بازار؛ گروه استانها: امسال سطح زیر کشت برنج در استان لرستان به ۱۰ هزار هکتار رسیده درحالیکه سهمیه استان فقط سه هزار و ۷۵۰ هکتار بوده است یعنی سه برابر بیشتر از ظرفیت استان، برنج کشت شده که این اتفاق تحت تاثیر بارندگی‌های خوب یک سال اخیر رخ داده است.
از آنجایی که برنج یک محصول آب‌دوست است کشت آن در بسیاری از استانها از جمله لرستان بسیار محدود شده بود اما به دلیل سود بالای حاصل از برنج کاری برخی از کشاورزان ترجیح دادند کشت برنج را جایگزین سایر محصولات کنند و در این راستا محدودیت‌ها را به گونه‌ای دور زدند که حتی سیاست‌های بازدارنده آب منطقه‌ای هم نتوانست مانع شالیکاری آنها شود؛ سطح بارندگی‌ها در یکی دو سال اخیر راضی کننده بوده اما هیچ تضمینی وجود ندارد که در آینده نیز سال‌های پر بارشی را پیش‌رو داشته باشیم بنابراین باید در مدیریت منابع آبی محافظه کارانه تر عمل کنیم.
برداشت ۴۸ هزار تن شلتوک از شالیزارهای لرستان
مدیر زراعت جهاد کشاورزی لرستان در گفت‌وگو با خبرنگار بازار، اظهار داشت: براساس گزارشاتی که از شهرستانها رسیده، در حال حاضر حدود ۱۰ هزار هکتار از اراضی لرستان زیر کشت برنج است و ۴۷ تا ۴۸ هزار تن هم برداشت شلتوک داشته‌ایم که ۶۰ درصد آن برنج سفید بوده است.
جواد طهماسبی با بیان اینکه تا ۱۰ الی ۱۲روز آینده برداشت ادامه دارد، افزود: سهمیه کشت برنج در استان، سه هزار و۷۵۰ هکتار بوده است ولی ۱۰هزار هکتار کشت شده؛ یعنی تقریباً تمام کشاورزان زمین‌های خود را زیر کشت برنج برده‌اند.
وی با عنوان اینکه با وجودمحدود و ممنوع بودن برنجکاری در لرستان اما امسال شاهد افزایش کشت آن هستیم و امور آب هم به عنوان متولی این موضوع هیچ اقدامی نمی‌کند و جلوی برنجکاری را نمی‌گیرد، گفت: به جز سه استان شمالی گیلان، مازندران و گلستان، کشت برنج در مابقی استانها یا ممنوع است یا باید به صورت خیلی محدود کشت کنند، برنج شمال نرخ مصوب داشته و دولت خرید تضمینی آن را برعهده دارد اما ارقام محلی نرخ مصوبی ندارد.
استقبال کم نظیر کشاورزان لرستانی از برنج کاری
معاون حفاظت و بهره برداری آب منطقه ای لرستان در گفت‌وگو با خبرنگار بازار، اظهار داشت: ممنوعیت کشت برنج کماکان وجود دارد، گرچه ما هیچگونه قانونی مبنی بر ممنوع بودن کاشت برنج در کشور نداریم ولی چند سالی است که دولت این موضوع را پیگیری می‌کند.
احمد گودرزی با بیان اینکه یکی از مصوبات هیئت وزیران این بود که جز در استان‌های گیلان و مازندران کشت برنج در سایر استانها ممنوع شود، افزود: در بارندگی‌های سال ۹۸ که یک رکورد تاریخی بود سطح منابع آبی بالا رفت در نتیجه بعضی از نمایندگان از این مصوبه عقب‌نشینی کردند و اجازه کاشت برنج را در سال ۹۸ به مردم دادند.
وی با بیان اینکه سال گذشته سطح زیر کشت برنج در بسیاری از استانها از جمله لرستان بسیار زیاد شد، عنوان کرد: درآمد حاصل از کشت برنج به نسبت سایر محصولات، بالاتر است که کشاورزان هم در این شرایط اقتصادی به دنبال درآمد و منفعت اقتصادی هستند به همین دلیل کاشت آن با استقبال مواجه می شود.
معاون حفاظت و بهره برداری آب منطقه‌ای لرستان با بیان این که جهادکشاورزی هیچگونه یارانه‌ای به برنج کاران نمی‌دهد، تصریح کرد: ما هیچ اهرمی برای جلوگیری از کشت برنج توسط مردم نداریم در واقع تنها فاکتور و اهرم فشاری که در دست شرکت آب منطقه‌ای، جهاد کشاورزی و شرکت توزیع برق بوده جریمه است.
