حمیدرضا پیرهادی؛ گروه بورس: احسان رضاپور، کارشناس و فعال بازار سرمایه در گفت‌وگو با خبرنگار بازار در مورد افت شاخص کل بازار و روند منفی هفته اخیر گفت: اکنون بازار سرمایه در شرایط بی اطمینانی و بی‌اعتمادی روزهای خود را سپری می‌کند و این موضوع باعث شده به‌محض اینکه مقداری فشار فروش بر بازار افزایش پیدا می‌کند فعالان را به این گرداب بکشاند و آن‌ها نیز فروشنده می‌شوند و این‌گونه به تداوم روند منفی و فضای هیجانی در بازار کمک می‌کنند.
وی افزود: این روزها علی‌رغم اینکه بازار جذاب شده، ما شاهد هستیم که کشش کافی برای رشد را ندارد و بسیاری از سهامداران ترجیح می‌دهند حتی با افزایش‌های کوچک و مقطعی از بازار خارج شوند یا به سودهای بسیار کوتاه‌مدت بسنده کنند. طبیعتاً این موضوعات عرضه را تقویت و بازگشت بازار به دوره تعادل را سخت‌تر می‌کند.
نگرانی بی جهت سهامداران از شرایط
این کارشناس تصریح کرد که به نظر می‌رسد نگرانی و عدم اطمینان در هفته‌های آتی نیز ادامه‌دار باشد و تا زمانی که تمام این سایه‌های منفی از بازار حذف شوند تداوم یابد. از طرف دیگر انتخابات آمریکا نیز بر بازار مؤثر است و اکنون تحلیل‌ها حول این محور است که کاهش اثر دلار و افزایش نرخ آنچه تأثیرات مختلف و جدی را می‌تواند درروند قیمت کالاها، مسکن، طلا و خودرو و تبعات آن در زندگی مردم بگذارد. درنتیجه افراد در یک حالت گیجی و ابهام به سر می‌برند. بااین‌حال به نظر من این ابهام طوری است که اگر زمان بگذرد درنهایت می‌تواند به نفع بازار باشد.
رضاپور تأکید کرد که در روزهای پایانی هفته شاهد افت قابل‌توجه قیمت دلار از محدوده ۳۲ هزار تومان به ۲۸ هزار تومان بودیم و اگر این موضوع پایدار بماند و حاکمیت اقتصادی کشور باتدبیر هایی که اندیشیده است باعث شود که روند کاهشی و عدم رشد نرخ دلار در ذهن و باور مردم جا بیفتد، به‌مرور می‌تواند باعث آرام شدن بازار مسکن، خودرو، طلا و وضعیت تورم در کشور شود.
او یادآور شد که درعین‌حال دلار نیمایی به بالای ۲۰ هزار تومان رسیده که رشد بیش از ۳۰ درصدی نسبت به اسفندماه سال ۹۸ داشته است. از ۱۴ هزار تومان در اسفندماه سال گذشته به نرخ‌های بالای ۲۰ هزار تومان رسیده و عمدتاً افزایش آن در دو ماه اخیر اتفاق افتاده است. رشد بیش از حد دلار نیما در شهریور و مهرماه رخ داد. طوری که حتی نرخ‌های بیش از ۲۵ تومان را نیز در اواسط هفته اخیر تجربه کرده است.
رابطه حساس بورس و دلار
این کارشناس ضمن تشریح تأثیر دلار نیمایی بر بازار سرمایه می‌گوید که اگر دلار نیمایی در محدوده‌های نزدیک به ۲۰ هزار تومان پایدار شود، تاثیرهای رشدی که در چند ماه اخیر تجربه کرده در گزارشات ۹ ماهه شرکت‌ها و عملکرد پاییز آن‌ها به‌تدریج نمود پیدا می‌کند و این موضوع به‌طور حتم تاثیرات مثبتی بر بازار می‌گذارد و می‌تواند در تقویت تقاضا نقش داشته باشد. اما درمجموع باید دغدغه‌ها و نگرانی‌های سرمایه‌گذاران کمتر و سایه این نگرانی‌ها از بازار کمتر شود تا بتوانند بورس را گزینه سرمایه‌گذاری ارزنده در کوتاه‌مدت ارزیابی کنند. بلکه دوباره شاهد تقویت بازار در روزها و هفته‌های بعدی باشیم.
رضاپور همچنین به گزارشات عملکردی ۶ ماهه شرکت‌ها اشاره کرد و افزود: محصولات شرکت‌ها و گزارشات عملکردی ۶ ماهه و ماهانه آن‌ها نشان‌دهنده این بود که اثری از قیمت‌های بسیار رشد یافته کالاها در صورت‌های مالی‌شان نبود و مشخص شد اثرات قیمت‌گذاری‌های حمایتی و دستوری که در جامعه شکل می‌گیرد در صورت‌های مالی آن‌ها منعکس نمی‌شود و منافعی را از جیب سهامداران به جیب واسطه‌ها منتقل می‌کند. زیرا درنهایت مصرف‌کننده، محصولات را با نوع نرخ‌گذاری دلاری در بازار خریداری می‌کند. بنابراین مشخص است که شرکت‌ها و سهامداران این وسط تلف می‌شوند و در این میان سیستم واسطه‌گری نقش دارد.
