بازار؛ گروه استانها: متأسفانه اغلب کشاورزان به علت عدم آشنایی کافی با عوارض سموم شیمیایی و اصول صحیح مبارزه استفاده از آن را به‌طور ناقص و یا بی‌رویه انجام داده درنتیجه علاوه بر عدم حصول نتیجه مطلوب در درازمدت موجب به هم خوردن تعادل طبیعی شده و اثرات زیانباری در محیط‌زیست و همچنین سلامت افراد جامعه به جای می‌گذارند.
بشر در طول قرن‌های متمادی روش‌های بسیار مختلفی را جهت کنترل آفاتی که تأمین غذا، الیاف و سلامتی آن‌ها را به مخاطره می‌اندازد بکار برده است ولی امروزه با توجه به نیاز روزافزون به تولیدات کشاورزی و مواد غذایی به علت رشد بی‌رویه جمعیت، سلاح سم و انجام مبارزه شیمیایی نقش اصلی را در حفاظت گیاهان مورد کشت از گزند عوامل مخرب، ایفا می‌کند.
محصولات بدون شناسنامه
امید الهی یکی از کارشناسان ارشد حوزه کشاورزی در خصوص بلاهایی که کشاورزی سنتی بر سر ما می‌آورد به بازار می‌گوید: محصولات صیفی و یا جالیزی را هیچ شخصی بر اساس کیفیت خریداری نمی‌کند و لذا وقتی این محصول به میدان می‌آید مشخص نیست که این محصول از مزرعه چه شخصی به‌عمل‌آمده و تا چه میزان دارای شاخصه های استاندارد و سلامت است؟
وی می‌افزاید: مشکل اصلی در مورد محصولات کشاورزی همین است که در حال حاضر امکان ردیابی و پیگیری این محصولات به دلیل عدم شناسنامه‌دار شدن باغات کشاورزی وجود ندارد.
این کارشناس ارشد زراعت و اصلاح نباتات ابراز می‌کند: پیش‌ازاین وزارت کشاورزی طرح زمین‌های کشاورزی شناسه گذاری شده و مزارع و باغات شناسنامه‌دار را به میان آورد اما هیچ اقدام قابل‌توجهی برای این کار انجام نشد.
محصولات صیفی و یا جالیزی را هیچ شخصی بر اساس کیفیت خریداری نمی‌کند و لذا وقتی این محصول به میدان می‌آید مشخص نیست که این محصول از مزرعه چه شخصی به‌عمل‌آمده و تا چه میزان دارای شاخصه های استاندارد و سلامت است؟
وی بابیان اینکه برخی از بهره‌برداران زمین‌های کشاورزی برای برداشت بیشتر محصول در کودهای شیمیایی و سایر عناصر مضر زیاده‌روی می‌کنند، می افزاید: لذا این موضوع درنهایت تهدیدی برای سلامتی افراد جامعه است.
الهی می‌گوید: شما هم حتماً موضوع برگشت خوردن محصول سیب زمینی ایران در مرزها را به دلیل مقدار بیش‌ازحد نیترات در دو سال پیش شنیدید.
وی عنوان می‌کند: درحالی‌که سازمان استاندارد ایران مقدار مجاز نیترات در سیب‌زمینی را ۱۷۰ «پی .پی.ام» اعلام کرده بود اما در کمال تعجب حتی تا مقادیر ۹۰۰ پی.پی.ام از این سم در محصولات پیاز و سیب‌زمینی به ثبت رسید.
این کارشناس کشاورزی بابیان اینکه برخی از کشاورزان در طول سال دو بار محصول برداشت می‌کنند لذا چاره‌ای برای استفاده از کودهای شیمیایی برای جبران مواد موردنیاز زمین ندارند می افزاید: از همین رو مصرف سموم نیز در مزارع آن‌ها افزایش می‌یابد و لذا این موضوع محیط‌زیست و سلامت همه مصرف‌کنندگان را تهدید می‌کند.
روش‌های جدید کاربردی ندارد
وی اظهار می‌کند: متأسفانه قریب به‌اتفاق بهره‌برداران از سموم جهت مقابله با آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز به علت زودبازده بودن استفاده می‌کنند و روش‌های بیولوژیکی در کشور و مزارع ما مشتری و جایگاهی ندارد!
الهی عنوان می کند: بنا بر توصیه کارشناسان استفاده از سموم کشاورزی باید به‌موقع و به‌اندازه باشد تا مشکل و معضل باقیمانده سموم ایجاد نشود اما متأسفانه در کشاورزی سنتی که متأسفانه بسیاری از کشاورزان با این موضوع غریبه بوده و یا آگاهی لازم در خصوص فرمولاسیون سموم را ندارند لذا با نگرانی‌هایی در این راستا روبرو هستیم.
