بازار؛ گروه راه و مسکن: روند کُند نوسازی بافت های فرسوده در طی سال های اخیر باعث شده تا همه ساله دولت ها با اختصاص تسهیلات نوسازی با این تصور که مشکل بافت فرسوده را وام حل خواهد کرد به این سمت حرکت کرده و حجم زیادی از اعتبارات بانکی را به این سمت کشانده و طبق آمارهای منتشر شده موفقیتی در این مسیر کسب نشده است.
بر اساس قانون مقرر شده است که سالانه ۱۰ درصد از بافت فرسوده احیاء و بازسازی شود اما آمارهای موجود از میزان بافت فرسوده در کشور نشان می دهد که نوسازی ۷۰ هزار هکتار بافت فرسوده علاوه بر برنامه ریزی دقیق به یک اعتبار مناسب از سوی دولت نیاز است.
مساله اصلی بازسازی بافت فرسوده صرفا مساله مسکن نیست
اما هوشنگ عشایری مدیر عامل سابق شرکت بازآفرینی شهری ایران در گفتگو با خبرنگار بازار معتقد است که مساله اصلی بازسازی بافت فرسوده صرفا مساله مسکن نیست و با هویت بخشی محلی می توان مشکل بازسازی و نوسازی بافت فرسوده را حل کرد.
وی در پاسخ به این پرسش که وزارت راه و شهرسازی اخیرا پیشنهاد افزایش سقف تسهیلات بافت فرسوده را به دولت ارائه کرده است. آیا این برنامه می تواند موجب تسهیل نوسازی بافت فرسوده شود؟ گفت: بارها به این موضوع تاکید کرده و معتقد هستم که مساله اصلی و اولیه بافت فرسوده صرفا مساله مسکن نیست.
در منطقه جنگلوک چابهار اقداماتی برای ساخت و ساز مسکن در آن منطقه صورت گرفت اما ساکنان آن مناطق به دلیل مطابق نبودن ساختارهای فرهنگی واحدهای مسکونی ساخته شده مردم واحدهای مسکونی را نمی پذیرفتند. یعنی واحدهای مسکونی ساخته شده امکانات اولیه زندگی شهری و حتی آب و برق را نداشت
معاون سابق وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اینکه موضوع اصلی بافت فرسوده به نوعی هویت بخشی محلی است و باید آن محله و مشکلات جانبی و زیرساختی (نرم افزاری و سخت افزاری) حل شود اظهار داشت: به عنوان مثال در منطقه جنگلوک چابهار اقداماتی برای ساخت و ساز مسکن در آن منطقه صورت گرفت اما ساکنان آن مناطق به دلیل مطابق نبودن ساختارهای فرهنگی واحدهای مسکونی ساخته شده مردم واحدهای مسکونی را نمی پذیرفتند. یعنی واحدهای مسکونی ساخته شده امکانات اولیه زندگی شهری و حتی آب و برق را نداشت.
وی ادامه داد: پس اولین و مهمترین اقدام در محله های هدف بازآفرینی شهری این است که اقدامات زیربنایی و روبنایی از سوی دولت ها، وزارت کشور، وزارت بهداشت، ذینفعان و شهرداریها انجام شود. چرا که ارتقای کیفی زندگی در این بافت ها می تواند بسیار حائز اهمیت در پیشبرد اهداف بازسازی و نوسازی بافت های فرسوده باشد.
عشایری با بیان اینکه شورایاریها می توانند با تشکیل سازمان اجتماعی در پیشبرد اهداف به شرکت بازآفرینی شهری و احیای بافت های فرسوده کمک کنند تاکید کرد: شرکت بازآفرینی شهری ایران در دوره ریاست بنده به عنوان نماینده دولت و متولی بازسازی بافت های فرسوده با تشکیل دفاتر تسهیلگری و خدمات محله، قراردادهایی را می بست و مردم را دور هم جمع کرده و باعث می شد تا مردم و جوانان را در ساختار دهی محله نقش داشته باشند.
وی افزود: پس وقتی از لحاظ نرم افزاری و سخت افزاری مثل احداث درمانگاه و مدرسه و تامین آب و برق در بافت های فرسوده موفق عمل شد آن وقت می توان در خصوص افزایش سقف تسهیلات بافت فرسوده اظهارنظر کرد. یعنی وقتی این دو موضوع اصلی در بافت فرسوده مرتفع شد خود به خود مردم با فراغ بال بیشتری به ساخت مسکن و نوسازی پیشقدم می شوند.
مدیر عامل سابق شرکت بازآفرینی شهری ایران اضافه کرد: حل این دو موضوع می تواند موفقیت و مهیا سازی افزایش سقف تسهیلات بافت فرسوده را امکان پذیر و موفقیت آمیز کند.
