بازار؛ گروه بین الملل: زنجیره ارزش کالاها باعث شده است تا فرایند تولید کالاها به بخش های مختلفی تقسیم شود. به عنوان مثال برای ساختن گوشی هوشمند، تلویزیون یا خودرو ما شاهد این مساله هستیم که هر قطعه در یک کشور یا یک کارخانه تولید می شود و در نهایت قطعات وارد کارخانه نهایی عرضه کننده محصول می شود و بعد از مونتاژ و ارزیابی های نهایی به مصرف کننده داده می شود.
مطالعات انجام شده توسط مرکز مطالعاتی بروکیتگز نشان می دهد دو سوم از تجارت جهانی در داخل زنجیره عرضه کالاها انجام می شود و برای تولید هر محصولی که در بازار وجود دارد حداقل یک بخش وارداتی در آن وجود دارد.
بروکینگز در بخشی از گزارش نوشت: «بررسی آمارهای تجاری می تواند تصویر دقیق تری در مورد این شرایط نشان دهد. به عنوان مثال وقتی امریکا یک گوشی هوشمند از چین وارد می کند، در فهرست های مالی کل مبلغ واردات به عنوان واردات از چین در نظر گرفته می شود ولی واقعیت این است که امریکا با وارد کردن این کالای خاص در واقع انواع مختلفی از ارزش افزوده را از شرکای تولیدی چین، خریداری کرده است. مثلا بابت فرایند کاربر مونتاژ گوشی های هوشمند از چین پولی پرداخت می کند در حالیکه بخشهای پیچیده تر تولیدی و ریز تراشه های مهم استفاده شده در گوشیها را از کره جنوبی وارد کرده است و تکنولوژی اصلی آن برای امریکا است. به همین دلیل است که خدمات اصلی پس از فروش از امریکا به دیگر کشورهای دنیا صادر می شود.»
تجربه چین ، تجربه ای بسیار موفق در دنیا بود
چین یکی از نمونه های بسیار موفق در این زمینه است. کشوری که تنها با تکیه بر آنچه دارد توانسته است رشد اقتصادی و افزایش ثروت را تجربه کند.در این گزارش آمده است: «زنجیره ارزش جهانی زمینه را برای رونق بیشتر اقتصاد کشورهای در حال توسعه فراهم کرده است زیرا در اغلب کشورهای در حال توسعه، ایجاد زیر ساختهای لازم برای تولید محصول نهایی به جای تمرکز روی تولید و صادرات مواد اولیه منافع اقتصادی بیشتری دارد. در گذشته کشورهایی می توانستند یک کالای خاص را صادر کنند که بتوانند تکنولوژی و علم لازم برای تولید محصول و ارایه خدمات مرتبط با تولید را نیز داشته باشند. با توسعه دیدگاه زنجیره ارزش کالا و توجه دنیا به مساله ضرورت برونسپاری، هر کشوری برای اینکه در بازارهای صادراتی فعال باشد تنها باید در یک حوزه تخصص داشته باشد و دلیلی ندارد زیر ساختهای لازم برای کل فرایند تولید کالا را ایجاد کند.این مزیت برای کشورهای در حال توسعه بسیار مهم بود و بسترساز رشد اقتصادی کشورها شد.»
تمرکز دنیا روی مساله زنجیره ارزش جهانی به چین امکان داد تا اقدام به صادرات کالاهایی بکند که تحت عنوان کالاهای «های-تک» نام گذاری می شوند. کالاهایی از قبیل کامپیوتر، گوشی های هوشمند و انواع تلویزیون ها. اگرچه نقش چین در فرایند تولید این کالاها نقش مونتاژ کننده این محصولات را داشته است. بررسی کل زنجیره تولید این کالاها نشان می دهد در اولین مرحله طراحی کالاهای های-تک با ارزش بسیار بالا قرار دارد که این تکنولوژی ها و طراحی ها از کشورهای صنعتی آمده است و حتی منابع مالی مورد نیاز برای اجرای این پروژه ها از کشورهای صنعتی تامین می شود.
چین تنها مواد اولیه و کالاهای میانی را تولید می کند
سپس نوبت به تولید بخشهای پیچیده ای می رسد که نیاز به دانش بالایی دارد و در کشورهای ژاپن، امریکا، کره جنوبی و تایوان تولید می شوند. ارزش افزوده چین در این پروسه تولید بیشتر به استفاده از نیروی کار ارزان قیمت برای مونتاژ کردن این محصولات تکنولوژیک ارزشمند محدود می شود. در انتهای این زنجیره ارزش برای محصولات «های تک»، هم بخش خدمات رسانی قرار دارد که بازهم در کشورهای صنعتی ارایه می شود. از طرف دیگر بازار مصرف این محصولات «های -تک» هم در کشورهای صنعتی اروپای غربی، ژاپن و ایالات متحده امریکا قرار دارد.
بررسی این آمارها نشان می دهد که نقش چین در زنجیره ارزش کالاها به این کشور امکان داده است تا از جمعیت زیاد و نیروی کار ارزان خود بهترین استفاده را ببرد. درآمد ایجاد شده در این بخش خود بستر را برای رشد اقتصادی چین و کاهش نرخ فقر در این کشور فراهم کرده است و حال چین را در زمره سریع ترین اقتصادهای دنیا قرار داده است. این مثال نشان داد که تفکیک پروسه تولید به گونه ای که بخش زیادی از فعالیتهای کاربر در دنیا در کشور چین انجام شده است، به این کشور امکان داد تا از پتانسیل نیروی انسانی زیاد خود استفاده کند و با همین پتانسیل با سرعت زیادی رشد کند. در واقع جمعیت زیاد چین به یک مزیت رقابتی مهم برای چین تبدیل شده است.
مرکز مطالعاتی بروکینگز در پایان گزارش خود نوشت: «در سالهای اخیر، اقتصادهای صنعتی دنیا اقدام به ارایه جداول سالانه نهاده-کالا کرده اند که محصول تولیدی را همراه با تمامی قطعات و بخشهای مهم آن نشان می دهد. در همین سالها مطالعات زیادی هم در مورد ارزش افزوده بخش تجارت و ارزش افزوده ایجاد شده در بخش های مختلف زنجیره عرضه کالاهای تجاری انجام شده است. این مطالعات نشان داده است که کشورهای در حال توسعه دنیا از این زنجیره عرضه بیشترین منفعت را برده اند زیرا بخش زیادی از کارخانه های تولیدی به این کشورها منتقل شده است.»
نظر شما