بازار؛ گروه بورس جهان: پایگاه تخصصی نفت و انرژی اویل پرایس گزارش داد: روایت گاز طبیعی به عنوان «پل سوختی» در حال جایگزین شدن است. با این وجود، آنچه به راحتی قابل جایگزینی نیست، تقاضا برای گاز طبیعی است. گاز طبیعی – که چندین سال قبل به عنوان سوختی که بین عصر سوخت های فسیلی و عصر انرژی های تجدیدپذیر پل میزند، مورد استقبال قرار گرفت – اکنون هدف مخالفت و فشار فزاینده دولت ها و گروه های محیط زیستی قرار گرفته است.
اقدام عجیب اتحادیه اروپا برای کاهش استفاده از گاز طبیعی
اتحادیه اروپا اخیراً نقش گاز طبیعی به عنوان سوختی برای گذار از یک عصر به عصر دیگر انکار کرد. شاید این امر خندهدار به نظر برسد، اما بروکسل واقعاً جدی است: در یک پیشنویس قانونی جدید، مقامات اتحادیه اروپا محدودیت انتشار ۱۰۰ گرم دیاکسید کربن برای هر کیلووات-ساعت را برای کارخانه های برقی که از گاز طبیعی استفاده میکنند، تعیین کرده است. رسیدن به چنین سطحی برای این کارخانه ها امکانپذیر نیست، و این امر به معنای آن است که آن ها احتمالاً میلیاردها دلار از منابع مالیشان را از دست میدهند چراکه سرمایهگذاران به سراغ پروژههایی میروند که برچسب سوخت «گذار» روی آنهاست. و با وجود این، هر برچسبی که اتحادیه اروپا روی شکل های متفاوت تولید انرژی بزند، احتمالاً گاز همچنان یک بازیگر کلیدی در زمینه گذار از یک شکل انرژی به شکل دیگر باقی میماند.
هر برچسبی که اتحادیه اروپا روی شکل های متفاوت تولید انرژی بزند، احتمالاً گاز همچنان یک بازیگر کلیدی در زمینه گذار از یک شکل انرژی به شکل دیگر باقی میماند
افزایش روزافزون تقاضای جهانی برای گاز طبیعی
دهههاست که تقاضای جهانی برای گاز طبیعی به طور مستمر رو به افزایش بوده است. بنا به گزارش آژانس بینالمللی انرژی، تقاضا برای گاز طبیعی طی سال جاری کاهش خواهد یافت، اما این کاهش ناشی از بیماری همهگیر کرونا و تأثیر آن بر تقاضای عمومی برای انرژی است و نمیتوان آن را آغاز یک گرایش جدید تلقی کرد. چشمانداز بلندمدت تقاضا برای گاز مثبت است زیرا آلایندهترین سوخت فسیلی یعنی زغال سنگ، باید با چیزی جایگزین شود. این «چیزی» نمیتواند فقط انرژی های خورشیدی و بادی باشد.
تقاضا برای گاز طبیعی طی سال جاری کاهش خواهد یافت، اما این کاهش ناشی از بیماری همهگیر کرونا و تأثیر آن بر تقاضای عمومی برای انرژی است و نمیتوان آن را آغاز یک گرایش جدید تلقی کرد
راب وست بنیان گذار و تحلیلگر ارشد در مؤسسه مشاوره تکنولوژی انرژی تاندر اخیراً عنوان کرد که «من مدلهایی برای کاهش دو برابری میزان انتشار جهانی کربن طراحی کردهام. و کمهزینهترین راهی که میتوانم تا سال ۲۰۵۰ میزان استفاده از انرژی [کربندار] را به صفر برسانم، سه برابر کردن تقاضا برای گاز طبیعی است. در این سیستم انرژی، ۴۰۰ تریلیون فوت مکعب گاز خواهیم داشت».
چشمانداز بلندمدت تقاضا برای گاز مثبت است زیرا آلایندهترین سوخت فسیلی یعنی زغال سنگ، باید با چیزی جایگزین شود. این «چیزی» نمیتواند فقط انرژی های خورشیدی و بادی باشد
تقابل گاز طبیعی روسیه و گاز طبیعی مایع آمریکا
مسلماً فقط غرب نیست که استدلال میکند گاز طبیعی نقشی اجتنابناپذیر در کاهش میزان انتشار جهانی کربن دارد. آلمان، یکی از بزرگ ترین محرک های گذار انرژی که مشتاقانه از انرژی های خورشیدی و بادی استفاده میکند، محرک اجرای پروژه نورد استریم ۲ نیز هست که واشنگتن را در مقابل آلمان قرار داده است.
این مسئله ربطی به نفوذ سیاسی روسیه بر بزرگ ترین اقتصاد اروپا ندارد. بلکه مسئله بر سر تقابل گاز طبیعی روسیه و گاز طبیعی مایع (الانجی) آمریکاست. و اگر این امر برای پیشبینی آینده گاز کافی نیست، آنگاه باید این واقعیت توجه کرد که مدیرعامل شرکت های اروپایی دخیل در این پروژه حتی علیرغم تهدید تحریم از جانب واشنگتن، حاضر به کوتاه آمدن نیستند.
