بازار؛ گروه بورس: با وجود اینکه باز و بسته شدن نمادهای بورسی به عنوان یکی از ابزارهای کنترل بازار است، برخی از شرکت‌های پذیرفته شده در بورس ممکن است از این ابزار در دوران ریزش بازار و یا حتی رشد بازار به منظور اهداف خود استفاده کنند.
جعفری رئیس اداره نظارت بر ناشران گروه شمیایی و غذایی می‌گوید که سازمان ابزار مختلفی به منظور جلوگیری از سوء استفاده برخی از شرکت‌ها از قانون بسته و متوقف بودن نماد دارد و اجازه نمی‌دهد که بیش از حد سهامداران به خاطر برخی از ابهامات ناشران دچار زیان شوند.
این مصوبه شورای عالی بورس است که نمادی که در بورس یا فرابورس که همان نماد شرکت‌های بورسی و فرابورسی حداکثر شش ماه باید بسته نگه داشته شوند و اگر در این شش ماه ابهام برطرف نشود نماد لغو پذیرش می‌شود و به بازار پایه تنزل پیدا می‌کند
فعالان بازار سرمایه با این تعبیر که وقتی ناشران تخلف می‌کنند بیش از آنکه شرکت تنبیه شود، سازمان با متوقف کردن بیش از حد معاملات نماد، سهامداران را تنبیه می‌کند، این در حالی است که مسئولین سازمان می‌گویند وظیفه سازمان است تا با رفع ابهام از معاملات نماد شفافیت را برای سهامداران ایجاد کند. در همین رابطه با ولی اله جعفری رئیس اداره نظارت بر ناشران گروه شیمیایی و غذایی سازمان بورس به گفتگو نشستیم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.
*بعضی از شرکت‌ها بعد از برگزاری مجمع با برخی از اقدامات مانند عدم ارائه صورت جلسه مجمع به سازمان سعی می‌کنند در بازگشایی نماد کمی وقت بخرند، آیا قانون یا دستورالعمل تنبیهی برای چنین مواقعی تعریف شده است؟
ابزار تنبیه برای بازگشایی نداریم اما اگر شرکت‌های پذیرفته شده در بورس تخلف کنند ما برای آن‌ها قانون داریم. ابزاری برای بازگشایی شاید نداشته باشیم اما ناشر را به خاطر عدم رعایت این الزامات تنبیه می‌کنیم.
به عنوان مثال گزارشات تخلف را به واحد حقوقی سازمان ارسال می‌کنیم و آن‌ها هم بر اساس مقرارتی که دارند این موضوع را رسیدگی می‌کنند، ولی در بازار پایه تا حدودی این مشکل را حل کردیم؛ ما در بازار پایه سه تابلوی زرد، نارانجی و قرمز داریم که شرکت‌ها بر اساس برخی از شاخص‌ها در این تابلوها قرار می‌گیرند. اگر ناشر در تابلوی زرد قرار دارد و در صورت عدم قرار دادن تصمیمات مجمع در سامانه کدال، بعد از معرفی به عموم آن را به تابلوی پایین تر می‌بریم و سپس نماد را بازگشایی می‌کنیم، در واقع در آنجا اگر ناشری اطلاعات آن با تاخیر منتشر شده دیگر سهامدار تنبیه نمی‌شود.
*ممکن است که برخی از ناشران با سوء استفاده از قانون توقف نماد، در دوران ریزش یا رشد بازار در جهت برخی از اهداف سعی می‌کنند به صورت عمدی اقدامی انجام دهند تا نماد متوقف شود، سازمان در برخورد با چنین اقداماتی چه ساز و کارهای تعریف کرده است؟
شاید ناشر بخواهد با این نیت اطلاعاتی را منتشر کند که نماد بسته باشد، اما علاوه بر نظارت سازمان، در همان بازه زمانی که برای توقف نماد تعریف شده سعی می‌کنیم از ناشر اطلاعات را بگیرم و نماد را باز کنیم و ما این را از قبل پیشبینی کردیم.
