تهمینه غمخوار؛ بازار: وجود منابع عظیم انرژی برای هر کشوری به عنوان یک ابزار قدرت در عرصه روابط بین‌الملل قلمداد می شود، یعنی زمانی که کشوری دارای منابع عظیم نفتی و گازی باشد، می تواند به استخراج، مصرف و عرضه آن در بازار دست زند.
این مسئله به نوبه خود می‌تواند موجب وابسته شدن کشورهای مصرف‌کننده انرژی به کشور عرضه‌کننده و همچنین بهبود اوضاع اقتصادی کشور عرضه کننده از طریق صادرات شود.
در میان کشورهای صادر کننده گاز طبیعی، ایران با تامین نزدیک به یک پنجم نیاز گازی ترکیه یکی از مهمترین شرکای تجاری این کشور در این بخش به شمار می رود به طوری که شرکت ملی گاز ایران و شـرکت بوتاش ترکیه با یکدیگر قرار دادی ۲۵ ساله منعقد کرده اند که تا پایان ۲۰۲۶ اعتبار دارد.
یکی از دلایل اهمیت این صادرات برای ایران نیز علاوه بر تامین گاز همسایه خود، این است که صادرات گاز قابل تحریم نیست و بازگشت پول گاز صادراتی نیز تضمین شده است.
در طرح صادرات گاز طبیعی ایران به ترکیه، طرفین توافق کرده بودند که حداکثر حجم گاز قابل تحویل حدود ۲۷ میلیون متر مکعب در روز باشد یعنی ترکیه باید هر سال حداقل ۸.۵ میلیارد متر مکعب و حداکثر ۱۰ میلیارد متر مکعب گاز برداشت کند.
البته ترکیه به دلیل آن که از اهمیت استراتژیک و اقتصادی منابع گازی آگاه است و از سال های گذشته تبدیل شدن به یک هاب انرژی را در سر می پروراند، به گاز ایران و روسیه (۵۵ درصد) اکتفا نکرده و از سالیان گذشته واردات از آذربایجان و ترکمنستان هم به این کشور صورت می گرفته، به طوری که در سال ۲۰۰۴، ساخت خط لوله گازی باکو_ تفلیس_ ارزروم (قفقاز جنوبی) حد فاصل آذربایجان و ترکیه آغاز شده است.
حال با وجود آن که ترکیه از سالیان گذشته گاز خود را از طریق این کشورها تامین می کرده و همواره به دنبال کاهش وابستگی به کشورهای صادرکننده نیز بوده که از آن جمله می توان به عدم توجه مسئولان ترکیه به ترمیم خط لوله گاز صادراتی ایران اشاره کرد که در داخل خاک ترکیه دچار انفجار شد و انتقال گاز قطع گردید، کشف میادین گازی جدید از ماههای گذشته به خصوص در منطقه مدیترانه شرقی نیز نشانگر آن است که ترکیه تمام تلاش خود را به کار گرفته تا سریعا روند تبدیل خود به هاب انرژی را فراهم کرده و موقعیت خود را در منازعات مربوط به مدیترانه شرقی حل کند.
به نظر کارشناسان امنیت انرژی، در صورت تداوم فعالیت‌های اکتشافی در دریاهای سیاه و مدیترانه احتمال کشف منابع بیشتر انرژی توسط ترکیه در این مناطق نیز وجود دارد.
آنها معتقدند که اگر ترکیه موفق به جذب شرکت‌های فعال در حوزه انرژی و تامین منابع مالی مورد نیاز خود شود، می‌تواند از سال ۲۰۲۳ از میدان گازی کشف شده در دریای سیاه استفاده و بهره برداری نماید.
« دکتر سید جلال ابراهیمی»، رئیس خانه تجارت ایران و ترکیه در رابطه با کشف میادین گازی جدید ترکیه در جهت کاهش وابستگی به کشورهایی که از آن ها گاز وارد می شده به خبرنگار بازار گفت: ایران و ترکیه به عنوان دو کشور برادر و همسایه یکدیگر هستند که ما از سالیان گذشته گاز خود را با قیمت های ارزان در اختیار آن قرار داده ایم. ترکیه کشور همجوار ماست و ما پیمان های تجاری در حوزه های متعدد با این کشور داریم. بنابراین با توجه به حسن همجواری، قیمت‌ها را بالانس و متعادل کرده و با قیمتی ارزان تر انرژی زمستان های سخت آناتولی شرقی را تامین کرده ایم.
وی گفت: ایران کشور نفت خیز و دارای ذخایر عظیم گاز است که ترکیه نیاز به انرژی حاصل از نفت و هیدروکربنها را دارد. ایران همواره در تسهیل جریان گاز به ترکیه و تامین نیاز مردم مسلمان منطقه همراهی داشته و اگر مشکلی در خطوط به وجود آمده سریعا در حوزه عملکرد خود رفع کرده است.
