بازار؛ گروه بورس: دهقان مدیر عامل شرکت مدیریت و فناوری بورس تهران می‌گوید که «معاملات الگوریتمی به این راحتی حتی در سامانه معاملات قابل تشخیص نیست». این در حالی است که در روزه‌های اخیر برخی از فعالین بازار مدعی شدند که حجم زیادی از معاملات در بازار به وسیله نرم افزار انجام می‌گیرد. سندی که این افراد به آن استناد کردن زمان حجم معاملاتی است که در جدول حجم معاملات سایت tsetmc قرار دارد.
به گفته فعالان بورس و متخصصان این امر شناسایی معاملات الگوریتمی کار راحتی نیست و اگر فردی قصد شناسایی آن را دارد باید بر اساس رفتار و مدل سفارشات چنین کاری را انجام دهد. روح الله دهقان مدیر عامل شرکت مدیریت و فناوری بورس در گفتگو با بازار علاوه بر پاسخ به این سوال که آیا امکان شناسایی معاملات الگوریتمی در سامانه معاملات وجود دارد در مورد اطلاعات موجود بر روی سامانه tsetmc، درستی اطلاعات بر روی سایت‌های افشا کننده اطلاعات و میزان تاثیرگذاری سهام عدالت بر کندی سامانه معاملات سخن گفت که در ادامه مشروح آن را می‌خوانید.
*علاوه بر اطلاعات روزانه معاملات بر روی سایت tsetmc، داده‌های مختلفی مانند ورود پول حقیقی و حقوقی، آموزش و غیره قرار داده شده است، با چه معیاری این اطلاعات انتخاب و بر روی سایت قرار داده می‌شود؟
اطلاعاتی که در سایت نشان داده می‌شود بر اساس دستور العمل افشای اطلاعات بورس و فرابورس، سازمان بورس و اوراق بهادار است و ما نمی‌توانیم خارج از آن اطلاعاتی بر روی سایت قرار دهیم. یکسری اطلاعات اضافه مانند بخش آموزش برای سهامدار بر روی این سایت قرار داده شده که در اختیار بخش اطلاع رسانی سازمان و روابط عمومی آن می‌باشد که شرکت هیچ گونه دخالتی در تولید آن ندارد و نقش ما در اینجا تنها ارائه و انتشار این محتواها است.
*یکی از خصوصیت‌های سایت tsetmc قابلیت فیلتر نویسی آن می‌باشد، اما بسیاری از فعالین بازار از وجود چنین ابزاری در این سایت اطلاع ندارند، توضیحی در مورد این ابزار می‌دهید که چیست و چگونه باید از آن استفاده کرد؟
از گذشته قابلیتی در سایت tsetmc تعریف شد به نام فیلتر نویسی که شما می‌توانید به وسیله این ابزار روی داده‌های معاملات که در قسمت دیدبان بازار سایت وجود دارد بنا به نیاز خودتان فیلترهای را تعریف کنید تا سریعتر به اطلاعاتی که به آن نیاز دارید برسید. به عنوان مثال شما نیاز به اطلاعات تمام بازار ندارید و تنها قصد بررسی یک صنعت و گروه خاصی را دارید که با استفاده از ابزار فیلتر سایت می‌توانند به داده‌های خود سریعتر برسید.
مطابق قانون معاملات الگوریتمی توسط شرکت‌ها صورت می‌گیرد و باید یک شناسه واحد به آن‌ها بخورد که سیستم بتواند آن ها را از معاملات غیر الگوریتمی تشخیص دهد اما چنین شناسه‌ای وجود ندارد
این قابلیت از مدت‌های قبل بر روی سایت بوده که کمتر مورد استفاده قرار می‌گرفت ولی الان استفاده از این قابلیت افزایش پیدا کرده است. فیلتر نویسی نیاز به یک پس زمینه دانش کامپیوتری هم دارد و بعضا به خاطر اینکه اطلاعات و دانش کافی وجود ندارد، افراد در استفاده از فیلتر دچار مشکل می‌شوند.
گاهی ممکن است برخی عنوان کنند که ابزار فیلتر دچار مشکل است این در حالی است که چنین چیزی واقعیت ندارد بلکه این امکان وجود دارد که در فیلترنویسی دچار خطا و اشتباه شده باشد، چرا که نوشتن فیلتر نیاز به آموزش دارد. فیلتر نویسی شبیه برنامه نویسی برای دسترسی به یکسری اطلاعات مورد نیاز است و کلاس و آموزشگاه‌های وجود دارد که نحوی کار با این ابزار را نشان می‌دهند.
یکی از نکاتی که باید در موقع فیلترنویسی توجه داشته باشید این است که در صورت عدم عضویت در سایت، فیلتر تنها بر روی یک سیستم و همان مرورگری که بر روی آن فیلتر نویسی انجام شده وجود دارد و اگر فرد قصد داشته باشد که بر روی هر سیستم و مرورگری به فیلتر خود دسترسی داشته باشد نیاز است که در سایت عضویت داشته باشد.
