بازار؛ گروه خودرو: یکسال دیگر هم از ممنوعیت واردات خودرو گذشت و گشایشی در آزادسازی آن حتی در مناطق آزاد کشور نیز ایجاد نشد؛ خودروهایی که ورودشان به کشور یک شبه با تصمیم وزیر صنعت، معدن و تجارت وقت ممنوع اعلام شد و بیش از ۱۴ هزار دستگاه از انواع خودروهای لوکس تا اقتصادی پشت درهای بسته باقی ماند.
اکنون در ابتدای سال ۱۴۰۰ همچنان دو هزار و ۴۸ دستگاه در گمرک باقی مانده و نتیجه این سیاست‌گذاری شبانه چیزی جز دادگاهی شدن ۴۵۰ نفر و از دست رفتن دارایی مردم نبود. اتفاقی که حتی وزیر وقت یکبار هم نسبت به تصمیمی که گرفت مواخذه نشد؛ در همین راستا به سراغ «مهدی دادفر» دبیر انجمن واردکنندگان خودرو رفتیم تا ببینیم بالاخره سرانجام این داستان طولانی در قرن جدید چه خواهد شد؟
۱۳ هزار نفر و بالغ بر ۶۸۰ فعال حوزه کسب و کار واردات خودرو را یک شبه و یک دفعه با تصمیم غلطشان دچار مشکل کردند. نتیجه این تصمیم هم بگیر و ببند و بی آبرویی این نوع از کسب و کار شد
* برخورداری از خودرو با کیفیت، ایجاد فضای رقابتی برای تولیدکنندگان داخلی و حتی واردات خودرو بر اساس قانون به عنوان یک خواسته از سوی مردم مطرح می‌شود؛ در همین راستا نیز بارها نمایندگان مجلس موضوع آزادسازی واردات حتی در مناطق آزاد را دنبال کردند، به عنوان دبیر انجمن واردکنندگان خودرو بفرمایید سرانجام این داستان چه خواهد شد؟
همانطور که اشاره کردید موضوع آزادسازی واردات خودرو بخشی از مطالبه مردم است. اصل مطالبه داشتن یک خودرو ایمن، به روز و دارای تکنولوژی روز با بهترین خدمات است، چه کسی می تواند این را تامین کند؟
مطالبه انجمن نیز تنها آزادسازی واردات خودرو نیست. می گوییم واردات خودرو کسب و کاری است که طی سال‌ها ایجاد شده و این کسب و کار را دولت به استناد قانون اساسی موظف به حفاظت از آن است که متاسفانه دولت یازدهم و دوازدهم در موضوع حفظ کسب و کار واردات خودرو_ البته شاید مابقی کسب و کارها هم این چنین باشد_ ضعیف ترین کارنامه را دارد. چون بدترین نوع تصمیم گیری در این دولت گرفته شد. چه قبل از تحریم های خصمانه آمریکا علیه ایران و چه در دوره جشن و سرور برجامی.
۱۳ هزار نفر و بالغ بر ۶۸۰ فعال حوزه کسب و کار واردات خودرو را یک شبه و یک دفعه با تصمیم غلطشان دچار مشکل کردند. نتیجه این تصمیم هم بگیر و ببند و بی آبرویی این نوع از کسب و کار شد. لذا شما موظف به حفظ کسب و کار هستید دوم موظف به این هستید که چیزی که مردم می خواهند را در اختیارشان قرار دهید که یکی از آن‌ها موضوع خودرو است. خودرو در تمام زندگی ما نقش بازی می کند.
شما پولتان را جمع می کنید ابتدا یک انگشتر طلا، بعد یک سکه خریداری می کنید و سپس همه را جمع می کنید و با پول آن برای مثال یک پراید یا ۲۰۶ خریداری خواهید کرد. بعد این خودرو را ارتقا می دهید و تلاش می کنید آن را به بهترین کالا چه از نظر برند و کیفیت برسانید. به هر حال کیفیت با برند هم آمیخته هستند. شما نمی توانید بگویید بنز را خوشمان نمی آید.
