حامد شایگان؛ بازار: در ماه‌های اخیر، نظام تعرفه‌ای جدید که با ابتکار عمل ترامپ آغاز شد، تأثیرات قابل توجهی بر قیمت کامودیتی‌ها داشته است. این وضعیت به‌ویژه در مورد فلزات اساسی مانند مس نمایان بود. هنگامی که نخستین تعرفه‌ها معرفی شد، قیمت مس به‌سرعت از ۸۸۰۰ دلار به ۱۰ هزار دلار رسید. دلیل این افزایش، تقاضای پیش‌رس از سوی خریداران آمریکایی و بین‌المللی بود که سعی داشتند پیش از اعمال تعرفه‌ها، نیاز خود را تأمین و انبار کنند. با این حال، پس از اجرایی شدن تعرفه‌ها و کاهش تقاضا، قیمت‌ها دوباره افت کرد.
همچنین بازار سنگ‌آهن تحت تأثیر تعرفه‌ها قرار گرفت، هرچند عمده تجارت آن بین کشورهای چین، استرالیا و برزیل است و این کشورها تعرفه‌ای علیه یکدیگر وضع نکردند. اما پیش‌بینی رکود تقاضا را کاهش داده است.
همچنین، شاخص‌هایی نظیر قیمت آلومینیوم و روی، روند مشابهی را نشان دادند. در ابتدای معرفی تعرفه‌ها، تقاضای آنی برای این فلزات افزایش یافت، اما با تثبیت تعرفه‌ها و کاهش تقاضا، قیمت‌ها به سطوح پایین‌تر بازگشت. به همین دلیل، بازار کامودیتی‌ها به طور مستقیم تحت تأثیر تغییرات سیاسی و اقتصادی جهانی قرار گرفته است. علاوه بر این، تحلیلگران بر این باورند که کاهش فعلی قیمت‌ها ناشی از نگرانی‌های کوتاه‌مدت است و نه بحران اقتصادی عمیق. بانک‌های مرکزی جهان نیز برای جلوگیری از بحران‌های بزرگ اقتصادی تلاش می‌کنند تا تعادل بازارها حفظ شود.
اما اگر نظام تعرفه‌ای اصلاح نشود، رشد اقتصادی کند خواهد شد و ممکن است تأثیرات منفی بلندمدتی بر تولید و فروش کامودیتی‌ها برجای بگذارد. در نهایت، عملکرد بازار کامودیتی‌ها در سال ۱۴۰۴، به شدت به تصمیمات سیاسی، مذاکرات تجاری و سیاست‌های تعرفه‌ای وابسته بوده و همچنان ریسک‌های قابل توجهی برای تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان این کالاها وجود دارد.
احتمال دامپینگ در فروش محصولات فولادی
محمد علی دهقان دهنوی رییس سازمان توسعه تجارت ایران در گفتگو با خبرنگار بازار درباره تبعات جنگ تعرفه ای برای صنعت فولاد و معدن گفت: «این احتمال وجود دارد که ما با دامپینگ فولاد توسط کشورهای همچون مواجه بشیم. همه کشورها تلاش می‌کنند تجارت خود را حفظ بکنند و چون افزایش تعرفه ها منجر به کاهش مصرف در مقاصد وارداتی می‌شود به همین دلیل قطعاً در بازار تاثیر می‌گذارد.»
رییس سازمان توسعه تجارت ایران معتقد است که جنگ تجاری روی صنایع معدنی و فلزی در جهان تاثیر منفی بگذار و ایران نیز مستثنی نخواهد بود و حتی به طور کلی می‌توان گفت این مسأله روی اقتصاد ایران نیز تاثیر منفی می گذارد
وی افزود: «به طور قطع در مقادیر صادراتی محصولات معدنی و فولادی رقابت افزایش پیدا خواهد شد. در این حالت یکی از ابزارهای رقابت دامپینگ است. به همین دلیل پیش‌بینی می‌شود که جنگ تجاری روی این صنایع در جهان تاثیر منفی بگذار و ایران نیز مستثنی نخواهد بود و حتی به طور کلی می‌توان گفت این مسأله روی اقتصاد ایران نیز تاثیر منفی می گذارد.»
افت قیمت محصولات معدنی و فولادی برخلاف انتظار
بیژن پناهی زاده عضو خانه صنعت، معدن و تجارت در گفتگو با بازار گفت: «بازار فولاد و سنگ آهن برخلاف انتظارات با افت قیمت قابل توجهی مواجه شده‌است. در حالی که انتظار می‌رفت این بازارها پس از تعطیلات سال نو چینی رونق بگیرند. در بازار جهانی قیمت سنگ آهن، میلگرد و ورق گرم به شدت کاهش یافت. عوامل متعددی از جمله تشدید جنگ تجاری میان آمریکا و چین، کاهش رشد اقتصادی چین، و مشکلات حمل‌ونقل در این روند نزولی نقش داشتند. جنگ تجاری میان آمریکا و چین با اعمال تعرفه‌های جدید و محدودیت‌های صادراتی و وارداتی، اعتماد سرمایه‌گذاران را کاهش داده و تقاضا برای مواد اولیه را تحت تأثیر قرار داده است. از سوی دیگر، کاهش رشد اقتصادی چین که یکی از محرک‌های اصلی بازار فلزات است، موجب کاهش تقاضا و افت قیمت‌ها شده است.»