گودرزی خاطرنشان کرد: کسی که برنج می‌کارد یکسری جریمه‌ها به او تعلق می‌گیرد؛ مثلاً تعرفه برق برای آنهایی که از پمپ آب یا چاه برقی استفاده می‌کنند و تعرفه آب برنج کاران هم گرانتر است و نهاده‌ای هم به آنها تعلق نمی‌گیرد؛ از طرفی کشاورزان هیچ نوع کود، سم و بذری از جهاد کشاورزی دریافت نمی‌کنند.
جرائم بازدارنده نیست
معاون حفاظت و بهره برداری آب منطقه‌ای لرستان بیان کرد: در واقع این موارد سیاست‌هایی برای جلوگیری از کاشت برنج بود تا برنج کاران به این نتیجه برسند که کاشت برنج به صرفه نیست اما همچنان به دلیل درآمد بالای برنج، استقبال بیشتری از کاشت آن صورت گرفت و خیلی از اراضی که حتی سال‌های قبل زیر کشت برنج نبوده هم زیرکشت رفته است.
گودرزی گفت: اما واقعیت این است که این عوامل بازدارنده نیستند یعنی هزینه‌های کشاورزان آنقدر بالا نمی‌رود که مانع از کشت برنج شود چون واقعاً کشت آن درآمدزاست مثلاً یک هکتار برنج به‌راحتی ۸۰ الی ۹۰ میلیون تومان درآمد دارد در حالی که اگر کشاورز در همین زمین گندم بکارد، حداکثر ۱۰ میلیون تومان درآمد دارد و این اختلاف درآمد به قدری است که کشاورز نمی‌تواند از کاشت برنج چشم‌پوشی کند.
وی افزود: به احتمال زیاد سیاست‌های سختگیرانه تری در نظر گرفته می‌شود تا کاشت برنج برای کشاورز به صرفه نباشد و کشاورزان خود به این نتیجه برسند که از کاشت آن خودداری کنند.
۷ درصد اراضی کشاورزی زیر کشت برنج
معاون حفاظت و بهره برداری آب منطقه ای لرستان خاطرنشان کرد: در این دو سال که بارندگی‌ها زیاد بوده ما مشکلی در رابطه با کاشت برنج نداشتیم و تاکنون کسی متعرض نشده اما اگر سال بعد بارندگی‌ها کاهش یابد دچار مشکل می‌شویم.
گودرزی با بیان اینکه در استان لرستان حدود ۱۳ هزار هکتار برنج کشت شده، گفت: حدود هفت درصد از اراضی استان نیز زیر کشت برنج رفته که این رقم در مقایسه با سایر استانها عدد قابل توجهی نیست مثلاً در استان خوزستان نزدیک به ۳۰۰ هزار هکتار برنج کاشت شده است.
وی با اظهار اینکه هر هکتار زمین حدود ۱۳ الی ۱۴ هزار متر مکعب آب مصرف می‌کند و بیشترین کاشت برنج مربوط به شهرستان‌های دورود، چگنی و خرم‌آباد است، افزود: اقداماتی که می‌بایست از طرف آب منطقه‌ای انجام شود اجرا شد ولی این موضوع یک همت عمومی و کلی می‌طلبد و باید همه دستگاه‌هایی که به نوعی در این قضیه ذیربط و ذینفع هستند همکاری کنند.
تناقض آمار
مسئولان جهاد کشاورزی معتقدند که تقریباً تمام کشاورزان لرستانی امسال زمین‌های خود را زیر کشت برنج برده‌اند اما آب منطقه‌ای اعلام کرده فقط هفت درصد زمین‌های کشاورزی لرستان زیر کشت برنج رفته که در مقایسه با سایر استانها رقم ناچیزی است.
به هرحال این تناقض آمار در لرستان یک امر عادی است اما حرف مشترک همه مسئولان این است که رشد نامحدود برنجکاری در لرستان می‌تواند تهدیدی برای منابع آبی استان باشد و باید کنترل شود.
داریوش حسن نژاد در گفت‌وگو با خبرنگار بازار، اظهار داشت: با وجود ممنوعیتی که در کاشت برنج وجود دارد ولی متاسفانه کشاورزان لرستانی الگوی کشت را رعایت نمی کنند.
وی افزود: بارها از طرف آب منطقه‌ای و جهادکشاورزی لرستان به کشاورزان هشدار داده شده اما به خاطر سودی که در کشت برنج وجود دارد، حاضر نیستند دست از این کار بردارند و در اکثر مواقع هم بیشتر از ظرفیت آبی که وجود دارد برنج می‌کارند.