برند هم به این مفهوم است؛ انباشتی از تجربیات و علم و آگاهی که زوائد، نواقص در آن رفع شده است. همه این کار را می کنند چون در زندگی همه این موضوع نقش دارد. حالا آن خودرو خریداری شده و می خواهید خانه خریداری کنید، خودرو را می فروشید و خانه خریداری می کنید. عروسی است سرمایه کم آمده خودرو را می فروشید. لذا خودرو تبدیل به یک کالای سرمایه ای شده است.
بنابراین همه مردم اگر حادثه تلخی رخ دهد و کمبودی ایجاد شود خودرو را می فروشند و مشکل را برطرف می کنند. علاوه بر این پدر با خودرو تصادف کرده و شب ناراحت به خانه بر می گردد و غمگین است. این ناراحتی برای چه چیزی است؟ این کالا اثر روانی گذاشته است. همان پدر به خانه می آید و می گوید امروز خودرو را فروختم یک مدل بالاتر خریداری کردم. همه خوشحال می شوند.
لذا دولت ها در مورد محصولی تصمیم می‌گیرند که مثل بادکنک، پفک و غیره نیست؛ این محصول مثل پارچه کت و شلواری نیست. این محصول در بحث روانی جامعه اثرگذار است. لذا اگر خوب تصمیم بگیرند می تواند منجر به آرامش در جامعه شود. بد تصمیم گرفته شود می تواند جامعه را بهم بریزد. این دولت بدترین تصمیمات را در حوزه خودرو چه در تولید، چه در واردات و چه در بحث خدمات و اسقاط گرفته است. یعنی همه این ها به هم متصل هستند. البته همه می گویند کار ما بهترین است. اگر هزار بار هم آقایون مسئول بگویند بدترین تصمیم گرفته شده است.
ممنوعیت واردات در دوره محمدرضا نعمت زاده وزیر اسبق صنعت و معدن این اتفاق رخ داد. زحمت زیادی کشیدند و شبانه روی یک تکه کاغذ اعلام کردند که سامانه بسته شود
* ۱۴ هزار خودرو به کشور وارد شده بود که متولیان تصمیم به ممنوعیت واردات گرفتند و ترخیص این تعداد خودرو با موانع بسیاری مواجه شد؛ خودروهایی که هنوز تعدادی از آن‌ها به دست صاحبانشان نرسیده است، بفرمایید دقیقا این بحث ممنوعیت واردات با امضای کدام یک از ورزای دولت تدبیر و امید انجام شد؟
ممنوعیت واردات در دوره محمدرضا نعمت زاده وزیر اسبق صنعت و معدن این اتفاق رخ داد. زحمت زیادی کشیدند و شبانه روی یک تکه کاغذ اعلام کردند که سامانه بسته شود. بحث بنده موضوع سیاسی نیست. سر و ته عملکرد این دولت به این شکل بوده است. شب تصمیم بگیرند صبح افزایش دهند. تحریم هم نبودیم و مباحث تحریمی هنوز شروع نشده بود.
تصمیم بزرگان این بود که واردات ممنوع شود، آیا شیوه اش این بود؟ بهترین گزینه شما جهت ممنوع کردن واردات این بود؟ حالا ممنوع کردید آن خودروهایی که به گمرک آمده بود باید به این نحو ترخیص می شد؟ گزینه این بود که ۴۵۰ هزار نفر متهم شوند؟ بعد هنوز هم ۲ هزار ۴۸ خودرو دیگر در گمرک باقی بماند؟ بنده متوجه این نوع تصمیم گیری نمی شوم. انسان عاقل در یک مساله که حدود و زوایای آن مشخص است می تواند بهتر تصمیم بگیرد. تصمیم گرفتید ممنوع شود؛ سامانه را بستید و یک عده متهم درست کردید.
