سهم هر ایرانی از رشد صادرات بنزین حدود ۳ میلیون تومان| درآمدهای حاصل از کاهش مصرف بنزین به مردم بازنگشت

بازار؛ گروه انرژی:  ششم آذر پارسال بود که حسن روحانی رییس جمهوری اعلام کرد که « در طرح اجرای اصلاح قیمت انرژی هیچ چیزی نصیب دولت نمی شود و کل درآمد به مردم برگردانده می شود. البته این موضوع مغایر قانون بود به همین خاطر برای اجرای آن از رهبری اجازه گرفتیم و ایشان اجازه دادند که کل پول به مردم برگردانده شود و هر مقدار درآمد حاصل شود آن را به خانوارها خواهیم داد. ضمن این که آمار و ارقام را به طور دقیق به مردم گزارش می دهیم.» 

البته این تنها رییس جمهور نبود که در آن روزها بازگشت درآمد حاصل از سهمیه بندی و کاهش مصرف بنزین به مردم را وعده می داد. بیژن زنگنه وزیر نفت در اینباره گفته بود که تمام درآمد اجرای این طرح  همان‌طور که آقای رئیس جمهوری تأکید دارند به طبقات متوسط و ضعیف بازمی‌گردد و حتی یک ریال این درآمد صرف کار دیگری نمی‌شود. میزان درآمد گرانی بنزین در آن روزها ۳۰ تا ۳۱ هزار میلیارد تومان تخمین زده می‌شد.

 درآمد دولت از صادرات مازاد ۵۰ میلیون لیتر بنزین سالانه چیزی حدود ۲۴۸ هزار میلیارد و ۴۰۰ میلیون  تومان بوده است. یک حساب کتاب ساده نشان می دهد که سهم هر ایرانی از درآمد حاصل از صادرات بنزین به تنهایی حدود ۳ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان بوده است

البته در آن روزها هنوز خبری از کرونا نبود و کسی گمان نمیکرد که شیوع یک پاندمی سرانه مصرف بنزین را که حتی در دوره ای به روزانه ۹۸ میلیون لیتر در روز افزایش یافته بود را به حدود ۷۵ میلیون لیتر برساند.   در واقع اگر متوسط قیمت بنزین  در کشورهای همسایه را حدود ۰.۶ در نظر بگیریم می توان ادعا کرد که دولت روزانه ۳۰ میلیون دلار یه به عبارت ساده تر ۶۹۰ میلیارد تومان(با احتساب دلار ۲۳ هزار تومانی)   و ماهانه ۲۰ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان و سالانه چیزی حدود ۲۴۸ هزار میلیارد و ۴۰۰ میلیون  تومان درآمد کسب کرده است. یک حساب کتاب ساده نشان می دهد که سهم هر ایرانی از درآمد حاصل از صادرات بنزین به تنهایی حدود ۳ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان بوده است.

فاطمه کاهی سخنگوی پخش و پالایش در اینباره به بازار می گوید: چیزی در اینباره به ما ابلاغ نشده است. او همچنین تاکید می کند که  «هر گونه تصمیم گیری در باره این مسائل به دولت مربوط بوده و ما فقط مسئول توزیع بنزین هستیم و در اینباره تا کنونی چیزی به ما ابلاغ نشده است.»آنگونه که به نظر می رسد مثل همیشه خبری از تحقق وعده‌های ژنرال نفتی ایران وجود ندارد.

کشوری که روزگاری واردکننده بنزین بود حالا طبق گفته های مدیرعامل پخش و پالایش به بزرگترین صادرکننده این فرآورده در منطقه تبدیل شده و  ظرفیت تولید آن  به ۱۱۵ میلیون لیتر در روز رسیده است

صادرات ۵۰ میلیون لیتر بنزین در روز 
کشوری که روزگاری واردکننده بنزین بود حالا طبق گفته های مدیرعامل پخش و پالایش به بزرگترین صادرکننده این فرآورده در منطقه تبدیل شده است. شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی می گوید ظرفیت تولید بنزین به ۱۱۵ میلیون لیتر در روز رسیده است. این افزایش تولید در شرایطی رخ داده که کاهش مصرف در داخل شرایط ویژه ای را برای صادرات این فرآورده با ارزش نفتی فراهم آوره است. با وجود اینکه رییس جمهور وعده داده بود که هر گونه آمار و اطلاعات مربوط به  مصرف و صادرات بنزین را به صورت شفاف اعلام کند اما نهادهای دولتی مسئول حتی  آمار دقیقی از میزان مصرف اعلام نمی‌کنند و آن را محرمانه می خوانند.   اما رضا پدیدار رییس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تهران می گوید: که میزان مصرف بنزین در پیک مصرف بین ۷۵ تا ۸۰ میلیون لیتر بوده و همین مساله امکان صادرات حدود ۵۰ میلیون لیتر بنزین در کشور را فراهم کرده است. او البته تاکید می کند که در گازوییل هم بین ۴۵ تا ۵۵ میلیون لیتر مازاد مصرف داشتیم که به کشورهای همسایه صادر می شده است.

