بازار؛ گروه بین الملل: انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا متفاوت‌ترین، انتخابات ۱۲۰ سال گذشته این کشور است؛ زیرا سیاست‌های دونالد ترامپ در ۴ سال گذشته باعث افزایش مشارکت بی‌سابقه در این انتخابات شد. سیاست های وی همچنین باعث شد مردم امریکا به رقیب وی یعنی «جوبایدن» رای دهند.
در این ماراتن نهایتا جو بایدن نامزد حزب دموکرات پیروز شد و رئیس جمهوری آمریکا شد.
سیاست بایدن در مقابل کشورهای دیگر و دید وی نسبت به سیاست خارجی امریکا یقینا با سیاست ها و رویکردهای «دونالد ترامپ» متفاوت خواهد بود. در خصوص رویکرد بایدن نسبت به ایران خبرنگار بازار گفتگویی با پروفسور «حسین عسکری» مشاور نفتی کشورهای حاشیه خلیج فارس و مشاور پادشاه پییشین عربستان داشته که در ادامه می آید.
حسین عسکری مشاور وزیر دارایی (۱۹۷۸ میلادی) بوده و از او به عنوان معمار اقتصاد عربستان نیز یاد می کنند. عسکری استاد تجارت بین الملل و امور بین الملل دانشگاه جورج واشنگتن آمریکا و رئیس موسسه تحقیقات و مدیریت جهانی و رئیس پیشین دپارتمان تجارت بین الملل دانشگاه جورج واشنگتن بوده است. زمینه تخصصی و بحث های او در دانشگاه جورج واشنگتن بر اقتصاد، توسعه سیاسی و انسانی در خاورمیانه، اختلافات و جنگ ها در خاورمیانه، اقتصاد سیاسی نفت و اقتصاد اسلامی متمرکز است.
* «جو بایدن» در مطلبی در که در سی ان ان منتشر شد سیاستی سه مرحله ای مقابل ایران ارائه داد. بر این اساس او سه مرحله مذاکرات هسته ای، مسائل منطقه ای، موضوع موشکی و حقوق بشر را ذیل یک پکیج ارائه داد. موضوع مهم در این میان زمان بندی است. به این معنا که آیا بایدن موضوع هسته ای را مستقل در نظر می گیرد یا به مسائل موشکی و مسائل منطقه ای پیوند می زند. اگر چنین پیوندی صورت گیرد احتمال حصول توافق به صفر نزدیک می شود. بر این اساس استدلال می شود ممکن است او درصدد باشد هر موضوعی جدا و مستقل در مذاکرات احتمالی با ایران در نظر گرفته شود. ارزیابی شما از سیاست بایدن مقابل ایران و زمان بندی مذکور چیست؟
در حالی که منطقه خلیج فارس تا حدودی دچار آشفتگی است، ترامپ کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس را به سمت اسرائیل سوق داده تا ایران را بیش از پیش تضعیف کند. آنچه ترامپ انجام داده چیزی فراتر از خروج از توافق هسته ای است.
او اقتصاد ایران را تا نقطه شکست ضعیف کرده است. وی دسترسی ایران به داروهای بسیار مورد نیاز و سایر واردات بشردوستانه را مانع شده است. او فرمانده عالی نظامی ایران را ترور کرده است و در سایر نقاط جهان در کنار ایران نبوده است.
بایدن به این موضع برنخواهد گشت. انتظار می رود بایدن توافق هسته ای را بازیابی کند، از ایران می خواهد که به هر یک از انحرافات خود از توافق رسیدگی کند، تحریم هایی را که تحت ریاست جمهوری ترامپ اعمال شده بود برطرف کرده و احتمالاً خسارات وارده به ایران را جبران کند. اما بایدن همه این کارها را نمی کند. این مسلم بوده و طبیعت سیاست رئالیستی است.
با این حال هر اقدامی که او انجام دهد با شرط و شروط خواهد بود. او بخشی از این رویکرد را به دلیل فشارهای داخلی به ویژه از سوی کسانی که کورکورانه از اسرائیل و اهدا کنندگان بزرگ یهودی حمایت می کنند اتخاذ خواهد کرد. اگر ایران محکم بایستد، تفکیک موضوعات امکان پذیر است. اما تکرار می کنم اگر ایران محکم بایستد. اکنون زمانی است که ایران می تواند به آن امیدوار باشد و ایالات متحده آمریکا به توافق هسته ای ایران پیوسته در ازاء اینکه ایران همه کاهش تعهدات خود در برجام را جبران کند و به تعهدات خود پایبند باشد.