ارز را گفتید همه ۴ هزار ۲۰۰ تومان است و حالا همه باید مابه تفاوت بدهند. از طرفی مردم با واردکننده دعوایشان شد که چرا باید این مبلغ را بدهند؟ یک عده پشت در گمرک ماندند، یک عده ثبت سفارش داشتند. یک عده نداشتند. هر بار یک شیوه ای را برای ترخیص خودروها اعلام و بعد دوباره مصوبه را تمدید کردند. به بهترین شکل بدترین تصمیمات را گرفتند. یعنی از این بهتر نمی توان بدترین تصمیم را گرفت.
گفتیم بدون منافع خودمان را بین خودمان بگذاریم و بگوییم بهترین راه حل که مردم آرامش پیدا کند و معضل گمرک حل شود و اموال و دارایی مردم به یغما نرود، این بود؟ بعد اگر گفتند غلط است دوباره انجام ندهید اما باز کار خودشان را انجام می دهند. مثل این می ماند که شما با من فارسی حرف می زنید اما با شما چینی صحبت کنم. فاصله بین مسئولان و مردم که ایجاد شود همه کارها اینطور می شود که دیگر این صدا را نمی فهمند. نه فقط در خودرو بلکه در موارد دیگر هم این فاصله وجود دارد. گفتمان یکی نیست.
درد من یک چیزی است که مسئولان آن را متوجه نمی شود. برای مثال ببینید مدام شاهد اعتراضاتی در زمینه خودرو است. یک شرکت خودروها را نمی دهد. یک شرکت دیگر به تعهداتش عمل نمی کند و غیره. این فضا وجود دارد و هنوزم هم نمی توانیم آن را برطرف کنیم. یعنی موضوع واردات را کاملا تمام شده می دانیم.
به نظر بنده مساله اصلی نفوذ پنهان در راستای برهم زدن نظم اقتصادی کشور است که ابتدا واردکنندگان باعث نارضایتی شوند. بعد باعث برهم زدن نظم اقتصادی خودرو وارداتی، تولید داخل و منجر به ایجاد نارضایتی در خریداران خودرو شود و در نتیجه باعث نارضایتی همه مردم شوند
* خیلی از کارشناسان و فعالان صنعت خودرو معتقدند که ممنوعیت باید ایجاد می شد تا متولیان بتوانند از صنعت خودرو داخلی و خودروسازان کشور حمایت کنند، ثمره این حمایت چه شد؟ در بازار چه تاثیری برای مردم داشت؟
فرض محال که محال نیست، فرض کنیم این ممنوعیت در جهت حمایت از خودروسازان داخلی بوده است. عیبی ندارد به طور کل واردات را ببنیدم، حالا حمایت کجاست؟
حالا واردات را بستید، چرا خودروسازان را بیچاره می کنید؟ موضوع قیمت گذاری را به میان می کشید. مردم در بازار پذیرفته اند که برای مثال پراید ۱۰۰ میلیون تومان است. به هر شکلی برای بازار جا افتاده است. نمی گویم برای مثال ارزش ۲۰۶، ۲۵۰ میلیون تومان است. به نظر بنده این خودرو ۲۰ میلیون تومان بیشتر ارزش ندارد. قیمت تمام شده آن را هم نمی گویم. خودرو ۲۵ سال پیش حتی اگر نو هم باشد باید ۲۰ میلیون تومان باشد.
شما الان یک تویوتا کرولا ۲۰ سال پیش صفر کیلومتر را در ژاپن پیدا کنید، می گویند ۲۰ میلیون تومان، حتی ۵ میلیون تومان و ارزشی ندارد. حالا واردات را بستند، چرا اجازه نمی دهند صنعت خودرو مسیر خودش را طی کند؟ به آن ها هم اعلام می کنند که خودرو را به این قیمت، به مقدار مشخص و با شیوه مشخص بفروشند، قرعه کشی کنند. سازمان بازرسی، سازمان حمایت، مجلس، بورس و غیره را به وسط کشیده اند. پس نیت کمک و حمایت نیست.