وی تأکید می‌کند: حشره‌کش‌ها بخصوص ارگانوفسفره ها سردسته سموم موردنظر ازلحاظ ایجاد مسمومیت در انسان هستند. امروزه تقریباً تمام حشره‌کش‌های شیمیایی مصرفی سموم عصبی بوده و موجب مسمومیت در سیستم عصبی موجودات هدف می‌گردد لذا حشره‌کش‌ها انتخابی عمل نمی‌کنند و می‌توانند روی موجودات غیر هدف اثر بگذارند به‌عبارت‌دیگر این مواد علاوه بر تأثیر بر اعصاب حشرات می‌توانند اثرات مشابهی بر سلامت انسان داشته باشند.
مبارزه بیولوژیکی جدی نگرفته شده است
در همین راستا برای پاسخ به این سؤال با رئیس تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی شهرستان مشهد وارد بحث می‌شویم، محمود عبدالهی در این رابطه به بازار می‌گوید: متأسفانه مبارزه بیولوژیکی به دلیل عدم اطلاع کافی کشاورزان و باوجود وعده حمایت دولت تاکنون جایگاهی نداشته است.
وی اظهار می‌کند: گر چه این موضوع مدتی جدی گرفته‌شد اما در حال حاضر فقط در سطح تحقیقات مطرح هست و امکان فراگیری ندارد.
عبدالهی در پاسخ به این سؤال که آیا امکانات لازم برای پرورش و تولید حشرات مبارز با آفات را در مشهد مقدس در اختیارداریم یا خیر نیز به ما می‌گوید: بله در حال حاضر یک محل تولید حشراتی یا همان «انسکتاریوم» وجود دارد که به علت عدم‌حمایت‌های لازم تعطیل‌شده است.
هنگامی‌که از رئیس تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی شهرستان مشهد در خصوص بی‌رغبتی و عدم تمایل کشاورزان برای این نوع مبارزه با آفات سؤال می‌کنیم وی پاسخ می‌دهد: این نوع مبارزه هم گران درمی‌آید و هم اینکه کمتر بهره‌برداران از آن اطلاع دارند.
وی آمار کشاورزانی که تاکنون از طریق مبارزه بیولوژیکی برای مقابله با آفات مبارزه داشتند را حدود یک درصد عنوان می‌کند و می‌افزاید: متأسفانه این روش بسیار ناشناخته مانده است و استفاده چندانی از آن نمی شود.
وارونگی محیط‌زیست
رئیس تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی مشهد همچنین در پاسخ به این سؤال که استفاده بیش‌ازحد سموم چه مشکلاتی برای مصرف‌کنندگان به همراه خواهد داشت پاسخ می‌دهد: بدون شک استفاده از سموم باعث تجمع در سلول‌های بدن و ایجاد بیماری‌هایی لاعلاج و به عبارتی وارونگی محیط‌زیست می‌شود.
رئیس تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی شهرستان مشهد ۷۵ درصد نحوه کشت در این شهرستان را با استفاده از شیوه‌های سنتی و نیمه سنتی بیان می‌کند و می‌افزایدمتأسفانه این نوع کشت موجب هدر رفتن منابع آب و زمین می‌شود
عبدالهی در پاسخ به سؤال دیگر ما مبنی بر اینکه طرح شناسنامه‌دار کردن محصولات به کجا رسید و چرا این طرح به مرحله اجرا درنمی‌آید نیز اظهار می‌کند: شناسنامه کردن محصولات مستلزم هزینه وجود آزمایشگاه در ورودی میادین بار هست و از همه مهم‌تر حمایت دولت که در حال حاضر هیچ یک از آن جدی گرفته نشده است.
کشاورزی سنتی
رئیس تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی مشهد ۷۵ درصد نحوه کشت در این شهرستان را با استفاده از شیوه‌های سنتی و نیمه سنتی بیان می‌کند و می‌افزاید: متأسفانه این نوع کشت موجب هدر رفتن منابع آب و زمین می‌شود.
عبدالهی بابیان اینکه برای ترویج راه روش‌های درست کاشت، داشت و برداشت اقدامات بسیاری در دستور کار قرار داشته است ابراز می‌کند: در این راستا ایجاد مزارع الگویی، آموزش روش‌های نوین آبیاری، معرفی روش‌های مکانیزه الگویی کشت مناسب از اموری بوده که تاکنون انجام‌گرفته و برای سوق پیدا کردن به سمت کشاورزی مدرن ادامه دارد.
نظر شما