بازار؛ گروه بورس: تقریبا حدود یک ماهی است که نمادهای را در بازار پایه فرابورس می‌بینیم که در اصل سهم نیستند و شما نمی‌توانید آن را مانند سایر سهم‌ها با کد سهامی و کد آنلاین خریداری کنید. این نمادها، پروژه‌های هستند که از طریق یک پلتفرم جهت تامین مالی عرضه می‌شوند که در تعریف علمی به آن تامین مالی جمعی گفته می‌شود.
تامین مالی جمعی که انوع مختلفی دارد، روشی است که در آن یک کسب و کار کوچک و متوسط جهت تامین پروژه و توسعه زیر ساخت‌های خود نیاز به پول دارد به همین دلیل برای تامین آن این امکان را به سرمایه‌گذاران می‌دهد که در این پروژه برای یک مدت محدود مشارکت داشته باشند تا هم شرکت بتواند نقدینگی لازم را کسب کند و هم سرمایه‌گذار به سود قابل توجهی برسد.
در همین رابطه با نجم الدین مدنیان مدیر تامین مالی جمعی شرکت مشاوره سرمایه گذاری فاینتک در خصوص جزئیات سرمایه‌گذاری در تامین مالی جمعی با آن به گفتگو نشستیم که در زیر مشروح آن را می‌خوانید. این شرکت یکی از چهار شرکت پلتفرم تامین مالی جمعی است.
در اصل بنگاه‌های اقتصادی طرح‌ها را به ما می‌دهند نه فرابورس؛ وقتی طرح را از کسب و کارهای گرفتم آن را ارزیابی می‌کنیم و وقتی از نظر ما قطعی شد، آن را روی یک سامانه که از فرابورس در اختیار ما قرار داده بارگذاری می‌کنیم و بعد از اینکه فرابورس آن را ارزیابی کرد یک نماد بورسی به این طرح می‌دهند که در نهایت ما آن را بر روی پلتفرم خود نشان می‌دهیم
*تامین مالی جمعی چیست و کدام مدل آن بیشتر در ایران شناخته شده‌تر است؟
تامین مالی جمعی روشی برای جذب سرمایه برای شرکت‌های کوچک و متوسط است. این روش از سال ۲۰۱۰ در سطح آمریکا و اروپا به صورت عملیاتی پیاده سازی شده و رشد قابل توجهی تا سال‌های اخیر داشت. مدل‌های روش تامین مالی جمعی متعدد است، یکی از آن‌ها که در ایران شناخته‌تر شده است تامین مالی مدل اهدا است، این مدل همان مدل گلریزان خودمان برای یک امر خیر بدون هیچ چشم داشتی است.
در مدل دیگر اهدا برخی از صاحبان ایده، پاداشی در قبال کمکی که سرمایه‌گذاران به پروژه کردند در نظر می‌گیرند. به عنوان مثال در حوزه موسیقی وقتی اثر تولید شده یک کاست رایگان برای تامین کننده مالی آن داده می‌شود.
دو مدل بعدی که عملا مدل‌های اقتصادی هستند مدل وام دهی است که در آن اشخاص یا افراد تقاضای وام می‌دهند که در کشور ما متولی آن بانک مرکزی است که تا به امروز به هیچ کدام از پلتفرم ها و کسانی که در این موضوع تمایل به کار داشتند مجوزی داده نشده است. از حدود ۷ الی ۸ سال پیش بحث تامین مالی از طریق سهام در معاونت عملی رئیس جمهوری و فرابورس مطرح می شود که جزو مدل‌های مطرح در دنیا است. در این مدل شرکت‌های تازه تاسیس ایده‌های و طرح‌های خودشان را معرفی می‌کنند و افرادی به عنوان سرمایه‌گذار بر روی آن سرمایه‌گذاری می‌کنند و در آینده از منافع آن بهرمند می‌شوند.
سال ۹۷ آیین نامه این مدل تامین مالی در فرابورس تدوین شد و بعد از دو سال در تیر ماه سال ۹۹ به چهار تا از متقاضیان این موضوع اجازه فعالیت داده شد که یکی از آن ها پلتفرم هم آفرین زیر نظر نهاد مالی شرکت مشاوره سرمایه گذاری فایتنک است.
در این مدل شرکت‌های کوچک و متوسط که سابقه فعالیت دارند، سهام طرح را واگذار می‌کنند نه سهام شرکت را. مثلا یک شرکت دارویی قصد دارد که دارویی جدیدی را تولید کند، این دارو جدید یک پروژه در دل آن شرکت است، بنگاه اقتصادی این پروژه و زمان و همچنین سود آن را تعریف می‌کند.