اعمال محدودیت برای برداشت آب از منابع زیرزمینی
مدیرعامل آب منطقه‌ای لرستان عنوان کرد: برای ایجاد محدودیت در کاشت برنج، تعرفه برق چاه‌هایی که از موتور برق استفاده می‌کردند را با نرخ آزاد حساب کردیم ولی با توجه به اختلاف قیمتی که کشت برنج نسبت به سایر کشت‌ها دارد کشاورزان همچنان تمایل زیادی به برنجکاری دارند.
حسن‌نژاد خاطرنشان کرد: محدودیت‌هایی را در خصوص برداشت آب از چاه و منابع زیرزمینی ایجاد می‌کنیم ولی متولی اصلی جهاد کشاورزی است که الگوی کشت را اعلام می‌کند و باید نظارت کند.
وی ادامه داد: بر اساس دستورالعمل ممنوعیت کشت برنج در استان‌های غیر شمالی، وظیفه هر یک از دستگاه‌های متولی مثل شرکت توزیع، جهاد کشاورزی، آب منطقه ای و محیط زیست مشخص شده است.
بی توجهی کشاورزان به اعمال محدودیت‌ها
مدیرعامل آب منطقه‌ای لرستان تصریح کرد: اینکه ما بگوییم برخورد با برنجکاری در حوزه جهاد است و جهاد بگوید به آب منطقه ای مربوط است کار درستی نیست چون هر کس باید مطابق با دستورالعمل ابلاغی، وظایف خود را انجام دهد.
حسن‌نژاد بیان کرد: در خصوص کشتی که رشد کرده ما چه برخوردی می‌توانیم داشته باشیم؟ آیا می‌توان کشتی که سرسبز شده را به عقب برگرداند؟ تا ما بخواهیم علیه وی اعاده دعوا کنیم و به دنبال مجوزهای قانونی برای شکایت باشیم، کشاورز محصول خود را برداشت کرده است.
وی گفت: ما هم منابع دسترسی به آب را تا جایی که می‌توانیم برای کشت برنج محدود کرده‌ایم و نه تنها هیچگونه تسهیلاتی نمی‌دهیم بلکه با آزادسازی تعرفه آب و برق سعی در ممانعت از کشت برنج توسط کشاورزان داریم و طبق دستورالعمل فعالیت می‌کنیم.
ممانعت از کشت برنج جوابگو نبود
مدیرعامل آب منطقه‌ای لرستان با بیان اینکه این افزایش تعرفه‌ها روی کاشت برنج هیچ تاثیری نداشته، افزود: یکی از مولفه‌هایی که بر روی کشت برنج تاثیرگذار است وجود کارخانه‌های شالیکوبی است؛ اگر این کارخانه‌ها وجود نداشته باشند کاشت برنج تا این حد گسترش پیدا نمی‌کند.
حسن‌نژاد عنوان کرد: از طرفی باید بپذیریم که برنج هم مثل گندم یک کالای استراتژیک است و مردم به آن نیاز دارند، اگر کشاورزان برنج نکارند مردم با مشکل روبرو می‌شوند.
وی خاطرنشان کرد: در مناطق گرمسیری میزان مصرف آب برای برنجکاری بیشتر و در مناطق سردسیری کمتر است ولی به صورت میانگین میزان مصرف آب برای هر هکتار زمین، ۱۵ هزار متر مکعب است.
صرف ۱۵ هزار متر مکعب آب برای هر هکتار برنجکاری
مدیرعامل آب منطقه‌ای لرستان با بیان اینکه کاشت برنج در همه شهرستان‌های استان انجام می‌شود، تصریح کرد: بیشترین کشت مربوط به شهرستان دورود به خاطر وجود سد مروک و رودخانه های زیاد است و بعد از آن شهرستان‌های خرم‌آباد، بروجرد و سیلاخور بیشترین میزان کاشت برنج را دارند.
حسن نژاد بیان کرد: با توجه به بارندگی‌های چند سال گذشته و ذخیره آبی که در سدهایمان داشتیم، آب بسیاری از مزارع تأمین شد و خوشبختانه مشکلی در رابطه با کم‌آبی نداشتیم.
وی گفت: البته در برخی از مناطق با کمبود آب مواجه شدیم که کشاورزان با مدیریت در مصرف و نوبتی کردن آب توانستند امسال را هم بدون مشکل بگذرانند.
نظر شما