بازار؛ گروه بین الملل: «نجات بابایف»، روزنامه‌نگار در طی مقاله ای در سایت تحلیلی آذربایجان نیوز نوشت: دور دوم مذاکرات غیرمستقیم بین مقامات آمریکایی و ایرانی بر سر برنامه هسته‌ای تهران در ۱۹ آوریل در رم به پایان رسید و نشان‌دهنده امید محتاطانه برای پیشرفت دیپلماتیک بود. در حالی که آخرین مذاکرات در ایتالیا برگزار شد، عمان بار دیگر نقش میانجی را ایفا کرد. هیئت آمریکایی به ریاست «استیو ویتکوف»، فرستاده ویژه آمریکا و هیات ایرانی به ریاست «عباس عراقچی»، وزیر امور خارجه ایران مذاکرات را ادامه دادند.
دیپلمات ارشد ایرانی مذاکرات رم را «سازنده و امیدوارکننده» توصیف کرد. عراقچی گفت: «جلسه امروز، جلسه‌ای خوب و امیدوارکننده بود. این بار توانستیم در مورد تعدادی از اصول و اهداف به درک بهتری برسیم. مذاکرات ادامه خواهد یافت و جلسات کارشناسی آغاز خواهد شد.»
از سوی دیگر، دولت ترامپ پس از مذاکرات ابراز خوش‌بینی کرد و به پیشرفت بسیار خوب اشاره کرد و گفت که آنها موافقت کرده‌اند هفته آینده دوباره ملاقات کنند.
ایران همچنین تمایل خود را برای پذیرش محدودیت‌های محدود بر فعالیت‌های هسته‌ای خود در ازای لغو تحریم‌های بین‌المللی ابراز کرد. با این حال مسائل کلیدی، به ویژه در مورد محدودیت‌های غنی‌سازی اورانیوم، نظارت بر موشک‌های بالستیک و لغو تحریم‌ها همچنان حل نشده باقی مانده است. جلسات آینده که برای ۲۶ آوریل ۲۰۲۵ در مسقط، عمان برنامه‌ریزی شده است، شامل ارزیابی مشارکت‌های کارشناسی توسط مذاکره‌کنندگان ارشد و سنجش همسویی با اصول یک توافق بالقوه خواهد بود.
مشارکت احتمالی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مذاکرات تهران-واشنگتن
تهران اعلام کرد که برای پیوستن آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) به مذاکرات با واشنگتن خیلی زود است. عراقچی اظهار داشت: آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در نهایت نقش سازنده‌ای در حل بحران برنامه هسته‌ای ایران ایفا خواهد کرد. با این حال، در این مرحله برای آژانس زود است که در مذاکرات جاری با ایالات متحده شرکت کند.
او همچنین تأکید کرد که ایران همچنان به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دسترسی به سایت‌های هسته‌ای را می‌دهد و بار دیگر تأیید کرد که این سازمان مسئولیت کامل تلاش‌های نظارتی و راستی‌آزمایی را بر عهده دارد.
ایران اسرائیل را به تلاش برای تضعیف مذاکرات با آمریکا متهم می‌کند
در ۲۱ آوریل، ایران اسرائیل را به تلاش برای تضعیف مذاکرات هسته‌ای جاری خود با آمریکا متهم کرد. «اسماعیل بقایی»، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران با تأکید بر اینکه اسرائیل پشت تلاش برای تضعیف روند مذاکرات است، گفت: نوعی ائتلاف در حال شکل‌گیری است برای تضعیف و مختل کردن روند دیپلماتیک. در کنار آن، مجموعه‌ای از جریان‌های جنگ‌طلب در ایالات متحده و چهره‌هایی از جناح‌های مختلف مخالف با مذاکرات وجود دارند.
«بنیامین نتانیاهو»، نخست وزیر اسرائیل مدت‌هاست که اصرار دارد اسرائیل به ایران اجازه دستیابی به سلاح هسته‌ای نخواهد داد و آشکارا با هرگونه مذاکره‌ای که ایران را به پذیرش «توافق‌نامه‌ای به سبک لیبی» که بر اساس آن کل برنامه هسته‌ای تهران، چه نظامی و چه غیرنظامی، به طور کامل برچیده شود سوق ندهد، مخالف است. با این حال به نظر نمی‌رسد که این موضع با موضع دولت آمریکا همسو باشد.
