کشورهای خلیج فارس نقش مهمی در کاهش تنش ایران و آمریکا دارند| لغو سریع تحریمها در دستور کار بایدن نیست

بازار؛ گروه بین الملل: مراسم تحلیف «جو بایدن» در امریکا به پایان رسید و او در شرایطی کاملا متفاوت از روسای جمهوری قبلی امریکا وارد کاخ سفید شد.

این انتخابات هم برای مردم امریکا اهمیت زیادی داشت و هم برای جهان مهم بود. سران کشورها، شهروندان و مقامات پیشین کشورها انتصاب بایدن به عنوان رییس جمهوری جدید را گام مثبتی در عرصه بین الملل می دانند و امیدوارند که دولت تازه بتواند زمینه را برای بهبود روابط امریکا با دیگر کشورهای دنیا فراهم کند.

خبرنگار بازار در گفتگو با پروفسور «ویلیام بیمن» استاد دانشگاه مینه سوتا آمریکا به بررسی این موضوع پرداخته که در ادامه آمده است.

پروفسور ویلیام اورمان بیمن (William O. Beeman) استاد دانشگاه مینه سوتا است. وی همچنین از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۸ ریاست بخش خاورمیانه انجمن مردم شناسی آمریکا را برعهده داشته است. بیمن پیشتر مدیر گروه مطالعات خاورمیانه در دانشگاه براون (Brown) در ایالت رودآیلند و استاد مردم شناسی و مطالعات آسیای شرقی این دانشگاه نیز بود. وی دکترای مردم شناسی را از دانشگاه شیکاگو در سال ۱۹۷۶ دریافت کرد و به خاطر نوشتن چندین جلد کتاب و بیش از ۱۰۰ مقاله علمی در مورد پویش های ارتباطات در ایالات متحده، ایران و غیره بسیار مشهور است.

*برخی معتقد هستند با توجه به کابینه بایدن که افراد زیادی از تیم مذاکرات هسته ای دوره اوباما با ایران را تشکیل می دهد شاهد تغییرات گسترده در روابط آمریکا با ایران خواهیم بود. ارزیابی شما چیست؟
قطعاً در سیاست رئیس جمهور بایدن شاهد تغییراتی در روابط ایران و ایالات متحده آمریکا خواهیم بود. بسیاری از اعضای کابینه بایدن تجربه زیادی در امور ایران و ایالات متحده آمریکا دارند و مستقیماً با برجام درگیر بوده اند از جمله خود رئیس جمهور بایدن.

بایدن قبلا ریاست کمیته روابط خارجی سنا را بر عهده داشت و در کمیته فرعی تروریسم، فناوری و امنیت داخلی و قضایی سنا نیز عضویت داشت. بنابراین او در این زمینه متخصص است. منصوبان ترامپ نسبت به ایران اطلاعات زیادی نداشتند و در رویکرد خود نسبت به ایران با توجه به ایدئولوژی رفتار می کردند.

*بر اساس برخی اخبار قرار بود که برداشتن تحریمهای نفتی ایران در فرمان ابتدایی بایدن باشد و این موضوع از دستور کار خارج شده است. این خبر را بلومبرگ اعلام کرده بود. به نظر شما دلیل این موضوع چیست؟
من اطمینان دارم که بایدن می خواهد تحریم های ایران را لغو کند. با این حال، به بایدن هشدار داده می شود توسط مشاوران وی که لغو سریع تحریم های نفتی ایران بسیار پیچیده تر از آن است که با یک اعلامیه انجام شود.

تحریم ها بسیار زیاد است و آنها بسیار عجیب و غریب و بهم پیوسته اند و گره گشایی از آنها زمان زیادی می برد. مشاوران بایدن نگرانند که برخی اقدامات سریع نتیجه عکس بدهد به علت اینکه اولا منجر به لغو موثر کلیه تحریم ها نخواهد شد.

دوما بلافاصله توسط جمهوری خواهان مورد حمله قرار می گیرد که سعی در ارائه امتیازات سیاسی دارد، کسانی که می گویند ایالات متحده آمریکا پاداش ایران را می دهد بدون اینکه در ازای آن چیزی دریافت کند. این حملات بی معنی است اما ارزیابی واقع بینانه از اقدامات و دلایل قابل پیش بینی جمهوری خواهان است. اکنون تحریم های زیادی علیه ایران وجود دارد که من نمی توانم به طور جامع به آنها اشاره کنم.