مدیر اجرایی شرکت اواموی اتریش اخیراً به بلومبرگ گفت که «ما همچنان به نورد استریم ۲ پایبند خواهیم بود». وی افزود که «من در مورد متوقف ساختن تأمین مالی این پروژه بحثی ندارم. این گزینه روی میز من نیست».
وی همچنین گفته است که «ما پیش از این کار خودمان را کردهایم، و به تأمین مالی این پروژه پرداختهایم. اگر نورد استریم ۲ تکمیل نشود چه اتفاقی میافتد؟ ممکن است اروپا مجبور شود الانجی بیشتری از آمریکا وارد کند، و همین امر است که باعث تنش های مرتبط با این طرح شده است».
چالش انرژیهای جایگزین برای اتحادیه اروپا
اما اروپا در صدد مقابله با انتشار کربن در جریان تولید الانجی به طور کلی و الانجی آمریکا بهطور اخص است، بنابراین این اقدام میتواند چالشی برای گاز طبیعی ایالات متحده باشد. همچنین میتواند چالشی برای خودِ اتحادیه اروپا باشد، زیرا انرژی های جایگزین برای گاز طبیعی یا خیلی گران هستند – مانند هیدروژن پاک – یا به عنوان یک منبع اصلی انرژی نمیتوان روی آن ها حساب کرد – مثلاً انرژی های خورشیدی و بادی.
انرژی های جایگزین برای گاز طبیعی یا خیلی گران هستند – مانند هیدروژن پاک – یا به عنوان یک منبع اصلی انرژی نمیتوان روی آن ها حساب کرد – مثلاً انرژی های خورشیدی و بادی
البته اروپا تنها بازار گاز طبیعی در جهان نیست. حتی بزرگ ترین بازار گاز طبیعی هم نیست. بزرگ ترین بازار گاز طبیعی، آسیا است، و احتمالاً طی سال های آتی، و شاید دهه های آتی، نیز آسیا این جایگاه را حفظ خواهد کرد. آسیا هم در صدد کاهش انتشار کربن است، و روش آن برای انجام این کار مؤید ماهیت پل زننده گاز طبیعی است. با وجود غوغایی که حول کاهش هزینه های انرژی های خورشیدی و بادی میشود، چین و هند قصد ندارند کارخانه های برق زغال سنگی را تعطیل کنند و مزرعه های بزرگ تولید انرژی خورشیدی و بادی را احداث کنند. آن ها در حال جایگزین کردن زغال سنگ با گاز در کارخانه های برق و همچنین ساخت مزرعه های تولید انرژی های خورشیدی و بادی هستند.
چین و هند در حال جایگزین کردن زغال سنگ با گاز در کارخانه های برق و همچنین ساخت مزرعه های تولید انرژی های خورشیدی و بادی هستند
و ممکن است مانعی در این مسیر وجود داشته باشد. مؤسسه وود مکنزی اخیراً پیشبینی کرد که تغییرات در رفتار سرمایهگذاران میتواند طی ۲۰ سال آتی سبب کاهش سرمایه گذاری روی گاز طبیعی تا یک تریلیون دلار شود.
تقاضا برای گاز طبیعی به اوج میرسد
گوین تامپسون معاون آسیا-اقیانوسیه مؤسسه وود مکنزی اخیراً عنوان کرد که «سرمایه گذاری پایدار رو به افزایش است و نقشآفرینی سرمایهگذاران در رابطه با میزان انتشار کربن به امری برجسته بدل شده است زیرا مدیران حوزه تأمین مالی، بیش از پیش نسبت به میزان انتشار کربن حساس شدهاند. این حساسیت فزاینده نسبت به میزان کربن گاز طبیعی، در حال شکل دادن به گزینه های سرمایه گذاری در حوزه عرضه انرژی در آینده است».
تقاضا برای گاز طبیعی ممکن است تا زمان تغییر گرایش های سرمایه گذاری، به اوج برسد
بنا به پیشبینی وود مکنزی، تقاضا برای گاز طبیعی ممکن است تا زمان تغییر گرایش های سرمایه گذاری، به اوج برسد، و اگر چنین اتفاقی بیفتد، شاید کاهش سرمایه گذاری ها هم مشکل چندان بزرگی نباشد. اما – همیشه یک اما وجود دارد – اگر این رویدادی که ما گذار انرژی مینامیم، یک حباب باشد چه؟ راب وست تحلیلگر مؤسسه تاندر چنین عقیدهای دارد، و نشانههایی وجود دارد که مبنی بر اینکه چنین حبابی میتواند وجود داشته باشد، چراکه ایدئولوژی در مقابل عملگرایی، دست بالا را دارد. اگر حباب وجود داشته باشد، آنگاه وقتی بترکد، به گاز نیاز خواهیم داشت، آنهم به مقدار زیاد.
نظر شما