تامین مالی جمعی روشی برای جذب سرمایه برای شرکت‌های کوچک و متوسط است. این روش از سال ۲۰۱۰ در سطح آمریکا و اروپا به صورت عملیاتی پیاده سازی شده و رشد قابل توجهی تا سال‌های اخیر داشت
*آیا این پروژه متعلق به سهامداران است؟
در این نوع پروژه‌ها زمان مشخص است، مثلا ممکن است در این پروژه شرکت یک سال با سهامدار شریک باشد و بعد از حساب و کتاب در پرداخت‌ها، شراکت سهامدار به پایان می‌رسد. این نوع مدل یک مدل مشارکتی است. مدل دیگر هم هست که یک شرکت زیر ساختی را نیاز دارد مثلا قطعه یا دستگاهی را نیاز دارد، این شرکت قطعه یا دستگاه را ۵۰۰ میلیون تومان خریداری می‌کند و پول آن را از سهامداران و سرمایه‌گذاران تهیه می‌کند؛ بعد از مدتی عنوان می‌کند که این قطعه را با قیمت ۶۰۰ میلیون تومان خریداری می‌کنم.
*آیا سود این مدل تامین مالی برای سرمایه‌گذاران تضمین شده است؟
نکته اول اینکه شرکت‌های کوچک و متوسط برای تسهیل تامین مالی در کسب و کار این روش‌های مدل تامین مالی را تهیه کردند، در این مدل ضوابط دست و پا گیری کم رنگتر هستند. در تامین مالی مشارکتی، هیچ تضمینی وجود ندارد، پلتفرم این کسب و کار را بررسی می‌کند که این کسب و کار از نظر حقوقی کسب و کار واقعی است یا نه و همچنین برای سرمایه‌گذاری توجیه پذیر می‌باشد؟ این خود سرمایه‌گذار است که تصمیم می‌گیرد مشارکت داشته کند. در ایران هم جزئیات طرح بررسی و در اختیار متقاضایان قرار می‌گیرد.
اما با توجه به اتفاقاتی که در کشور ما افتاد، مثل اتفاقاتی که در موسسات مالی و اعتباری صورت گرفت، ما سعی کردیم با چند صندوق پژوهشی صحبت کردیم و طرح‌ها را به این صندوق‌ها معرفی می‌کنم و این صندوق‌ها هستند که به سرمایه‌گذار تضمین می‌دهند، به عبارت دیگر اصل سرمایه را تضمین می‌کنیم و بسته به نوع قرارداد سود را تقسیم خواهیم کرد.
*ارتباط این نوع طرح‌ها با فرابورس در چیست؟
در اصل بنگاه‌های اقتصادی طرح‌ها را به ما می‌دهند نه فرابورس؛ وقتی طرح را از کسب و کارهای گرفتم آن را ارزیابی می‌کنیم و وقتی از نظر ما قطعی شد، آن را روی یک سامانه که از فرابورس در اختیار ما قرار داده بارگذاری می‌کنیم و بعد از اینکه فرابورس آن را ارزیابی کرد یک نماد بورسی به این طرح می‌دهند که در نهایت ما آن را بر روی پلتفرم خود نشان می‌دهیم.
*نقش شرکت‌های سرمایه‌گذاری این نوع تامین مالی چیست؟
ما در این موضوع، یک پلتفرم عامل هستیم که دست سرمایه گذار را در دست متقاضی قرار می‌دهیم و برای هر دو یکسری خدمات تعریف کردیم و کارمزد خود را از این ارتباط دهی می‌گیرم. عامل یا باید نهاد مالی باشد یا زیر نظر یک نهاد مالی قرار گرفته باشد. حالا شرکت فاینتک که یک نهاد مالی است خودش یک پلتفرم جدید به نام هم افرین راه اندازی کرده است.
*این نوع سرمایه‌گذاری برای سرمایه‌گذاران، چه مزیتی نسبت به سرمایه‌گذاری در سهم دارد؟
شفافیت در این سرمایه‌گذاری نسبت به بورس بیشتر است چون پروژه با جزئیات کامل نمایش داده می‌شود، مزیت دیگر آن این است که سود شما در این نوع سرمایه‌گذاری مشخص است اما در بازار سرمایه مشخص نیست، همچنین نسبت به بانک و تسهیلات بانکی به مراتب سودی بیشتری دارد، کف سودی که ما برای طرح ها در نظر گرفتیم ۳۰ درصد است اما بانک‌ها ۱۸ درصد می‌باشد.
علاوه بر آن سرمایه‌گذار خرد هم می‌توانند بدون هیچ دانشی در آن سرمایه‌گذاری کند اما در بازار سرمایه دانش نیاز است. حسن دیگر در این روش تامین مالی جمعی این است که در بازار ثانویه دیده شده است و امکان خرید گواهی شراکت در این بازار امکان پذیر است.
*برای سرمایه‌گذاری در این نوع تامین مالی چگونه باید اقدام کنیم؟
در ابتدا در سایت پلتفرم ثبت نام می‌کنند که معمولا به سامانه فرابورس و بورس لینک است که بعد از تایید هویت شما می‌توانید از بین طرح‌ها یکی را انتخاب کنید و زمانی که کل مبلغ در نظر گرفته شده برای طرح پر شود، گواهی شراکت برای شما صادر می‌شود.
نظر شما