بازار؛ گروه بین الملل: موسسه صلح آمریکا اخیراً با «ریچارد نفیو»، نویسنده کتاب هنر تحریم ها و محقق ارشد مرکز سیاست جهانی انرژی کلمبیا در رابطه با تحریم های امریکا علیه ایران مصاحبه کرده است.
نفیو از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۳، در طول گسترش تحریم های ایالات متحده علیه ایران، مدیر سیاست ایران در ستاد امنیت ملی بود و در جریان مذاکرات بین شش قدرت بزرگ و ایران که منجر به توافق هسته ای ۲۰۱۵ شد، از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۵ سیاست تحریم ها را در وزارت امور خارجه هماهنگ کرد.
در ادامه مشروح این مصاحبه را می خوانید:
* دولت ترامپ در تاریخ ۸ اکتبر، ۱۸ بانک بزرگ ایرانی را تحریم کرد چه اهمیتی برای این ۱۸ بانک وجود دارد، به خصوص که بانک مرکزی و چندین بانک بزرگ قبلاً تحریم شده بودند؟
تحریم های تازه بانک هایی را هدف قرار داده که در گذشته تقریبا هیچ مشارکتی در فعالیت های غیر قانونی نداشتند. با تحریم های اخیر، دولت ترامپ قصد دارد اعلام کند تمام بخش مالی ایران تهدیدی است برای ایالات متحده. در واقع این بانک ها نه به خاطر فعالیت خودشان، بلکه به این خاطر که در سامانه مالی ایران فعالیت می کنند، تحریم شده اند.
با وجود تحریم ها، برخی تجارتها با بانک های ایرانی هنوز هم قانونی هستند. با این حال، سرشت محافظه کارانه بسیاری از بانک های خارجی، به ویژه در برخورد با ایران، حتی تجارت قانونی را نیز پیچیده کرده است. کارشناسان، این فرایند را «تاثیر سرمازدگی» می نامند.
* این حرکت چه تاثیری در اقتصاد آسیب دیده ایران خواهد داشت؟
افزایش و بیشتر شدن تحریم ها، اقتصاد ایران را سست تر می کند، اما از آنجایی که بانک هایی که اخیرا تحریم شده اند، نقش کوچکی در اقتصاد ایران دارند، تاثیر این تحریم ها حاشیه ای است. در واقع این ۱۸ بانک، مسئول تجارت محدود، از جمله واردات کالاهای مصرفی و بشردوستانه بودند.
تجارت غیرنفتی ایران اندک و به میزان تقریباً ۱۴ میلیارد دلار صادرات و ۱۷ میلیارد دلار واردات و بیشتر آن با همسایگان صورت می گیرد. بنابراین، کاهش بیشتر تجارت از قبل محدود ایران برای اقتصاد مشکل ساز خواهد شد.
اما برخی از تجارت از طریق راه های غیرمالی انجام می شود، مانند توافق با عراق برای مبادله کالا و نه پول نقد برای پرداخت هزینه های خرید برق و گاز طبیعی به ایران.
برخی از تجارت نیز همچنین شامل کالاهایی است که به دلیل معافیت بشردوستانه مشمول تحریم نمی شوند.
* این تحریم ها چه تاثیری بر دولت خواهد گذاشت؟
تغییر در رویکرد دولت ایران با تحریم های اخیر، دور از انتظار است. راهبرد ایران از سال ۲۰۱۸ خرید زمان و جلب حمایت بین المللی بوده است.
تهران تلاش می کند تا ایالات متحده را به عنوان یک طرف زورگو و متجاوز معرفی کند و تا پیش از انتخابات ایالات متحده از هر گونه اقدام جدی پرهیز می کند.
* تحریم ها چه تاثیری در مشاغل دولتی و خصوصی ایران خواهد داشت؟
واردات کالاهای بشردوستانه و سایر کالاهای رها از تحریم ها ممکن است ادامه داشته باشد. با این حال، نابسامانی هایی در کسب و کارهای خصوصی و دولتی در اثر این تحریم ها امکان پذیر است.