*در اول مهر سازمان بورس استفاده از معاملات الگوریتمی را برای همه افراد ممنوع کرد و بر اساس صحبت‌های مسئولین سازمان شناسایی چنین معاملاتی کار بسیار سخت است، این در حالی است که برخی از فعالین بازار معتقدند که چنین معاملاتی همچنان در بازار توسط حقوقی‌ها صورت می‌گیرد، آیا واقعا امکانی برای شناسایی آن وجود ندارد؟
مطابق قانون معاملات الگوریتمی توسط شرکت‌ها صورت می‌گیرد و باید یک شناسه واحد به آن‌ها بخورد که سیستم بتواند آن ها را از معاملات غیر الگوریتمی تشخیص دهد اما چنین شناسه‌ای وجود ندارد.
زمانی که چنین شناسه‌های بر روی سفارشات نمی‌خورد، نمی‌توان تشخیص داد که سفارشات توسط نرم افزار فرستاده شده یا انسان، در این حالت است که این بحث مطرح می‌شود که سفارشات الگوریتمی به راحتی قابل تشخیص نیستند مگر اینکه شرکتی که آن را ارسال می‌کند، شناسه مربوطه را به سفارش ارسال کند در غیر این صورت تشخیص آن بسیار سخت است ولی امکان این تشخیص بر اساس رفتار و مدل سفارشات وجود دارد ولی کار سخت و پیچیده است. اگرچه شرکت‌های نرم افزاری در حال ثبت شناسه هستند ولی اگر این شناسه در سامانه معاملات ثبت نشود تفاوتی بین سفارش الگوریتمی و سفارش آنلاین وجود ندارد.
*ورود یکباره دارندگان سهام عدالت به بورس چقدر به هسته معاملات فشار آورد و روند معاملات را تحت تاثیر قرار داد؟
ما در یک بازه زمانی با یک جهش ۲۰ میلیونی در تعداد سهامداران به خاطر ورود دارندگان سهام عدالت به بازار روبه رو بودیم و ما باید اطلاعات آن را در یک بازه زمانی کوتاه وارد سیستم معاملاتی می‌کردیم و فرقی نمی‌کرد که تراکنش به وسیله آن‌ها صورت می‌گیرد یا نه؛ به همین دلیل مجبور به افزایش ظرفیت در سیستم معاملاتی شدیم. این مورد جزو مواردی بود که در پس زمینه انجام شد ولی الان مشکل خاصی در این موضوع وجود ندارد.
سایت‌هایی وجود دارد که به صورت مستقل عمل می‌کنند و لزومی ندارد که بخواهیم آن‌ها را کنترل کنیم. اگر تفاوتی بین داده‌های سایت‌های افشا کننده اطلاعات وجود داشته باشد، افراد می‌توانند به راحتی با مراجعه به سایت مرجع این تفاوت‌ها را شناسایی کنند
تغییر در سیستم سخت افزارها هزینه‌های سنگین چند ده میلیارد تومانی داشت اما بیش از اینکه در توسعه‌های زیر ساختی نیازمند پول بودیم، نیازمند زمان هستیم. وقتی که ما به یکباره با هجوم سهامداران جدید روبه رو بودیم باید در یک بازه زمانی اندک ظرفیت سیستم معاملات را برای ورود این میزان از سهامدار مهیا کنیم. مشکل اصلی ما در بحث توسعه ظرفیت‌های نرم افزای بر سر زمان بود که با فشار به همکاران باید این کار را انجام می‌دادیم. وقتی به شما می‌گویند باید ظرف یک هفته به اندازه تعداد ورود سهامدار افزایش ظرفیت انجام گیرید یا نشدنی است یا اینکه فشار بسیار زیادی باید بر روی همکاران وارد کنیم.
آخرین توسعه که ما روی سامانه معاملات داشتیم نزدیک به دو ماه کار مداوم همکاران شرکت بود که به نتیجه برسانند و این زمان را هم نمی‌توان از این کوتاه‌تر کرد چرا که فرآیند تولید خود نرم افزار زمانبر است.
*برای اینکه در آینده با ورود سهامداران جدید دوباره با مشکل یا کندی سامانه معاملاتی روبه رو نشوید چه اقداماتی را انجام دادید؟
هدف ما این است که اگر همه ۸۳ میلیون ایرانی دارای کد سجامی باشند، مشکلی برای ما ایجاد نشود و الان هم در حال حرکت به این سمت هستیم.
*سایت‌هایی وجود دارد که اطلاعاتی شبیه اطلاعات سایت tsetmc را منتشر می‌کنند که در برخی از مواقع هم کمی داده‌های آماری آن متفاوت از سایت سازمان می‌باشد، آیا این سایت‌ها زیر نظر شما هستند؟
خیر این سایت‌ها به صورت مستقل عمل می‌کنند و لزومی ندارد که با بخواهیم آن‌ها را کنترل کنیم. اگر تفاوتی بین داده‌های سایت‌های افشا کننده اطلاعات وجود داشته باشد، افراد می‌توانند به راحتی با مراجعه به سایت مرجع این تفاوت‌ها را شناسایی کنند. ما معمولا همیشه اطلاعات سایت tsetmc را به روز می‌کنیم تا افراد بتوانند با مراجع به آن اگر اشتباه یا تفاوتی در اطلاعات سایت‌های دیگر می‌بینند، بتوانند از صحت اطلاعات مطلع شوند.
چون تعداد افرادی که از سایت ما اطلاعات دریافت می‌کنند زیاد بوده و عملا امکان کنترل آن‌ها نیست؛ پیشنهاد می‌کنم برای صحت اطلاعات سایت مرجع و رسمی را به عنوان منبع قابل اعتماد در نظر بگیرند.
نظر شما