*بلینکن در جلسه تأیید صلاحیتش در مجلس سنا که پیش از مراسم تحلیف ریاست جمهوری آمریکا برگزار شد گفت رئیس‌جمهور منتخب(بایدن) معتقد است که اگر ایران به توافق بازگردد ما هم به این توافق برمی گردیم، اما از این مسئله، همراه با متحدانمان که بار دیگر با ما همراستا می‌شوند به عنوان سکویی برای دستیابی به یک توافق طولانی‌تر و قوی‌تر و رسیدگی به مسائل دیگر به خصوص مسئله موشکی و فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده ایران استفاده خواهیم کرد. به نظر شما برجام چگونه به مسائل موشکی و سیاست منطقه ای ایران گره می خورد؟
همه دوست دارند اول طرف مقابل حرکت کند. این نمونه ای از چانه زنی ها در سطح بالا و تنها راه نجات چهره هر دو طرف است. عبارت آمریکایی وجود دارد: فروشگاه را هدیه نکنید. این جمله بدان معناست که فردی که خیلی زود تسلیم می شود، سرانجام به عنوان چنگک یا مکنده دیده می شود و قدرت و اقتدار خود را از دست می دهد.

بنابراین حتی اگر بلینکن و بایدن متعهد به بازگشت به برجام باشند، این بازی بسیار پیچیده بین ایالات متحده آمریکا، ایران و دیگر کشورهای عضو برجام خواهد بود. بلینکن و بایدن نیز در مورد سیاست های آمریکا واقع بینانه عمل می کنند.

در اینجا امضاکنندگان اروپایی برجام می توانند به عنوان واسطه (واسطه) در این روند بسیار مفید باشند. با این حال، ایالات متحده آمریکا قطعاً برای دریافت امتیازات اضافی از ایران شامل موشک های معمولی، پشتیبانی از حزب الله و سایر سازمان های خارجی و شاید دفاع از خلیج فارس فشار خواهد آورد. اینجا همچنین فراخوانی برای مشارکت سایر کشورهای عربی وجود خواهد داشت. ایران باید برای لیست اضافی خود در بحث های بازگشت به برجام آماده باشد.

تاکنون رهبران ایران موضع چانه زنی سختی را اتخاذ کرده و اظهار داشتند که تا رفع تحریم ها هیچ اتفاقی نخواهد افتاد. اما همانطور که در بالا گفتم، تحریم ها اکنون بسیار پیچیده بوده و با ضربه قلم نمی توان آنها را از بین برد.

*رویکرد بایدن به منطقه خلیج فارس و به ویژه به عربستان و اسرائیل چگونه خواهد بود؟ تا چه میزان روابط آمریکا با آنها متأثر از رابطه آمریکا و ایران خواهد بود؟
روابط بین امارات، عربستان و ایالات متحده آمریکا در دولت ترامپ عمدتا بر اساس روابط اقتصادی شخصی (املاک و مستغلات) بین خانواده ترامپ و حاکمان این کشورها بود. ایالات متحده آمریکا به روابط دوستانه خود با این کشورها ادامه خواهد داد، اما فشار این کشورها برای خصومت با ایران - چیزی که مربوط به دولت جورج دبلیو بوش بوده و شامل تغییر نظام در ایران می شود - دیگر در روابط ایالات متحده آمریکا و کشورهای حوزه خلیج فارس وجود نخواهد داشت.

این امر باعث آرامش قابل ملاحظه ای خواهد شد. باید گفت اکنون روابط بین قطر و سایر کشورها عادی شده است. این خصومت با قطر بیشتر به دلیل روابط همکاری آنها با ایران بود. بنابراین بازگشت به روابط عادی بین قطر و سایر کشورهای خلیج فارس می تواند بیانگر روابط بهتر با ایران نیز باشد.

اگر من به رهبران ایران مشاوره می دادم از آنها می خواستم که بلافاصله ابتکاری دیپلماتیک را برای بهبود روابط با کشورهای حاشیه خلیج فارس به دست بگیرند. این امر باعث می شود که بایدن به سمت عادی سازی روابط با ایران حرکت کند.