بازار؛ گروه استانها: نساجی از هنرهای اصیلی است که در خراسان جنوبی پیشینه زیادی دارد و با توجه به پتانسیل بالا در این حوزه، توانسته‌ایم در بخش‌های مختلف آن مانند حوله بافی برندهایی ایجاد کنیم.
هنر صنعت پارچه‌بافی از گذشته‌های دور در استان خراسان جنوبی از رواج نسبتاً خوبی برخوردار بوده که ابریشم بافی، حوله بافی، اِحرامی بافی، بَرَک بافی، کرباس بافی، چادر شب‌بافی، سیاه چادر بافی، جاجیم بافی جز رشته‌های بومی و اصیل منطقه در گروه نساجی سنتی است.
در رشته حوله بافی بر اساس مستندات تاریخی، از معروف‌ترین دست بافته‌ها و پارچه‌های پنبه‌ای و ابریشمی تولید شده و در ایالت قهستان قدیم در قرون اولیه اسلامی فراوان از آن یاد شده است. اما نکته قابل توجه این است که برای رقابت با دیگر استان‌هایی که وارد این عرصه شده‌اند باید از نساجی سنتی و حوله بافی سنتی و صرف فاصله بگیریم و با توجه به علم روز و خلاقیت‌هایی در این حوزه، گوی رقابت را برباییم و بتوانیم با نوآوری و توجه به علم و صنعت، بازارهای جهانی را از آن خود کنیم.
کیفیت افزایش یابد
در همین راستا با سارا راغبی از فعالان حوزه صنایع دستی که سابقه ۱۵ ساله فعالیت در این بخش را دارد و جزو اولین صنعتگرانی است که در کارگاه دستان پر توان با خلاقیت خود طرح‌های نویی را اجرایی کرده است، گفت و گو داشتیم.
وی در این زمینه به خبرنگار بازار گفت: در خراسان جنوبی ظرفیت‌های تولیدی در صنایع دستی زیاد است اما باید با برنامه‌ریزی بیشتری وارد این حوزه شویم.
راغبی ادامه داد: ما در کارگاه دستان پر توان نوآوری را وارد حوزه نساجی کرده‌ایم و پارچه‌های دست بافت، کوسن، رومیزی و روتختی و لباس طراحی می‌کنیم.
پتانسیل بالایی داریم که می‌توان در رنگ و طرح، تنوعی به کار برد و از ضایعات گیاهان و میوه‌هایی مانند زرشک و بنه، رنگ‌های طبیعی به پارچه داد
به گفته وی زمانی که در بخش نساجی کار می‌کنیم باید به این گزینه هم توجه شود که بر روی پارچه می‌توان طراحی‌هایی انجام داد که باعث به روز شدن صنعت شود و بازار فروش بیشتری بین تمام سلایق پیدا کند.
این فعال حوزه صنایع دستی تأکید کرد: با توجه به علم روز و استفاده از دستگاه‌های مدرن می‌توان کیفیت دست بافته‌ها را افزایش داد، چرا که اکنون دارهایی وارد عرصه نساجی شده‌اند که می‌توانند هم از نظر مساحت فضای کمتری را اشغال کنند و هم از نظر کیفیت پارچه‌های بهتر و یکسانی را تولید می‌کنند.
خروج از پیله سنتی
این فعال بخش صنایع دستی در خراسان جنوبی بیان کرد: با توجه به شعار سال که جهش تولید است باید به صنایع دستی نیز به چشم یک صنعت پر سود توجه شود و با بازاریابی، بازار فروش منسجمی را فراهم آورد.
راغبی تأکید کرد: مشکل اکنون صنایع دستی خراسان جنوبی این است که تولیدکنندگان به چشم یک صنعت با تولید بالا به آن نگاه نمی‌کنند.
به گفته وی وقتی به آنان پیشنهاد می‌شود که می‌توانند تولید انبوه در این زمینه داشته باشند خود را کنار می‌کشند و توانایی‌های خود را در آن حد نمی‌بینند.
وی اضافه کرد: همچنین بازار فروش ثابتی هم ندارند و این در حالی است که باید به بخش بازاریابی مسئولان توجه داشته باشند تا محصولات خاص خراسان جنوبی معرفی شوند.
به گفته وی باید زیرساخت‌ها را هم فراهم آورد و از تجربیات دیگر استان در بخش صنایع دستی بهره برد و شکل و طرح را با برنامه‌ریزی دقیق پیش برد و از پیله سنتی بودن گذشته بیرون بیاییم.
