فرشته بامری؛ بازار: در حالی که بسیاری از استان های کویری کشور مانند خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان و کرمان شرایط پرورش شتر را دارد، اما این صنعت سودآور کویر به دلیل حمایت کم و نبود برنامه جامع، سال‌هاست به صورت سنتی و محلی در این مناطق انجام می شود.
سیستان و بلوچستان استانی با اقلیم گرم و خشک است و از سوی دیگر خشکسالی های دو دهه اخیر هم معضلات زیادی برای مردم منطقه ایجاد کرده است به همین جهت باید برای استفاده بهینه از منابع موجود بهترین برنامه ریزی انجام شود که پرورش شتر یکی از بهترین راهکارها برای تامین بخشی از نیازهای مردمان این دیار است.
خوشبختانه پرورش شتر در سیستان و بلوچستان که عمده فعالیت مردمان آن دامپروری است واژه ای غریب نیست. در حال حاضر پرورش شتر در استان به دو روش سنتی و صنعتی انجام می شود. در روش سنتی پرورش دهندگان شتر در بیابان های اطراف شهرهایی مانند دلگان، خاش، زاهدان و میرجاوه دیده می شوند و از نعمت خدادادی یعنی بیابان حداکثر استفاده را برای پرورش این حیوانان صبور، اهلی و کم توقع می کنند و در روش صنعتی دام در مکانی محصور پرورش پیدا می کنند.
بر اساس آخرین آمار منتشر شده تعداد ۵ هزار نفر شتر در ۶۹ واحد پرورش شتر شیری روستایی و ۲۲ واحد پرواربندی صنعتی و روستایی در سیستان و بلوچستان وجود دارد از همین رو سیستان و بلوچستان با وجود ۵ هزار نفر شتر رتبه نخست کشور را به خود اختصاص داده است و می تواند با این ظرفیت بالا به قطب پرورش شتر در کشور تبدیل شود.
راه های کسب درآمد از شتر
مسلم زارع، یکی از پرورش دهندگان شتر در منطقه «سفید آبه» شهرستان نیمروز در گفت و گو با خبرنگار بازار، اظهار داشت: به مدت ۲۰ سال است که به کار پرورش شتر مشغول هستم و در محدوده «سفید آبه» و زابل فعالیت دارم.
وی افزود: شترهایی که پرورش می دهم در طول سال زاد و ولد می کنند و آمارشان افزایش پیدا می کند.
وی تصریح کرد: برخی اوقات هم مشتریانی به سراغم می آیند و شتر را برای کشتار خریداری می کنند و به شهرهای زابل، زاهدان و مشهد انتقال می دهند و گاهی نیز شتر را برای کسب درآمد خریداری می کنند.
این پرورش دهنده شتر ادامه داد: شتر خریداری شده به اماکن تفریحی برده می شود و در معرض دید بازدید کنندگان قرار می گیرد یا گردشگران از آنها سواری می گیرند و یا با آن به مسابقه شتر سواری می پردازند و از این طریق کسب درآمد می کنند.
زارع گفت: شتر گوشت مورد نیاز خانواده ام را هم تامین می کند و از آنجایی که گوشت یک شتر بسیار زیاد است پس از کشتار گوشت مازاد بر نیاز به شهرهای اطراف انتقال داده شده و به فروش می رسد.
پرورش شتر بسیار مقرون به صرفه است
حبیب الله نارویی، یکی دیگر از پرورش دهندگان شتر که در محدوده شهر دلگان فعالیت می کند در گفت و گو با خبرنگار بازار، اظهار داشت: وقتی یک شتر کشتار می شود پوست، گوشت، کرک و کوهان شتر مورد استفاده قرار می گیرد.
وی با اشاره به اینکه، وزن شتر در سال سوم پرورش به حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰ کیلوگرم می رسد، گفت: به همین دلیل پرورش شتر برای پرورش دهنده مقرون به صرفه است.
وی تصریح کرد: از قدیم الایام شیر شتر را به کودکان می دادند زیرا علاوه بر رشد کودک، بدن او را در برابر بیماری ها مقاوم می کند.
شیر شتر از شیر دیگر چهارپایان مغذی تر است و علاوه بر سلامتی برای زیبایی پوست هم مورد استفاده قرار می گیرد
این پروش دهنده شتر گفت: شیر شتر که از آن به عنوان طلای سفید بیابان یاد می شود از شیر دیگر چهارپایان مغذی تر است و علاوه بر سلامتی برای زیبایی پوست هم مورد استفاده قرار می گیرد.
نارویی افزود: در صورتی که پوست و پشم شتر در صنایع نساجی مورد استفاده قرار گیرد قطعا مشتریان تضمین شده ای در انتظار پرورش دهنده شتر هستند همچنین از پوست شتر برای ساختن کفش و صندل، زین و تازیانه استفاده می شود.
وی تصریح کرد: وقتی از کنار جاده ها عبور می کنیم رانندگان با مشاهده گله شتر به سراغ ما می آیند و فرآورده های شتر از جمله شیر را از ما تقاضا می کنند.
سیستان و بلوچستان بزرگترین پروش دهنده شتر در کشور
سید حسین حسینی جنگجو، مدیر امور دام جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان در گفت و گو با خبرنگار بازار، اظهار داشت: پیشرفت های چند دهه اخیر سبب شده تا پرورش شتر به عنوان یکی از مشاغل سنتی در زندگی مردم استان کمرنگ شود.
