جواد حیران نیا؛ بازار: اقتصاد جهانی متعاقب شیوع ویروس کرونا دچار صدمات و لطمات کم سابقه شده است. رشد اقتصادی منفی متعاقب این موضوع باعث کاهش تقاضای انرژی در سطح جهانی شده است.
با این شرایط خبر کشف واکسنی که بتواند در سطح جهانی توزیع شود و چنین قابلیتی داشته باشد می تواند شوک مثبتی به بازار وارد کند.
در این راستا خبرنگار بازار گفتگویی با «پروفسور حسین عسکری» مشاور پیشین وزارت دارایی عربستان تنظیم نموده که در ادامه می آید.
حسین عسکری مشاور وزیر دارایی (۱۹۷۸ میلادی) و از او به عنوان معمار اقتصاد عربستان نیز یاد می‌کنند. وی مشاور نفتی کشورهای حاشیه خلیج فارس است. عسکری استاد تجارت بین‌الملل و امور بین‌المللی دانشگاه جرج واشنگتن آمریکا و رئیس مؤسسه تحقیقات و مدیریت جهانی است و رئیس پیشین دپارتمان تجارت بین‌الملل دانشگاه جرج واشنگتن بوده است. زمینه تخصصی و بحث‌های او در دانشگاه جرج واشنگتن بر اقتصاد، توسعه سیاسی و انسانی در خاورمیانه، اختلافات و جنگ‌ها در خاورمیانه، اقتصاد سیاسی نفت و اقتصاد اسلامی متمرکز است.
*متعاقب شیوع ویروس کرونا و تضعیف اقتصاد جهانی و کاهش رشد اقتصادی کشورها، شاهد کاهش تقاضا برای نفت هستیم. این موضوع باعث کاهش قیمت آن شده است. به نظر شما چه زمانی اقصاد جهانی احیا خواهد شد؟
این که چه زمانی اقتصاد جهانی احیاء خواهد شد تا حد زیادی به عملکرد دولت ها جهت مقابله با ویروس کرونا و تحریک اقتصادی آنها بستگی دارد. من می ترسم که دنیا از هر دو جهت شکست بخورد و بنابراین ممکن است سراب بهبودی حاصل شود اما پایدار نخواهد بود.
مبارزه با ویروس برای بهبود اقتصادی پایدار ضروری است. اعتماد به واکسن با عجله برای تایید آن از بین رفته است، مخصوصاً در ایالات متحده آمریکا. بدون واکسنی که در سراسر دنیا پذیرفته شود، بهبود اقتصادی واقعی رخ نخواهد داد. در عین حال، برخی از کشورها مانند ایالات متحده آمریکا، هنوز برنامه ملی برای مهار ویروس ندارند. از بعد محرک اقتصادی، اختلافات سیاسی قبیله ای مانع سیاست های عقلانی برای بهبود اقتصادی می شود.
*شما چند سال پیش و زمانی که نفت بشکه ای بالاتر از ۱۰۰ دلار بود، بنا به گزارش «بانک نیویورک» پیش بینی کردید نقت به بشکه ای ۵۰ دلار کاهش خواهد یافت. حال پیش بینی شما از قیمت نفت برای سالهای آینده چیست؟
بله ، متشکرم که پیش بینی من را مطرح کردید. معلمان گرامی وال استریت فکر می کردند من دیوانه هستم زیرا در کل آنها همه عوامل موثر بر قیمت نفت را در نظر نگرفتند.
امروزه من نمی توانم قیمت نفت را برای سالهای آینده بیش از ۶۰ دلار ببینم. به نظر من دامنه قیمت نفت طی ده سال آینده ۴۰ تا ۵۵ دلار است. بله، ممکن است قیمت نفت به دلیل اختلالات کوتاه مدت افزایش یابد اما پایدار نخواهد بود. دلایل من ساده است: رشد اقتصادی کم پایدار، تأثیر گرم شدن کره زمین، افزایش اتومبیل های التریکی، رقابت بیشتر در حوزه انرژی تجدیدپذیر، بهبود سریع در فناوری باتری و آگاهی عمومی برای کاهش مصرف انرژی.
*کشف واکسن کرونا چه تأثیری بر قیمت نفت خواهد داشت؟ مقامات آمریکایی اعلام کرده اند واکسن آمریکایی بعد از انتخابات ریاست جمهوری و از حدودا ۲ ماه دیگر عرضه خواهد شد. این موضوع چه آثاری بر بازار انرژی و بورس خواهد داشت؟
این مهم بستگی به این دارد که واکسن چقدر موثر باشد. آیا واکسن مصونیت طولانی مدت دارد؟ آیا واکسن به طور گسترده در دسترس خواهد بود و آیا همه آن را استفاده می کنند؟ من پاسخ این سوالات را نمی دانم. اما اگر بخواهم در این باره صحبت کنم می گویم که سرخوشی کوتاه مدت وجود خواهد داشت اما واکسن کاملاً شبیه واکسن آنفولانزا خواهد بود - ایمنی محدود و کوتاه مدت. بنابراین من فکر نمی کنم که آن چیزی که مردم پیش بینی می کنند انجام شود. ما شاهد افزایش کوتاه مدت تقاضای انرژی و بازار سهام خواهیم بود اما هیچ یک با افزایش پایدار مواجه نخواهند شد.
*پیروزی احتمالی «جو بایدن» در انتخابات آمریکا چه آثاری بر قیمت انرژی و بورس می گذارد؟
فکر می کنم بایدن برنده خواهد شد. فکر می کنم پیروزی او آرام آرام اعتماد عمومی به تجربه آمریکایی را بازگرداند. این امر ایالات متحده را از ورطه نابودی نجات خواهد داد. اطمینان و اعتماد بیشتر موجب تقویت بورس و رشد اقتصادی خواهد شد. آهسته اما مطمئن. من آهسته می گویم زیرا برخی از سیاست های بایدن ممکن است رشد اقتصادی و بازار سهام را کاهش دهد. مانند افزایش مالیات شرکت ها. اما در پایان اختلافات کمتر، اطمینان و اعتماد بیشتر و نوسانات کمتر باعث افزایش مالیات ها در برخی حوزه ها و رشد مداوم خواهد شد. بنابراین من معتقدم قیمت انرژی به طور پیوسته به بیش از ۵۰ دلار افزایش خواهد یافت. اما معتقدم به دلیل نگرانی های زیست محیطی، قیمت گاز طبیعی سریعتر بالا می رود.
*با توجه به تحریمها، ایران بخش زیادی از بازار نفت خود را از دست داده است. در صورتی که تحریمها برداشته شوند و با توجه به عرضه مازاد در بازار نفت، آیا ایران می تواند بازار نفت خود را مجدد به دست آورد؟
من معتقدم که این کار به دلیل رشد کند تقاضای نفت و احتمالاً روند نزولی قیمت آن در آینده سخت خواهد بود همانطور که عوامل دیگر تقاضا برای نفت و در عین حال رقابت در قسمت عرضه را کاهش می دهند. من توصیه می کنم که ایران بیشتر به صادرات گاز طبیعی - از طریق لوله و مایع تمرکز کند. آینده گاز روشن تر از نفت است. این پیش بینی بهتر برای ایران است.
نظر شما