اگر ایران همه کاهش تعهدات توسط خود را بررسی کند می توان امیدوار بود که ایالات متحده آمریکا تحریم ها را به صورت مرحله ای حذف کند. من فکر می کنم برنامه موشکی ایران یک مسئله کاملاً جداگانه برای ایران است که باید در مذاکرات و زمینه های بسیار گسترده تری به آن پرداخته شود. یعنی در زمینه سلاح های پیشرفته کشورهای شورای همکاری خلیج فارس، زرادخانه اسرائیل، پایگاه های ایالات متحده آمریکا در منطقه و تضمین های منطقه ای. حقوق بشر موضوع کاملاً متفاوتی است. اگر بایدن تاکید بر این امر داشته باشد باید مراقب باشد. وقتی صحبت از کشورهای شورای همکاری خلیج فارس و رفتار اسرائیل با فلسطینی ها می شود بایدن چه خواهد کرد؟ باید گفت دوگانگی حد و مرزهایی دارد!
*بایدن در کمپین های انتخاباتی صحبت از بازگشت به برجام به صورت مکرر کرده است. اما هیچ صحبتی از برداشتن تحریمهای ایران نکرده است. دلیل این موضوع چیست و آیا در قبال برگشتن ایران از کاهش تعهدات برجامی، او تحریمهای هسته ای را بر می دارد؟
او حداقل به دو دلیل در مورد لغو تحریم ها بحث نکرده است. اول اینکه ایران در ایالات متحده آمریکا محبوب نیست از این رو هر سیاستمدار جدی که برای انتخابات کاندیدا می شود نمی تواند بگوید می خواهد به ایران کمک کند. بنابراین جای تعجب نیست که بایدن به رفع تحریم ها اشاره نکرده است.
*حزب دموکرات در طول رقابتهای انتخاباتی برای ریاست جمهوری طی بیانیه ای اعلام کرد که سیاست تغییر رژیم ایران را دیگر دنبال نخواهد کرد. آیا با به قدرت رسیدن بایدن این سیاست کماکان دنبال می شود یا موضوعی صرفا تبلیغاتی بوده است؟
من فکر می کنم این بخشی از تبلیغات کمپین دموکراتها بود. باید گفت دموکراتها نیز آرزوی تغییر نظام سیاسی در ایران را دارند اما من فکر نمی کنم که آنها به طور فعال تغییر را دنبال کنند ... آنها همچنین فکر می کنند که با به کارگیری مجدد تحریم ها و بدبخت کردن ایرانی ها، تحولاتی در داخل ایران ایجاد خواهد شد. بنابراین این یک رویکرد عملی برای تغییر نظام سیاسی در ایران بود.
*به طور کلی سیاست خاورمیانه ای بایدن چه تغییراتی نسبت به ترامپ خواهد داشت؟
بایدن از عربستان فاصله خواهد گرفت. او سعی خواهد کرد حضور نظامی ایالات متحده آمریکا در منطقه را کاهش دهد. او به پشتیبانی از اسرائیل ادامه خواهد داد اما کمی از حمایت عالی ترامپ از اسرائیل عقب نشینی خواهد کرد.
اما در دوره بایدن نیز شاهد گام مهمی به عقب مانند انتقال سفارت ایالات متحده آمریکا به تل آویو وجود نخواهد داشت. این تغییرات پایدار خواهد بود اما از پشتیبانی کمتری برخوردار است. بایدن بی سر و صدا حقوق بشر را تحت فشار قرار خواهد داد. او مانند ترامپ دیکتاتورهای عرب را در آغوش نخواهد گرفت. وی در ازاء حمایت ایالات متحده آمریکا خواهان بهبود وضعیت حقوق بشر در این کشورها خواهد بود. و سرانجام او خواهان ادغام ایران در منطقه است تا ایران به عنوان یک دشمن مطرح نباشد.
آنچه بایدن به ایران خواهد داد در راس برنامه های خاورمیانه ای وی قرار خواهد گرفت. بایدن نمی خواهد یک ایران دارای سلاح هسته ای یا یک ایران در موقعیت شکست هسته ای را ببیند. چنین وضعیتی می تواند منجر به درگیری شود و حقیقت این است که بایدن اکنون با وجود کووید ۱۹ و یک اقتصاد آسیب دیده به آن نیازی ندارد. ایران باید از نظر سیاسی، نظامی و اقتصادی آماده مذاکره باشد.
نظر شما