تحریم های اخیر به روشنی تجارت بشردوستانه را جدا می کند و حداقل تا چهل و پنج روز آینده اجرایی نخواهند شد. خزانه داری همچنین قرار است تا سایر فعالیت های تجاری را که ممکن است پس از انقضا مدت ۴۵ روز مجاز باشند، بررسی کند.
* آیا این اقدام جدید به طور موثری ایران را از سیستم مالی جهانی جدا کرده است؟
جواب آره یا نه است. اکنون اکثریت قریب به اتفاق بانک های ایران تحریم شده اند. اما اگر ایران بتواند شرکایی را پیدا کند که آماده تأثیر شگرف تحریم های فعلی و قبلی هستند، هنوز هم می تواند در برخی از تجارت های بین المللی شرکت کند.
* دولت یا مردم ایران چه دسترسی به بانک های خارجی برای تأمین بودجه واردات کالا یا سرمایه گذاری دارند؟
تحریم های تازه در صادرات و واردات کالا در ایران شکافی ایجاد نمی کند، اما کلیت تحریم ها چرا. با کاهش درآمدهای نفتی انجام تجارت برای دولت بسیار دشوار شده است. ایران با کارگزاران غیردولتی و به شیوه های مختلف تلاش کرده تا نفت خود را بفروشد.
* آیا دسترسی به تجهیزات پزشکی برای ایران، در زمان همه گیر جهانی دشوارتر خواهد بود؟
این تحریم ها تقریبا بانک های ایرانی را از سامانه مالی جهانی جدا کرده اند، اما اگر ایران بتواند شرکایی پیدا کند بازهم می تواند در تجارت بین الملل شرکت کند.
عرضه کالاهای پزشکی همین حالا نیز با اختلالاتی روبروست. با این حال با ارزیابی تازه بانک ها ممکن است در آینده عرضه این کالاها برای مدت کوتاهی سخت تر شود.
* آیا ایالات متحده می تواند به ایران در مهار ویروس کرونا کمک کند؟ در واقع آیا نقشی برای امریکا برای کمک به ایران در مهار ویروس کرونا می توان متصور شد؟
دولت ترامپ می تواند زمینه های لازم برای تجارت کالاهای مرتبط با مهار ویروس را فراهم کند، گذرگاه های انتقال تجهیزات به ایران را شناسایی و ساز و کارهای مالی را ساده کند.
در واقع امریکا می تواند تجارت کالاهای لازم برای مبارزه با ویروس کرونا را کاهش دهد. این مسئله می تواند کانال های انتقال تجهیزات به ایران را شناسایی کند و مکانیسم های مالی را برای اطمینان از تجارت تسهیل کند. اما کانال سوئیس که بدین منظور در نظر گرفته شده تأثیر محدودی دارد. ۵۰ شرکت سوئیسی آماده ورود به کانال سوئیس برای ایران هستند.
* لغو این تحریم ها برای رئیس جمهور بعدی ایالات متحده چقدر سخت خواهد بود؟ و چگونه او این کار را انجام می دهد؟
به رغم برخی محدودیت های عملی، رئیس جمهور بعدی ایالات متحده قادر است تحریم های بانک های ایرانی را بی درنگ بردارد. تحت قانون قدرتهای بین المللی اضطراری بین المللی، رئیس جمهور اختیارات گسترده ای برای تعلیق یا پایان تحریم ها دارد. تعلیق یا خاتمه تحریم ها به لحاظ سیاسی دشوار تر است. ساز و کار فشار حداکثری ترامپ پشتیبان هایی از خارج از دولت نیز دارد. هر حرکتی برای پایان تحریم ها می تواند به مثابه شکست تلاش ها برای مهار ایران در تروریسم! و نقض حقوق بشر! معرفی شود.
نظر شما