به نظر بنده مساله اصلی نفوذ پنهان در راستای برهم زدن نظم اقتصادی کشور است که ابتدا واردکنندگان باعث نارضایتی شوند. بعد باعث برهم زدن نظم اقتصادی خودرو وارداتی، تولید داخل و منجر به ایجاد نارضایتی در خریداران خودرو شود و در نتیجه باعث نارضایتی همه مردم شوند.
الان مردم از تولید و واردات ناراضی هستند. دولتمردان تصمیم می گیرند و همه منجر به نارضایتی می شود و همه را به گردن تحریم می اندازند. واردات را با بهانه ارزبری و حمایت از تولید داخل ممنوع کردند، درحالی که برای همه این ها راه حل داشتیم. حالا می گوییم بگذارید آن که تولید می کند حداقل بر اساس عرضه و تقاضا و قیمت گذاری بازار کارش را انجام دهد و آن‌ها به خاک سیاه ننشانید. چرا این کار را نمی کنند. الان فروش خودرو صفر از طریق کارخانه امکان پذیر نیست و پیش فروش با شرایط خاص همراه است. بنابراین این را مردم پذیرفته اند که از بازار آزاد به قیمت آزاد خودرو خریداری کنند. پس چرا نمی شود همین قیمت را از کارخانه خریداری کرد.
تمام مسیر به جایی منتهی می شود که سرمایه گذار را از کشور به اسم عدالت موضوعی که ابتدای انقلاب هم مطرح شد و امام خمینی (ره) با آن مخالفت کرد بیرون کنند. معنی عدالت توزیع عادلانه فرصت ها برای خودرو، دانشگاه، روغن و غیره است.
نمی توانند فرصت ها را عادلانه توزیع کنند، سریع به رخ می کشند و می گویند این خودرو لوکس است و تعدادی از مردم لوکس سوار هستند. این خودروهایی که در کشور ما در حال تردد هستند به غیر از بنز، بی ام و، مابقی خودرو لوکس نیستند. برای مثال بنز اس ۵۰۰ لوکس است. لکسوس ۵۳۰ آر لوکس است. سانتافه لوکس نیست. شما آمده اید با سیاست گذاری غلط نرخ ارز، تعرفه، اسقاط و استانداردها ۸۵ گانه را ایجاد کردید و یک خودرو معمولی که قرار است همه سوار شوند را تبدیل به بت کرده اید. خاطره خارجی آرزوی ایرانی شده است. حالا خارجی آن بد است، حداقل داخلی آن را رها کنند و بگذارند به تولید انبوه برسد.
سال ۹۴ خودروهای تولید شده فروش نمی رفت و به زور فروختند و وام دادند تا مردم خرید کنند. پس سیاست گذاری به نحوی است که مردم اذیت شوند. یک جای کار ایراد دارد. اگر واردات نباید باشد و تعرفه هم باید بالا باشد. الان تعرفه ۵۵ و ۹۵ درصد است. تعداد اسقاط از دو تا ۸ خودرو برسد. عوارض گمرکی باید افزایش یابد. سیاست گذاری تولید خودرو را یکبار به شورای رقابت، بعد مجلس، بعد به سازمان حمایت داده می شود.
بین بد و بدتر بد را انتخاب می کنیم. توی این قاعده هم پذیرفته ایم بازی کنیم. خودرو خارجی هم سوار نمی شویم. بدون خودرو خارجی هم کسی تاکنون نمرده است. مردم ما لایق بهترین، ایمن ترین و به روز ترین خودروها هستند. صد مدل چفت و بست به آن می زنند و بعد می گویند تولید کنید. این مشکلات هم تا وقتی که پای دولت در صنعت خودروسازی است برقرار می ماند.
پایان بخش اول...
نظر شما