اگر طی این ۳۰ روزه کاری ابهام برطرف شد نماد را از حالت تعلیق خارج می‌کنیم که عمدتا هم این اتفاق می‌افتد اما اگر بعد از ۳۰ روز کاری ابهام برطرف نشد مدیر نظارت بر ناشران باید به هیات مدیره سازمان گزارش کند و هیات مدیره سازمان سه تصمیم می‌گیرد
یکی دیگر از دلایلی که باعث می‌شود نماد بسته شود افشای اطلاعات با اهمیت است، اطلاعات با اهمیت اگر گروه ب باشد یک ساعت بعد باید نماد باز شود و اگر تا قبل از ساعت ۱۱ منتشر شود که همان روز بازگشایی می‌شود و اگر بعد از ساعت ۱۱ باشد که به فردا صبح موکول می‌شود اما اگر اطلاعات با اهمیت گروه الف باشد، روز معاملاتی بعد منتشر می‌شود، حالا این شائبه ممکن است مطرح شود که ناشر با افشای اطلاعات با اهمیت سعی کرده که نماد در زمان صعود یا نزول بسته بماند، در این زمان سازمان چگونه به این موارد رسیدگی می‌کند؟ ما موضوع را از قبل دیدیم، اگر اطلاعات آن ابهام نداشته باشد که مطابق با روال عادی خود باز می‌شود و اگر دارای ابهام باشد ما با ناشر مکاتبه می‌کنیم و دو روز نماد را بسته نگه می‌داریم اگر ظرف این مدت ناشر جواب مکاتبه ما را داد به سمت بازگشایی می‌رویم و اگر جواب مکاتبه ما را نداد، ما به این نتیجه رسیدیم که موضوع با اهمیتی نیست و ناشر تعمدا اطلاعاتی را منتشر کرده که نماد بسته بماند که در چنین مواردی برای هر کدام یک فرم تهیه کردیم. بعد از اینکه افشای اطلاعات با اهمیت کرد اگر ابهام وجود داشته باشد ما یک فرم c۵ قرار می‌دهیم و دو روز نماد را بسته نگه می‌دارم و همان روزی که ناشر افشای اطلاعات با اهمیت کرده با ناشر مکاتبه می‌کنیم و سعی می‌کنم در این دو روز هم جواب بگیریم تا نماد بازشود اما اگر ناشر جواب ما را نداد و دیدیم که تعمدا این کار را می‌کند یک فرم دیگری داریم به نام c۶، این فرم را بر روی سایت قرار می‌دهیم و به سهامداران اطلاع می‌دهیم که این ابهامات برای این ناشر وجود دارد و ناشر جواب ما را نداده و فردا صبح نماد را برای بازگشایی قرار می‌دهیم یعنی تمام این موارد را ما قبلا در دستور العمل دیدیم.
* در بعضی از موارد ما مشاهده می‌کنیم که نمادی بیش از یک ماه در حالت بسته قرار گرفته است، این موارد معمولا در چه صورت اتفاق می‌افتد؟
نماد یا به خاطر مجمع بسته می‌شود یا افشای اطلاعات با اهمیت، علاوه بر آن در صورتی که نماد به مدت ۵ روز ۲۰ درصد مثبت یا منفی، یا ۱۵ روز ۵۰ درصد مثبت یا منفی شود بسته می‌شود. حالت دیگری هم که نماد متوقف می‌شود این است که اگر هر کدام از این سه اتفاق بیفتد سازمان می‌تواند خودش رسما یا به پیشنهاد بورس تهران یا فرابورس نماد معاملاتی را طی ۱۰ روز کاری تعلیق می‌کند. یکی اینکه اطلاعات با اهمیت به موقع افشا نشده باشد مثلا بنده متوجه می‌شویم که در شرکت ناشر در یک قسمت آتش سوزی رخ داده و بخشی از دارایی آن از بین رفته اما ناشر این موضوع را افشا نکرده که در این صورت نماد را به حالت تعلیق درآوریم که در مرحله اول می‌توانیم ۱۰ روز کاری نماد را به حالت تعلیق دربیاوریم؛ مورد دوم ضن وجود تخلف یا دستکاری در اطلاعات ناشر وجود داشته باشد که اگر ما به این نتیجه برسیم که مثلا در صورت مالی ناشر احتمالا یک عمل متقلبانه‌ای وجود داشته باشد، نماد معاملاتی را ۱۰ روز کاری متوقف می‌کنیم و مورد سوم، نیاز به شفافیت بیشتر در اطلاعات ناشر است.
در صورت وقوع هر یک از این سه مورد نماد کاری به مدت ۱۰ روز کاری بسته می‌شود. مدیر نظارت بر ناشران طبق دستورالعمل این اختیار را دارد نماد را ببندد و با ناشر هر چقدر لازم است مکاتبه کند و سه دوره ۱۰ روزه نماد را به حالت تعلیق نگه دارد. اگر طی این ۳۰ روزه کاری ابهام برطرف شد نماد را از حالت تعلیق خارج می‌کنیم که عمدتا هم این اتفاق می‌افتد اما اگر بعد از ۳۰ روز کاری ابهام برطرف نشد مدیر نظارت بر ناشران باید به هیات مدیره سازمان گزارش کند و هیات مدیره سازمان سه تصمیم می‌گیرد، یکی اینکه عنوان می‌کنید که وجود چنین ابهامی را شفاف سازی کنید و نماد را باز شود یا اینکه نماد را تعلیق نگه دارید که از آن به بعد دیگر با مصوبه هیات مدیره سازمان است که می‌توانیم نماد را در حالت تعلیق نگه داریم، علاوه براین دو تصمیم ممکن است که هیات مدیره سازمان ابهام را شاف سازی کنید اما نماد را در شرایط تحت احتیاط باز گشایی کنید که در این صورت مثلا با دو درصد نوسان بازگشایی می‌شود.
*اگر همچنان ابهام وجود داشته باشد چه راهکاری دیگری وجود دارد؟
در دو حالت دوم و سوم یعنی تحت احیاط و تعلیق به دستور هیات مدیره، زمان بندی دارد و حداکثر شش ماه یعنی ما از زمانی که نمادی را می‌بندیم حداکثر می‌توانیم نماد را شش ماه بسته نگه داریم. این مصوبه شورای عالی بورس است که نمادی که در بورس یا فرابورس که همان نماد شرکت‌های بورسی و فرابورسی حداکثر شش ماه باید بسته نگه داشته شوند و اگر در این شش ماه ابهام برطرف نشود نماد لغو پذیرش می‌شود و به بازار پایه تنزل پیدا می‌کند یعنی نماد بسته نگه داشته نمی‌شود.
نظر شما