ایران همواره در تسهیل جریان گاز به ترکیه و تامین نیاز مردم مسلمان منطقه همراهی داشته و اگر مشکلی در خطوط به وجود آمده سریعا در حوزه عملکرد خود رفع کرده است
دکتر ابراهیمی در ادامه افزود: اما همین کشور همسایه چند وقتی است که در رابطه با منابع گازی و صادرات گاز، با ما بازی می کند. ترکیه مغرورانه به مسائل گازی نگاه می کند و دریای مدیترانه نشانگر دریای غرور ترکیه است که به دنبال استخراج گاز می باشد. بر اساس آمار جدید، پیش بینی شده که میزان ۴۰۵ میلیارد متر مکعب یعنی به ارزش ۴۵ میلیارد دلار سالانه هزینه گاز از آن منطقه استخراج شود.
وی گفت: در واقع ترکیه با کشف میادین گازی جدید و بهره برداری از آنها در چند سال آتی، قصد دارد تا خود را به بازار فروش گاز وارد کند. این کشور همچنین در حال انعقاد قرار داد گاز مایع با امریکا می باشد، یعنی قصد دارد تا گاز مایع را به این منطقه وارد کرده و خودش آن را بفروشد.
ترکیه با کشف میادین گازی جدید و بهره برداری از آنها در چند سال آتی، قصد دارد تا خود را به بازار فروش گاز وارد کند به طوری که در حال انعقاد قرار داد گاز مایع با امریکا می باشد، یعنی قصد دارد تا گاز مایع را به این منطقه وارد کرده و خودش آن را بفروشد
جلال ابراهیمی افزود: بر طبق آمار، به میزان ۵۴ میلیون بشکه نفت در ترکیه سالانه تولید می‌شود، یعنی روزی ۲۵۰ هزار بشکه که این مسئله نشان می دهد ترکیه قصد دارد تا خودش گاز را تولید کند و خودش نیز بفروشد و این میزان را افزایش دهد.
وی تصریح کرد که ترکیه علاوه بر منابع گازی، همچنین به دنبال کشف و استخراج منابع نفتی در عمق بسیار بالا یعنی ۱۰۰۰ متر در دریای مدیترانه است. این کشور همواره در حال جستجوی منابع گازی می باشد، زیرا گاز آن چنانی ندارد. عمق آبی که ترکیه در آن به اکتشاف نفت می پردازد ۲۰۰۰ متر است که نفت فلات قاره و گاز ما در این عمق استخراج نمی شود.
عمق آبی که ترکیه در آن به اکتشاف نفت می پردازد ۲۰۰۰ متر است که نفت فلات قاره و گاز ما در این عمق استخراج نمی شود
رئیس خانه اقتصاد و تجارت ایران و ترکیه گفت: هم اکنون ترکیه در آذربایجان،گرجستان و دریای مدیترانه مدام در حال جستجوی گاز و نفت است. موردی که در بازار گاز ما بسیار تاثیرگذار بوده، جستجوگری ترکیه در منطقه کردستان عراق است که در جای جای آن جا مشغول به کار شده است. همچنین، شرکت «تی پی آ او» در حال اکتشاف یا سرچینگ گاز در افغانستان، آذربایجان و گرجستان است. این شرکت در سال ۱۹۰۰ تشکیل شده که ۲۵۰ تا ۳۰۰ هزار بشکه در روز تولید می کند.
وی اضافه کرد که ترکیه توسط کشتی فاتح در دریای مدیترانه به کشف گاز پرداخته که این مسئله در حال گسترش است. در واقع ترکیه به دنبال خودکفایی در تامین منابع انرژی است. تا کنون که از ایران و بیشتر هم از روسیه گاز این کشور تامین می شد، اما در پی آن است که از همه جا وابستگی خود را کم کند.
ترکیه به دنبال خودکفایی در تامین منابع انرژی است و تا کنون که از ایران و بیشتر هم از روسیه گاز این کشور تامین می شد، اما در پی آن است که از همه جا وابستگی خود را کم کند
ابراهیمی خاطر نشان کرد که ترکیه جاهای متفاوت را برای کار خود آماده می‌کند، زیرا می‌داند که اگر وابستگی انرژی به منطقه ای داشته باشد ممکن است در زمانی مثلا در شرایط سخت اقتصادی قرار گیرد و نتواند از پس هزینه صادرات منابع نفتی و گازی برآید.
وی گفت: ترکیه هم خرید خود را از روسیه انجام می‌دهد و هم از آذربایجان و نیز ایران، اما با آوردن گاز مایع از آمریکا و وارد مذاکرات گازی شدن با این کشور، در صدد آن است که در قیمت گاز صادراتی ایران اختلال ایجاد کرده و بر ایران فشار وارد کند.
دکتر ابراهیمی در پایان اضافه کرد: ما فراموش نکرده ایم که در چند سال گذشته، روسیه در زمستان های سخت و سرد اروپا انتقال گاز را قطع کرده و هم از لحاظ اقتصاد سیاسی و همچنین تامین انرژی و سوخت این کشور را تحت فشار قرار داده و قیمت را افزایش داده بود، اما ما هیچگاه به دنبال عدم صدور گاز و بالا بردن قیمت در زمستان های سخت آناتولی شرقی نبوده ایم.
نظر شما