وی افزود: «این روند نزولی تنها به بازار داخلی چین محدود نشد و معادن ایران را نیز تحت تأثیر قرار گرفتند. معاملات سنگ آهن و محصولات فولادی در این بازارها با کاهش قیمت روبه‌رو شدند که نشان‌دهنده نگرانی‌های گسترده سرمایه‌گذاران در سراسر جهان است. علاوه بر این، تعرفه‌های سنگین چین بر زغال سنگ وارداتی از آمریکا، هزینه‌های تولید فولاد را افزایش داده و فشار بیشتری بر بازار وارد کرده است. مشکلات حمل‌ونقل ناشی از طوفان‌های گرمسیری نیز عرضه سنگ آهن را مختل کرده و به کاهش قیمت‌ها دامن زده است. این مسأله می‌تواند به نفع صادرکنندگان فولاد ایران تمام شود در صورتی که با دامپینگ شرکت‌های چینی روبرو نشوند.»
به گفته بیژن پناهی زاده گزارش‌های اخیر حاکی از آن است که قیمت میلگرد و سایر مقاطع فولادی در بازار ایران نیز تحت تأثیر این روند جهانی کاهش یافته است. با این حال، برخی تحلیلگران معتقدند که اگر چین بتواند رشد اقتصادی خود را احیا کند و تنش‌های تجاری میان آمریکا و چین کاهش یابد، احتمال بازگشت بازار سنگ آهن و فولاد به مسیر رشد وجود دارد
پناهی زاده تاکید کرد: «به طور کلی بازار فولاد و سنگ آهن همچنان در شرایط رکودی قرار دارند. گزارش‌های اخیر حاکی از آن است که قیمت میلگرد و سایر مقاطع فولادی در بازار ایران نیز تحت تأثیر این روند جهانی کاهش یافته است. با این حال، برخی تحلیلگران معتقدند که اگر چین بتواند رشد اقتصادی خود را احیا کند و تنش‌های تجاری میان آمریکا و چین کاهش یابد، احتمال بازگشت بازار سنگ آهن و فولاد به مسیر رشد وجود دارد. بنابراین مشکلات زیرساختی و تعرفه‌های جدید همچنان موانعی برای یک روند صعودی پایدار خواهند بود.»
وی ادامه داد: «با توجه به اینکه افت قیمت‌ها در بازار فولاد و سنگ آهن می‌تواند نشانه‌ای از ضعف تقاضای جهانی باشد. اگر این روند نزولی ادامه یابد، ممکن است بر سرمایه‌گذاری‌های صنعتی و حتی اقتصاد کلان کشورها تأثیر بگذارد. با این حال، بانک‌های مرکزی جهان تلاش می‌کنند تا از وقوع بحران‌های بزرگ اقتصادی جلوگیری کنند. آینده بازار به شدت به تصمیمات سیاسی، مذاکرات تجاری و سیاست‌های تعرفه‌ای وابسته است و فعالان این صنعت باید با دقت بیشتری تحولات را دنبال کنند.»
براساس این گزارش، سیاست‌های تعرفه‌ای و کاهش رشد اقتصادی، همچنان فشار مضاعفی بر بازار کامودیتی ها وارد می‌کند. پدر ادامه با توجه به کاهش قیمت کامودیتی‌ها، بانک‌های مرکزی ممکن است سیاست‌های پولی انبساطی را در نظر بگیرند تا تقاضا و رشد اقتصادی را تقویت کنند. این اقدامات می‌تواند به تثبیت قیمت‌ها در بازارهای فلزات اساسی کمک کند، اما احتمالاً تأثیر کوتاه‌مدتی خواهد داشت.
از آنجایی که چین به‌عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده سنگ آهن و فولاد، نقش کلیدی در تنظیم بازارهای جهانی دارد. اگر این کشور سیاست‌های محرک اقتصادی جدیدی، مانند سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها و پروژه‌های عمرانی، اجرایی کند، ممکن است تقاضای داخلی بهبود یافته و قیمت‌ها افزایش یابد.
همچنین با تمرکز بیشتر کشورها بر کاهش کربن و استفاده از انرژی‌های جایگزین، ممکن است بازار فولاد و سنگ آهن با چالش‌های جدیدی روبه‌رو شود. این تغییرات ساختاری می‌تواند به کاهش تقاضای سنتی برای فولاد منجر شده و هم‌زمان فرصت‌هایی برای فناوری‌های جدید مانند تولید فولاد سبز ایجاد کند.
براساس داده‌ها در میان‌مدت، احتمالاً بازارها تا زمان کاهش تنش‌های تجاری و بهبود روابط اقتصادی جهانی، در وضعیت نوسانی باقی خواهند ماند. اما در بلندمدت، ساخت و ساز و بازسازی مناطق جنگی زده نیاز به فولاد و سنگ آهن را افزایش میدهد به همین دلیل قیمت محصولات زنجیره فولاد رسد خواهند کرد. در شرایط کنونی، کشوری مانند ایران که تولیدکنندگان مهمی در بازارهای فلزی هستند، از این نوسانات آسیب می‌بینند. سرمایه‌گذاری در استخراج و تولید فلزات کاهش می‌یابد و فلزات ارزشمند مانند لیتیوم و کبالت، می‌تواند سرمایه‌گذاری جدید جذب کنند. در نهایت، بازیگران کلیدی در بازارهای فلزات اساسی به سرعت به تغییرات اقتصادی و سیاسی پاسخ می دهند. تصمیمات هوشمندانه در حوزه سرمایه‌گذاری، همکاری‌های بین‌المللی و سیاست‌گذاری‌های استراتژیک می‌تواند از کاهش تقاضا و قیمت کامودیتی ها مانند سنگ آهن و فلزات جلوگیری کند.
نظر شما