میزان مصرف بنزین در پیک مصرف بین ۷۵ تا ۸۰ میلیون لیتر بوده و همین مساله امکان صادرات حدود ۵۰ میلیون لیتر بنزین در کشور را فراهم کرده است.   البته  در گازوییل هم بین ۴۵ تا ۵۵ میلیون لیتر مازاد مصرف داشتیم که به کشورهای همسایه صادر می شده است

درآمد دولت از سهمیه بندی بنزین چقدر افزایش یافت؟
بازگشت نظام سهمیه بندی به صورت آشکار و پنهان تا حد زیادی درآمد دولت را بهبود بخشید. درآمد آشکار دولت این است که ۵۰۰ تومان به قیمت مصرف متعارف ۶۰ لیتر و ۲۰۰۰تومان به مصرف آزاد در ازای هر لیتر اضافه کرده است. اما درآمد پنهان همان صادرات بنزین است که اتفاقا امسال بخت هم با آن یار بوده است. بر اساس آمار اعلامی در ماه‌های گذشته بنزین صدر نشین کالاهای صادراتی بوده است. در واقع اگر گفته‌های پدیدار را مبنا قرار دهیم می توان گفت که دولت روزانه چیزی حدود ۵۰ میلیون لیتر بنزین به قیمت ۰.۶  دلار صادر کرده و  روزانه چیزی حدود ۳۰ میلیون دلار درآمد کسب کرده است.

دریافت پول بنزین به صورت اعتباری و کالایی 
اما در شرایطی که امکان نقل و انتقال پول به داخل نیست شاید این سوال پیش آید که ایران درآمد ارزی حاصل از فروش نفت و فرآورده‌های نفتی را چگونه دریافت می کند. آنگونه که رییس کمیسیون انرژی پارلمان بخش خصوصی می گوید: که فروش ما در حال حاضر به صورت تهاتری و اعتباری است. البته پیش از این مجید رضا حریری رییس اتاق بازرگانی ایران و چین هم در گفتگو با بازار گفته بود که تمام پول نفتی را که به چین فروخته ایم را از طریق واردات کالا دریافت کرده ایم.

رییس کمیسیون انرژی پارلمان بخش خصوصی می گوید: که فروش ما در حال حاضر به صورت تهاتری و اعتباری است. البته پیش از این مجید رضا حریری رییس اتاق بازرگانی ایران و چین هم در گفتگو با بازار گفته بود که تمام پول نفتی را که به چین فروخته ایم را از طریق واردات کالا دریافت کرده ایم

چه کشورهایی خریدار بنزین ایران هستند؟
علیرضا صادق آبادی، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی می گوید که به کشورهایی مانند افغانستان، پاکستان، ارمنستان، اذربایجان، کردستان عراق به طور مستقیم بنزین صادر می کند. البته نباید فراموش کرد که امسال حجم بالایی از این سوخت به کشور ونزوئلا هم صادر شده است. پدیدار  که معتقد است ایران به لحاظ جغرافیایی ظرفیت بالایی برای صادرات نفت خام و سایر فرآورده های نفتی به سایر کشورها دارد، گفت: 
 ۱۵ کشور منطقه خاورماینه و ۱۲ کشور آسیای میانه و ۱۴ کشور شمال آفریقا در اطراف ما قرار دارند. به عبارت دیگر ما در یک بیضی منطقه ای از  بازار انرژی قرار داریم و توانستیم در این مدت تا حدودی از این ظرفیت استفاده کرده و میزان  صادرات خود را تا حد قابل توجهی بهبود ببخشیم.  

با این اوصاف وزارت نفت را می توان یکی از برندگان محدودیت‌های رفت و آمدی در ماه‌های اخیر دانست که سودهنگفتی را از کاهش مصرف بنزین به جیب زده است. سودی که سهم مردم از آن تنها بار گرانی آن بوده است.