بازار؛ گروه کشاورزی: در حالی که دانه های روغنی و غلات نقش حیاتی در آینده کشاورزی دارد، در این میان دانه سویا کاربردهای متنوعی دارد به نحوی که دانه‌ی سویا یکی از مهم‌ترین منابع پروتئین برای خوراک دام، به ویژه برای گاو، گوسفند و مرغ است. همچنین سویا در تولید محصولات غذایی مختلفی از جمله «توفو، سیر سویا، سس سویا، روغن سویا و ...» استفاده می شود. این در شرایطی است ک سویا مصارف صنعتی بسیاری نیز دارد به طوری که دانه سویا در تولید مواد پلاستیکی زیست تجزیه‌پذیر، چسب‌ها و مواد دیگر نیز به کار می‌رود.
بر اساس آخرین گزارش بازار غلات که توسط شورای بین المللی غلات ( IGC ) منتشر شد، انتظار می رود تولید جهانی سویا در سال بازاریابی ۲۰۲۴-۲۰۲۵ به رکورد ۴۱۸ میلیون تن برسد که نشان دهنده افزایش ۵ درصدی نسبت به سال قبل است. بر اساس این گزارش، این افزایش عمدتاً ناشی از برداشت های زیاد در ایالات متحده و برزیل است که نقش حیاتی دانه های روغنی را در کشاورزی جهانی تقویت می کند.
نکته قابل تامل اینکه در این گزارش آمده است در حالی که تولید سویا در مسیر صعودی قرار دارد، چشم انداز کل غلات (گندم و غلات درشت) کمتر خوش بینانه است.
ایالات متحده، برزیل، آرژانتین؛ سه تولیدکننده برتر دانه سویا در سال ۲۰۲۴
از سوی دیگر داده های آماری حاکی از این است که در بحث تولید دانه سویا در سال ۲۰۲۴ کشور ایالات متحده بیشترین تولید را رقم زده است. به عبارت دیگر در سال ۲۰۲۴ ایالات متحده بزرگ ترین تولیدکننده دانه سویا در جهان، با تولید بالای ۱۱۰ میلیون تن بوده است. همچنین در مدت نامبرده برزیل رقیب اصلی آمریکا، با تولید نزدیک به ۱۱۰ میلیون تن، در جایگاه دوم تولید جای گرفته است. داده های آماری همچنین نشان می دهد: در سال ۲۰۲۴ آرژانتین با تولید حدود ۴۰ میلیون تن، سومین تولیدکننده بزرگ بوده است.
داده های آماری همچنین بیانگر این است که در مدت نامبرده کشور چین با تولید حدود ۱۶ میلیون تن، یکی از کشورهای بزرگ مصرف‌کننده و تولیدکننده در رتبه چهارم جای دارد و بعد از آن هند با حدود ۱۲ میلیون تن پنجمین تولید کننده دانه سویا است.
نکته قابل تامل اینکه ایران در تولید دانه سویا در رده های پایین تری نسبت به کشورهای بزرگ تولیدکننده قرار دارد. به طور کلی، ایران معمولاً در حدود رتبه ۱۵ تا ۲۰ جهانی قرار دارد و تولیدش به طور متوسط به حدود ۵۰۰ تا ۸۰۰ هزار تن در سال می رسد. البته، به دلیل وابستگی ایران به واردات دانه سویا برای تأمین نیازهای خوراک دام و صنایع غذایی، این کشور به عنوان یک تولیدکننده اصلی شناخته نمی شود.
فروش جهانی در سال ۲۰۲۳ از ۹۳.۵ میلیارد دلار فراتر رفت
بر اساس این گزارش در حوزه صادرات دانه سویا نیز داده های آماری نشان می دهد: فروش جهانی دانه های سویا از همه کشورها بالغ بر ۹۳.۵ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۳ بود. این گزارش حاکی از این است که ارزش کلی صادرات دانه سویا به طور متوسط ۶۹.۲ درصد برای همه کشورهای صادرکننده نسبت به ۵ سال قبل در سال ۲۰۱۹ افزایش یافت که محموله های دانه سویا به ارزش ۵۵.۵ میلیارد دلار رسید.
گفتنی است در سال ۲۰۲۳، ۵ صادر کننده بزرگ دانه سویا کشورهای «برزیل، ایالات متحده آمریکا، پاراگوئه، کانادا و اوکراین» هستند. در مجموع، آن گروه پیشرو از تامین کنندگان عمده بین المللی ۹۴.۸ درصد از درآمد جهانی را از سویا صادراتی به دست آورد. در واقع طبق گزارشات منتشر شده در سال ۲۰۲۳ کشور برزیل با رقم زدن صادراتی به ارزش ۵۳.۲ میلیارد دلار سهمی حدود ۵۷ درصد از کل صادرات را به خود اختصاص داده است. طبق این گزارش کشورهای ایالات متحده با صادراتی به ارزش ۲۸ میلیارد دلار، پاراگوئه با ۳.۴ میلیارد دلار، کانادا با ۲.۶ میلیارد دلار، اوکراین با ۱.۳ میلیارد دلار، آرژانتین با ۹۴۸.۸ میلیون دلار، روسیه با ۷۴۴.۹ میلیون دلار، اروگوئه با ۴۱۳.۸ میلیون دلار، آفریقای جنوبی با ۳۸۹.۱ میلیون دلار، هلند با ۲۸۰.۸ میلیون دلار، نیجریه با ۲۴۹.۹ میلیون دلار، بولیوی با ۲۲۱.۷ میلیون دلار، اتیوپی با ۱۳۰.۲ میلیون دلار، کرواسی با ۱۱۵ میلیون دلار و مجارستان با ۹۹.۱ میلیون دلار» در جایگاه دوم تا پانزدهم صادرات جهانی قرار دارند. به این ترتیب از نظر ارزش، ۱۵ کشور فهرست شده ۹۸.۶ درصد از دانه های سویا صادراتی جهانی را در سال ۲۰۲۳ ارسال کردند.
فروشندگان آمریکای لاتین در صدر صادرکنندگان سویا
علاوه بر این داده های آماری نشان می دهد از دیدگاه قاره ای، فروشندگان در آمریکای لاتین بالاترین ارزش دلاری دانه سویا صادراتی را با محموله هایی به ارزش ۵۸.۳ میلیارد دلار فروختند که در واقع بیش از ۶۲درصد از کل صادرات جهانی را شامل می شود. در رتبه دوم صادرکنندگان واقع در آمریکای شمالی با ۳۲.۸ درصد قرار گرفتند و صادرکنندگان اروپا، آفریقا، آسیا و اقیانوسیه در رده های بعدی قرار دارند.
نظر شما