تسهیلات ساخت مسکن در بافت فرسوده باید تا ۶۰ درصد تا ۷۰ درصد ساخت را پوشش دهد. یعنی دولت باید با مورد توجه قرار دادن نوسازی بافت های فرسوده، بتواند با پرداخت تسهیلات ساخت تا ۶۰ تا ۷۰ درصد هزینه تمام شده مردم و سازندگان در این بخش را کمک کند
وی در پاسخ به این پرسش که سقف تسهیلات بافت فرسوده چه میزان باید افزایش یابد؟ گفت: تسهیلات ساخت مسکن در بافت فرسوده باید تا ۶۰ درصد تا ۷۰ درصد ساخت را پوشش دهد. یعنی دولت باید با مورد توجه قرار دادن نوسازی بافت های فرسوده، بتواند با پرداخت تسهیلات ساخت تا ۶۰ تا ۷۰ درصد هزینه تمام شده مردم و سازندگان در این بخش را کمک کند.
عشایری در پاسخ به این پرسش که میانگین و متوسط ساخت مسکن در بافت های فرسوده چقدر است؟ گفت: میانگین و متوسط ساخت مسکن در بافت های فرسوده در کشور شاید ۳ میلیون تومان باشد پس اگر ساخت یک واحد مسکونی ۷۰ متری حدود ۲۲۰ میلیون تومان شود باید ۶۰ درصد این هزینه بصورت تسهیلات پرداخت شود. هر چند به نظر می رسد هزینه ساخت مسکن در بافت فرسوده به طور مشخص در تهران بسیار بالاتر از این عدد باشد و بنده متوسط کشوری را اعلام کردم.
معاون سابق وزیر راه و شهرسازی تاکید کرد: البته باید قبل از بالا رفتن سقف تسهیلات به فکر بازپرداخت تسهیلات هم بود. چرا که گیرنده تسهیلات باید بتواند اقساط را بازپرداخت کند. یعنی ایجاد تعادل در افزایش سقف و بازپرداخت اقساط مهمترین مساله در پرداخت وام است.
وی در خصوص طرح احداث مسکن تدریجی در بافت های فرسوده نیز گفت: در کنار این اقدامات می توان به ساخت مسکن تدریجی نیز اقدام کرد. یعنی به مرور برای افرادی که توانایی ساخت مسکن و نوسازی ندارند و توانایی دریافت تسهیلات ندارند به مرور اقدام به ساخت مسکن کنیم و ابتدا محل زندگی آنها را بازسازی کنیم و بعد به مرور سایر موارد مورد نیاز یک واحد مسکونی را تکمیل کنیم.
عشایری در خصوص اینکه کشورهای اروپایی و پیشرفته چگونه بافت فرسوده را نوسازی و این معضل را برطرف کردهاند؟ افزود: ابتدا باید به موضوعی اشاره کنم و آن هم این است که در مسکن استیجاری، دولت، شهرداریها، وزارت راه و شهرسازی و بنیاد مسکن زمین رایگان با تخفیف در عوارض در اختیار سازنده ها قرار دهند. سازندگان مسکن می توانند با این روش ۸۰ درصد واحدهای مسکونی را به اجاره و ۲۰ درصد را در مالکیت خود نگه دارند. روشی که در تمام دنیا تجربه شده و موفق بوده است.
مدیر عامل سابق شرکت بازآفرینی شهری ایران در پاسخ به این پرسش که در دوره آخوندی وزیر سابق راه و شهرسازی که معاون وزیر و مدیر عامل این شرکت بودید آیا این روش پیشنهاد شد؟ اظهار داشت: این مدل در کشورهای آمریکا، انگلستان، فرانسه و ایتالیا پیاده سازی شده و اجرا شده است. در دوره ای که سمت داشتم بنده این موضوع را مطرح کردم و اتفاقا وزیر سابق راه و شهرسازی جناب آقای آخوندی با آن موافق بودند اما به هر حال مخالفانی نیز داشت.
در آن دوره بر روی این موضوع پافشاری زیادی کردم تا بتوانم مصوبه آنرا از شورای عالی مسکن اخذ کنم تا بتوانم روش استیجاری عمومی را به تصویب نهایی برسانم اما به هر حال به دلیل وجود مخالفانی در دولت و بخش خصوصی این مدل ناکام ماند
وی با بیان اینکه موافقان این طرح ابتدا بر سر این موضوع که باید ابزارهای قانونی آن نیز اخذ شود ما را به این برنامه تشویق کردند گفت: در آن دوره بر روی این موضوع پافشاری زیادی کردم تا بتوانم مصوبه آنرا از شورای عالی مسکن اخذ کنم تا بتوانم روش استیجاری عمومی را به تصویب نهایی برسانم اما به هر حال به دلیل وجود مخالفانی در دولت و بخش خصوصی این مدل ناکام ماند.
نظر شما