است.
با ۳ هزار مگاوات ظرفیت تولید رمز ارز می‌تواند ۵ میلیارد دلار درآمد ارزی و حدود ۲ هزار فرصت شغلی مستقیم در مزارع ایجاد کند. جالب است که بدانید نیاز ارزی خرد کشور حدود ۱.۵ میلیارد دلار است و رونق صنعت ماینینگ می تواند به بانک مرکزی در تامین ارز مصرفی در بازار کمک کند
دلیل مخالفت بانک مرکزی با توسعه مزارع رمز ارز و معاملات بیت کوین چیست؟
کمتر از یک درصد از گردش بیت کوین دنیا برای فعالیت‌های زیرزمینی استفاده می‌شود. این در حالی است که ۲ تا ۵ درصد تولید ناخالص دنیا خاکستری است. بنابراین نمی توان این ادعا را خیلی منطقی دانست.
برای من سوال است که بانک مرکزی ایران چه دلیلی برای مخالفت می‌تواند داشته باشد. در واقع توسعه این صنعت نه تنها هیچ خطری برای بانک مرکزی ایران ندارد. بلکه حتی می‌تواند در تامین ارز به آن کمک کند. برآوردهای صورت گرفته حاکی از این است که اگر سیاست گذاری درستی در کشور صورت گیرد طی دو سال آینده می‌توان ۱۵۰۰ الی ۳ هزار مگاوات ظرفیت ماینیگ در کشور داشت. تامین برق این حجم از تولید رمز ارز، ۱.۳ میلیارد مترمکعب الی ۲.۶ میلیارد کیلو مترمکعب گاز می‌خواهد. جالب است که بدانید با سه هزار مگاوات ظرفیت تولید رمز ارز می‌تواند پنج میلیارد دلار درآمد ارزی و حدود دو هزار فرصت شعلی مستقیم در مزارع ایجاد کند. جدای از این حدود ۱۵ هزار فرصت شغلی در محدوده فین تک ایجاد می‌شود.
جالب است که بدانید نیاز ارزی خرد کشور حدود ۱.۵ میلیارد دلار است. فین تک و رمز ارزها می‌تواند این بار را از دوش بانک مرکزی بردارد و به تنظیم بازار دلار در کشور کمک کنند. ما نمی توانیم دلار چاپ کنیم اما می‌توانیم بیت کوین تولید کنیم و از طریق نیازهای ارزهای خود را پاسخ بدهیم.
نظر شما