اسرائیل هیچ بیانیه رسمی در مورد موضع خود در مورد مذاکرات آمریکا و ایران صادر نکرده است، اما اگر مذاکرات به خودی خود از هم نپاشد، ممکن است به مقامات تندروتر آمریکایی مانند «مایک والتز»، مشاور امنیت ملی و «مارکو روبیو»، وزیر امور خارجه روی آورد تا ترامپ را تحت فشار قرار دهند از هر اهرمی برای وادار کردن ایران به توافقی بسیار سختگیرانه‌تر از آنچه که می‌خواهد، استفاده کند.
طی روزهای گذشته عراقچی از قصد کشورش برای اضافه کردن ۱۹ رآکتور هسته‌ای دیگر به رآکتور فعال در نیروگاه هسته‌ای بوشهر (NPP) خبر داد. وی خاطرنشان کرد: ایران در حال حاضر یک رآکتور در نیروگاه هسته‌ای بوشهر دارد. برنامه بلندمدت ما ساخت حداقل ۱۹ رآکتور دیگر است.
تعهد ایران به گسترش مذاکرات هسته‌ای با چین و روسیه
در ۲۱ آوریل، وزیر امور خارجه ایران تعهد کشورش را برای گسترش بیشتر مذاکرات هسته‌ای سه‌جانبه با چین و روسیه تأیید کرد. عراقچی اظهار داشت: ما مدتی است که مذاکرات سه‌جانبه بین ایران، روسیه و چین را در مورد برنامه هسته‌ای ایران آغاز کرده‌ایم. ما آماده‌ایم تا این مذاکرات را ادامه داده و آنها را به سایر مسائل گسترش دهیم.
در ۱۴ مارس دیپلمات‌های ارشد چین، ایران و روسیه اولین دور مذاکرات سه‌جانبه را در پکن برگزار کردند و تلاش‌های مشترک برای رسیدگی به چالش‌های پیرامون برنامه هسته‌ای تهران و مقابله با فشارهای غرب را تقویت کردند. این مذاکرات در ۸ آوریل در مسکو از سر گرفته شد که طی آن طبق گزارش‌ها، سه کشور توافق کردند که تحریم‌های یکجانبه را پایان دهند، از توسعه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران حمایت کنند و گفتگو را بر مداخله ترجیح دهند.
پیش از این «دیمیتری پسکوف»، سخنگوی کرملین با بیان اینکه روسیه کاملاً از این ابتکار عمل حمایت می‌کند، حمایت روسیه از مذاکرات آتی ایالات متحده و ایران را مجدداً تأیید کرد.
در همین حال چین انتقاد تندی از ایالات متحده آمریکا را مطرح کرد. «لین جیان»، سخنگوی وزارت امور خارجه چین اظهار داشت: ایالات متحده آمریکا به عنوان کشوری که به طور یکجانبه از توافق جامع در مورد مسئله هسته‌ای ایران خارج شده و باعث وضعیت فعلی شد، باید صداقت سیاسی و احترام متقابل را نشان دهد.
باید گفت با نزدیک‌تر شدن ایالات متحده آمریکا و ایران از طریق گفتگو، امید محتاطانه‌ای پدیدار می‌شود. همزمان با پیشرفت مذاکرات غیرمستقیم بین ایالات متحده آمریکا و ایران، لحن خوش‌بینی محتاطانه هم پیشرفت حاصل شده و هم موانع پیش رو را منعکس می‌کند.
تمایل هر دو طرف برای شرکت در دورهای متوالی دیپلماسی در کنار گفتگوهای موازی با چین و روسیه، نشان‌دهنده تغییر قابل توجه از بن‌بست‌های گذشته است. با این حال، مسیر دستیابی به یک توافق پایدار همچنان متزلزل است. مسائل کلیدی مانند غنی‌سازی اورانیوم، نظارت بر موشک‌ها و توالی لغو تحریم‌ها هنوز هم می‌تواند مذاکرات را از مسیر خود خارج کند. با این حال، این واقعیت که گفتگو همچنان ادامه دارد، گواهی بر ارزش پایدار دیپلماسی است - حتی زمانی که امید محتاطانه و پیشرفت تدریجی باشد.
نظر شما