بازار؛ گروه بورس: شورای عالی بورس و اوراق بهادار عالی‌ترین رکن بازار سرمایه ایران است که تصویب سیاست‌های کلان این بازار را بر عهده دارد اما با توجه به نبود اتحادیه یا مجمعی از سهامداران هنوز نماینده‌ای از سهامداران خرد و حقیقی بازار سرمایه در آن حضور ندارد.
این شورا که به منظور حمایت از حقوق سرمایه‌گذاران و با هدف ساماندهی، حفظ و توسعه بازار شفاف، منصفانه و کارای اوراق بهادار و به منظور نظارت بر حسن اجرای این قانون با ترکیب، وظایف و اختیارات مقرر در آن قانون در سال ۸۴ طبق قانون تشکیل شد.
طبق قانون اعضای این شورا متشکل از ۹ نفر است که شامل وزیر امور اقتصادی و دارایی، رییس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، رؤسای اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران و اتاق تعاون، رییس "سازمان بورس" که به عنوان دبیر "شورا" و سخنگوی "سازمان"، دادستان کل کشور، یک نفر نماینده از طرف "کانون"های سرمایه گذاری، سه نفر خبرة مالی منحصراً از بخش خصوصی با مشورت تشکل‌هـای حرفـهای بـازار اوراق بهـادار و یک نفر خبره منحصراً از بخش خصوصی به پیشنهاد وزیر ذیربط و تصویب هیئت وزیـران بـرای هـر "بورس کالایی" است. علاوه بر آن نمایندگان مجلس به عنوان اعضای ناظر در این شورای حضور دارند.
شاید اگر سهامداران خرد در تصمیمات شورای عالی بورس حضور داشتند می‌توانست تصمیمات بهتری و موثرتری گرفته شود و همچنین در اجرای این تصمیمات راغبتر باشند
بنا به آنچه در لیست اعضای شورای عالی بورس وجود دارد، از تمام ارکان تشکیل دهنده بازار سرمایه نماینده‌ای در شورای عالی بورس وجود دارد اما نماینده‌ای یا عضوی از سهامداران خرد بازار سرمایه در این شورا دیده نمی‌شود.
پیشتر فعالین حقیقی بازار سرمایه از عدم داشتن اتحادیه‌ای از سهامداران خرد به منظور دفاع از حقوق این دست از سرمایه‌گذاران اعترض کرده بودند و خواهان تشکیل چنین مجمعی شده بودند که بعد از آن مجلس شورای اسلامی در آذر ماه سال جاری در یک بسته پیشنهادی به شورای عالی بورس برای ساماندهی وضعیت بازار سرمایه، تشکیل مجمع سهامداران حقیقی را در دستور کار قرار داد اما هنوز به این پیشنهاد تصویب نشده است. فعالین بازار بیشتر به منظور شکایت از نمادهای بازار به دنبال مطالبه تشکیل اتحادیه سهامداران حقیقی و خرد در بازار هستند تا بتوانند اقدامات خود را سریعتر و راحتر به نتیجه برسانند.
هر یک از اعضای شورای عالی بورس به عنوان یک ذی نفع در دفاع از رکنی که در بازار سرمایه در اختیار دارند، در این شورا حضور دارند و می‌توانند بر مصوبات سازمان و سیاست‌گذاری آن تاثیر گذار باشند اما به گفته صاحب‌مظران عدم وجود ذی نفع سهامداران حقیقی در این شورا یک خلاء در تصمیمات شورای عالی بورس است.
در حال حاضر در بازار سرمایه ایران حدود ۵۰ میلیون سهامدار وجود دارد که هیچ گونه تاثیری در انتخاب رئیس سازمان بورس و تصمیمات شورای عالی بورس ندارد، بنابراین چنین شائبه‌ای ایجاد می‌شود که تنها سهامداران حقیقی و خرد در این بازار ذی نفع نیستند.
همه ذی نفع بازار سرمایه هستند الا سهامداران حقیقی
در همین رابطه یک حقوقدان مالی، یکی از دلایل عدم تاثیرگذاری تصمیمات شورای عالی بورس بر بازار سرمایه را نبود نماینده سهامداران حقیقی و خرد در این مجمع می‌داند. علی محمدی حقوقدان مالی در گفتگو با بازار گفت: ذی نفع بازار سرمایه در ابتدا باید سهامداران باشند، چرا که این بازار با ورود پول این افراد معنا پیدا می‌کند این در حالی است که همه ارکان‌ها برای منافع خود در شورای عالی حضور دارند به جز سهامداران حقیقی و خرد بازار.
او می‌گوید: یکی از دلایلی که تا کنون چنین اقداماتی صورت نگرفته عدم مطالبه‌گری از سوی سهامداران حقیقی است. به نظر بنده در ابتدا باید نتیجه چنین کاری ارزیابی شود، اگر موارد مثبت آن بیش از منفی بود این طرح اجرایی شود، شاید هم در صورت ایجاد چنین ساز و کاری شفافیت در بازار سرمایه کاهش پیدا کند.
وی با دفاع از حضور نماینده سهامداران حقیقی و خرد در شورای عالی بورس ساز و کار این موضوع را این گونه تشریح کرد: برای این اقدام تشکیل اتحادیه از سهامداران خرد نیاز است و بعد از آن اتحادیه دو نماینده با پشتوانه قانونی در این شورا معرفی کند.
محمدی تغییر ساز و کار در شورای عالی بورس و قوانین را پیش نیاز اجرای شدن این طرح دانست و گفت: شاید اگر سهامداران خرد در تصمیمات شورای عالی بورس حضور داشتند می‌توانست تصمیمات بهتری و موثرتری گرفته شود و همچنین در اجرای این تصمیمات راغبتر باشند.
او در واکنش به این موضوع که به نظر می‌رسد که تصمیمات شورای عالی بورس بیشتر به نفع ذی نفعان دیگر بازار است، افزود: در کل تصمیمات سازمان در جهت بهبود عملکرد کلیت بازار است و نمی‌توان به قطعیت گفت که این تصمیمات سازمان به ضرر سهامداران خرد و به سود سهامداران حقوقی بوده است.
در قانون فعلی بازار سرمایه، طرح تشکیل مجمع سهامداران حقیقی وجود دارد، اما هنوز این طرح اجرایی نشده است و در صورت عدم تشکیل چنین مجمعی، امکان حضور در شورای عالی بورس و تصمیم‌گیری در مورد تصمیمات این شورا وجود ندارد.
قاضی زاده هاشمی نایب رئیس مجلس که پیش نیاز حضور نمایندگان سهامداران حقیقی در بازار را تشکیل این اتحادیه می‌داند می‌گوید: در صورت تصویب این طرح سهامداران حقیقی دو نماینده در شورای عالی بورس خواهند داشت. مجمع سهامداران حقیقی می‌تواند تخلفات بازار سرمایه را رصد و به نهادهای ذی صلاح گزارش نماید.
با توجه به افزایش تعداد سهامداران خرد بازار سهام و تاثیر گذاری این سرمایه‌گذاران در روند بازار سهام، لزوم توجه به تشکیل اتحادیه سهامداران خرد و حضور نماینده آن‌ها در شورای عالی بورس بیشتر می‌کند.
نظر شما