وی با اشاره به اینکه شتر در مناطق کم بر خوردار تامین کننده نیاز روزانه و وسیله ای برای کسب درآمد است، افزود: عوامل اجتماعی و فرهنگی و اقلیمی در پرداختن مردم منطقه به پرورش شتر موثر بوده است.
مدیر امور دام جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان با اشاره به اینکه در حال حاضر این استان بزرگترین پرورش دهنده شتر در کشور است، تصریح کرد: در حال حاضر جمعیت شتر در استان سیستان و بلوچستان بیش از ۷۵ هزار نفر است.
جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان یک برنامه ۵ ساله برای افزایش جمعیت شترها عملیاتی کرده است
وی بیان کرد: سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان یک برنامه ۵ ساله برای افزایش جمعیت شترها عملیاتی کرده است که به زودی دستاوردهای این طرح در استان تحقق پیدا می کند.
حسینی جنگجو گفت: در حال حاضر بخش اعظم پرورش شتر در سیستان و بلوچستان سنتی است که باید برای توسعه پرورش صنعتی تلاش کرد.
وی تصریح کرد: یزد، کرمان، اصفهان، خراسان، کرمان، هرمزگان، گلستان، قم، سمنان، خوزستان و اردبیل از دیگر استان های مستعد در پرورش شتر هستند.
لزوم احداث واحدهای فرآوری و تولید
مدیر امور دام جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان بیان کرد: در صورتی که واحدهای چرم و پوست در منطقه ایجاد شود می توان موی شتر را از پرورش دهندگان خریداری و از آن رو انداز تولید و همچنین از پوست آن کیف، کفش، زین و کمربند تولید کرد.
وی با اشاره به وجود ظرفیت واحدهای بسته بندی گوشت شتر افزود: کمبود پروتئین حیوانی و افزایش جمعیت باعث شده که همه ساله ارز زیادی جهت خرید گوشت از مملکت خارج شود اما با توجه به اقلیم مناسب پرورش شتر و تعداد جمعیت شتر در کشور و با رشد و توسعه متعادل می توان از گوشت آن پاره ای از نیاز جامعه را بر طرف کرد.
حسینی جنگجو ادامه داد: شیر شتر برای درمان بیماری‌های کبد و کم خونی و سل و بیماری‌های هنگام پیری و شکنندگی استخوان‌ها و نرمی استخوان در کودکان و برای درمان سرماخوردگی، تب و آنفولانزا و همچنین درمان هپاتیت «ب» مفید است.
کلنگ زنی بزرگترین مجتمع پرورش شتر در سیستان و بلوچستان
علیرضا راشکی، مدیر کل ستاد اجرایی فرمان امام خمینی (ره) سیستان و بلوچستان گفت: یکی از اقدامات ستاد اجرایی فرمان امام در استان ها اجرای طرح های اشتغالزا است.
وی افزود: ترکیب جمعیت جوان استان و سیل متقاضیان کار، ضرورت پرداختن بیشتر به این مسئله را از ابعاد مختلف ایجاد می کند.
مدیر کل ستاد اجرایی فرمان امام خمینی (ره) سیستان و بلوچستان تصریح کرد: در این راستا اقدامات متعددی از جمله کلنگ زنی بزرگترین مجتمع پرورش و نگهداری شتر در روستایی از توابع زاهدان اجرایی شده است.
خوشبختانه در سال‌های اخیر به موضوع پرورش شتر و شتر داری صنعتی در سیستان و بلوچستان توجه بیشتری شده است اما همچنان ظرفیت‌های فراوانی در این زمینه وجود دارد که در صورت معرفی درست و اصولی می‌تواند سرمایه گذاران داخلی و خارجی را برای سرمایه گذاری در این صنعت منحصر به فرد و آینده دار ترغیب کند
وی گفت: این مجتمع با سرمایه گذاری ۳۰ میلیارد تومانی زمینه اشتغال ۶۰۰ نفر به صورت مستقیم و غیر مستقیم فراهم می کند.
راشکی ادامه داد: این پروژه با ظرفیت ۳ هزار نفر شتر می تواند سالیانه ۲ هزار تن گوشت و ۱۰۰۰ تن شیر شتر تولید می کند.
وی تصریح کرد: با افتتاح این پروژه زمینه برای ایجاد صنایع تبدیلی و فرآورده های شتر در استان سیستان و بلوچستان ایجاد می شود.
مدیر کل ستاد اجرایی فرمان امام خمینی (ره) سیستان و بلوچستان بیان کرد: خوشبختانه در سال‌های اخیر به موضوع پرورش شتر و شتر داری صنعتی در سیستان و بلوچستان توجه بیشتری شده است اما همچنان ظرفیت‌های فراوانی در این زمینه وجود دارد که در صورت معرفی درست و اصولی می‌تواند سرمایه گذاران داخلی و خارجی را برای سرمایه گذاری در این صنعت منحصر به فرد و آینده دار ترغیب کند.
در مجموع نکته حائز اهمیت اینجاست که شتر به دلیل شرایط خاص فیزیکی برای زندگی و تولید مثل در شرایط سخت و خشکسالی بسیار مناسب است و کسب و کار پرورش شتر، می تواند تهدید خشکسالی در مناطقی همچون سیستان و بلوچستان را به یک فرصت سود آور تبدیل کند.
نظر شما