راغبی با بیان اینکه علم و سنت باید در کنار هم باشند، گفت: پتانسیل بالایی داریم که می‌توان در رنگ و طرح، تنوعی به کار برد و از ضایعات گیاهان و میوه‌هایی مانند زرشک و بنه، رنگ‌های طبیعی به پارچه داد.
وی تصریح کرد: در استان پنبه‌ای رنگی به نام «مله» تولید می‌شود که طیف رنگی متنوعی دارد که چندان مورد توجه قرار نگرفته است، که اگر به همین نکته توجه شود می‌توان پارچه‌های رنگی ارگانیک و طبیعی تولید کرد و طرفداران زیادی دارد.
به گفته وی اکنون مردم جهان به دنبال کارهای طبیعی و هنر دست هستند و می‌تواند یکی از محصولات استراتژیک و اقتصادی استان شود.
جوان گرایی باعث تغییراتی در تنوع شد
معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان نیز در این باره در گفتگو با بازار عنوان کرد: نساجی سنتی، قدیمی‌ترین نوع صنایع دستی در خراسان جنوبی می‌باشد که برای مدتی به فراموشی سپرده شده بود ولی با توجه دوباره به این صنعت، احیا شد.
کیفیت در نساجی خیلی اهمیت بالایی دارد ولی مشکل عمده ما حضور ارگان‌های مختلف در زمینه آموزش است که باعث موازی کاری‌هایی در این زمینه شده‌اند
حسین عباس زاده بیان کرد: اکنون از آنجایی که جوانان وارد عرصه شده‌اند نساجی سنتی وارد تغییرات جدیدی شده است و روزانه شاهد به روز تر شدن این رشته هستیم.
وی افزود: اکنون تنوع خاصی در حوزه‌های کیف، پارچه، حوله و لباس داشته‌ایم و از حوله‌های دست بافت نیز برای تن پوش حمام و حوله احرام نیز استفاده می‌شود.
به گفته وی در حال حاضر تولیدکنندگان به این نتیجه رسیده‌اند که می‌توانند با ایجاد تنوع، بازار فروش خیلی بهتری پیدا کنند.
موازی کاری و محصولات بی کیفیت
معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان با اشاره به اینکه ۵۰ درصد از تولیدکنندگان نساجی، تنوع در کار خود را اجرایی کرده‌اند، گفت: این موضوع به دلیل ورود جوانان و خلاقیت در این عرصه بوده است.
عباس زاده در زمینه دستگاه‌های به روز نیز عنوان کرد: برخی از هنرمندان جوان از این نوع دستگاه‌ها استفاده می‌کنند و به روز شده‌اند و حتی توانسته‌اند حوله‌های احرام ۷۰ سانت را تولید کنند.
وی تأکید کرد: کیفیت در نساجی خیلی اهمیت بالایی دارد ولی مشکل عمده ما حضور ارگان‌های مختلف در زمینه آموزش است که باعث موازی کاری‌هایی در این زمینه شده‌اند.
به گفته وی میراث فرهنگی با اصول درست و استفاده از مدرسین مجرب آموزش‌هایی به هنرجوها می‌دهند اما دیگر ارگان‌هایی که وارد این حوزه شده‌اند از افراد کم تجربه استفاده می‌کنند.
به گفته وی در دیگر ارگان‌ها هر فردی که کمی نساجی آموزش دیده است به دیگران هم آموزش می‌دهد و این باعث شده است که محصولات با کیفیت پایین‌تر و ارزان‌تر وارد بازار شوند.
عباس زاده تأکید کرد: این چنین کارهایی موجب زیر سوال رفتن دیگر محصولات هم می‌شوند که باید جلوی این موازی کاری‌ها و محصولات بی کیفیت گرفته شود.
همانگونه که گفته شد نساجی هنر اصیلی است که خراسان جنوبی پیشینه طولانی در آن دارد اما آنچنان که باید به آن توجه نشده است و نتوانسته است بازار فروش بیشتر را برند خراسان جنوبی از آن خود کند و باید طرح‌ها، رنگ‌ها و مدل‌های متنوع‌تری را در این حوزه وارد بازار کرد.
نکته قابل تأمل دیگر نیز ورود دیگر ارگان‌ها به این صنعت است که به دلیل افزایش اشتغال‌زایی به آن توجه شده است اما کیفیت در آن دیده نشده که باید مسئولان تدبیری در این زمینه بیندیشند و با آماده سازی بستر مناسب برای این هنرمندان بازار فروش مناسبی را ایجاد کنند تا بتوانیم یک محصول استراتژیک پایدار دیگر نیز به استان اضافه کنیم که ارزآوری فراوانی دارد و با برند خود استان می‌توان آن را به فروش رساند.
نظر شما