او درواکنش به اینکه آیا تصمیم اتخاذشده در جلسه غیرعلنی مجلس با وزیر صمت مبنی بر رد هرگونه قیمت گذاری دستوری و مداخله در مکانیزم عرضه و تقاضا درباره فولاد که مقرر شد در یک دوره زمانبندی مشخص زنجیره مواد اولیه تا محصولات نهایی مانند فولاد در بورس کالا عرضه شود در تعادل بازار یا نوسانات نقش داشته باشد؟ بیان کرد که این انتظار وجود نداشت نرخ‌گذاری و رویکردی که در ماه‌ها و سال‌های اخیر تجربه کردیم بخواهد در مورد فولاد نیز پیاده شود. زیرا قوانینی وجود دارد که شرکت‌های بورسی نباید محصولاتشان تابع نرخ‌گذاری‌های دستوری باشد، چرا؟ به این دلیل که منفعتش برای دولت نیست. مگر اینکه در قسمت بهای تمام‌شده و خرید شرکت‌ها نیز نظام یارانه‌ای و سوبسیدی خاصی را حاکم کرده باشند.
فعال بازار سرمایه تشریح کرد که اگر این رویکرد به سمت آزادسازی قیمت رفته باشد طبیعتاً رویه دستوری در قسمت فروش شرکت‌ها نیز نباید قادر به ایفای نقش مهمی باشد. بنابراین انتظار چنین مسئله‌ای را نداشتیم و واکنش‌های بسیار جدی را از قسمت‌های مختلف اهالی اقتصادی کشور و سیاست‌مداران شاهد بودیم و مکاتبات زیادی اتفاق افتاد.
تاثیرهای مثبت بورسی شدن مردم
او ادامه می‌دهد: به نظر می‌رسد به‌تدریج با تقویت رسانه‌ها و شفاف شدن شرکت‌ها به‌واسطه بورسی بودن و حساسیت بیشتر جامعه امروز به وضعیت شرکت‌ها، خریدوفروش‌ها و نوع قیمت‌گذاری محصولاتشان، ازآنجاکه جامعه ما بورسی شده و تمام مردم دست‌کم دغدغه بورس رادارند و از نوسانات آن بهره‌مند یا متضرر می‌شوند، به‌تدریج فاصله بیشتری از نظام‌های دستوری می‌گیریم و اقتصاد به سمتی پیش خواهد رفت که درنهایت منافع بیشتری به بنگاه‌های اقتصادی تزریق شود که در بورس پذیرفته شدند و سهامدارانشان بخشی از مردم جامعه هستند.
رضاپور یادآور شد که اکنون مردم از سوءاستفاده‌ها و کوتاهی‌هایی که در این بازار می‌شود آسیب می‌بینند و تمام تصمیماتی که امروز برای بنگاه‌های اقتصادی گرفته می‌شود در بازار سرمایه مؤثر دانست. طوری که این تصمیمات اثرات بسیار بیشتری نسبت به سال گذشته در سبد درآمدی و سرمایه‌گذاری خانوار ایرانی دارد. بنابراین این موضوع حساسیت‌ها را افزایش داده و به‌تبع آن واکنش‌ها نیز بیشتر شده است.
این کارشناس بازار درواکنش به اینکه شخصی که سهام ارزنده و بنیادی دارد اما این روزها در ضرر است برای جلوگیری از ضرر بیشتر باید سهامش را بفروشد یا دست نگه دارد، گفت: بسیاری از افراد در یک سال و چند ماه اخیر به شناخت بیشتری از خودشان رسیدند و متوجه شدند که چه مقدار برای مواجه‌شدن با ریسک، تحمل آن و فشارهای ناشی از نوسانات قیمت آمادگی دارند. اکنون افراد خودشان را بهتر و بیشتر از ماه‌های قبل شناختند و آگاه شدند که بورس یک فضای اقتصادی است و درعین‌حال هزینه این آگاهی بسیار سنگین بوده است.
سهامداران نباید نوسانات مقطعی و پرشتاب بازار را مبنای تصمیم گیری قرار دهند
او تشریح کرد که این روزها مردم می‌دانند بورس یک فضای تخصصی است و کار کردن در آن نیاز به علم دارد. بنابراین با توجه به این شناخت از خودشان، محیط اقتصادی پیرامون، فضای اقتصادی حاکم بر بازار سرمایه و ابزارها و عواملی که بازار سرمایه از آن‌ها تأثیر می‌پذیرد، حتماً می‌توانند بهتر تصمیم بگیرند که آیا بازار سرمایه جای خوبی برای آن‌ها در میان‌مدت و بلندمدت می‌تواند باشد یا خیر.
رضاپور همچنین معتقد است که سهامداران نباید از نوسانات مقطعی افزایشی یا پرشتاب تصمیم‌گیری کنند و آن را مبنای خروج و ورودشان قرار دهند. چراکه این دوره‌های رشد و نزول شارپی هر دو گذرا هستند و طبق تجربه آن چیزی که در بازه زمانی بلندمدت‌تر به‌جا می‌ماند این است که سهام بازدهی ارزنده‌تری نسبت به انواع مختلف سرمایه‌گذاری درنهایت نصیب سرمایه‌گذارانشان کرده است.
کارشناس بازار سرمایه در پایان گفت: به نظر می‌رسد که افراد با توجه به شناخت خودشان امروز می‌توانند جایگاهشان را بهتر در بازار سرمایه پیدا کنند و می‌دانند که چه ابزاری برای سرمایه‌گذاری آن‌ها در بورس با خارج از بورس مناسب است. سهامداران درنهایت به درک بهتری نسبت به خریدوفروش‌ها و اصلاح پرتوی خود و جایگزین کردن سهم‌های بهتر یا صندوق‌های سرمایه‌گذاری متفاوت‌تر پیداکرده‌اند و به‌تدریج تشخیص می‌دهند که منابعشان را به کدام تخصیص دهند.
نظر شما