بازار؛ گروه خودرو: مطالبات ۳۴ هزار میلیارد تومانی قطعه سازان از خودرو سازان، نوسانات ارزی، عدم همکاری بانک مرکزی برای واردات مواد اولیه و قطعات نیم ساخته که نمونه داخلی ندارند و غیره همگی منجر به این شده که عرصه برای ادامه فعالیت قطعه سازانی که حجم قابل توجهی از اشتغال زایی و ارزش افزوده کشور را بر عهده دارند تنگ شود.
معضلی که مردم و مسئولان نتیجه آن را در افزایش تعداد خودروهای ناقص کف کارخانه خودرو سازان به وضوح خواهند دید و همگی از سیاست نامناسب در مقابل بخش تولیدی کشور نشات می گیرد. در این راستا بابک کریمخان، عضو هیات مدیره انجمن تخصصی صنایع همگن نیرو محرکه و قطعه سازان خودرو کشور در گفت و گو با بازار در خصوص موانع موجود بر سر راه تولیدکنندگان قطعات خودرو توضیح می دهد.
* از ابتدای سال جاری خبرهای متعددی در خصوص عدم پرداخت مطالبات قطعه سازان از سوی خودرو سازان منتشر شده و بارها خودرو سازان این تاخیر در پرداخت ها را به گردن قیمت پایین خودرو انداخته اند؛ حالا که روز به روز شاهد افزایش قیمت خودرو حتی از در کارخانه هستیم تغییری در پرداخت مطالبات شما ایجاد شده است؟
خیر، هنوز در خصوص مطالبات قطعه سازان هیچ گشایشی انجام نشده است؛ همین موضوع نیز باعث شده که تامین قطعات با مشکل انجام شود. خودرو سازان نیز در اختلاف قیمتی که در خودروها برایشان منظور شده اقدام جدی نکردند که تغییری در روند فعالیتشان با قطعه سازان ایجاد کنند. البته از طرفی زیان انباشته خودرو سازان سر به فلک کشیده و بالغ بر ۸۰ هزار میلیارد تومان برآورد می شود. همین زیان دهی خودرو سازان نیز مشکلات زیادی ایجاد کرده که تاثیرات مستقیم آن به قطعه سازان وارد خواهد شد. علاوه بر این خودرو سازان در بحث تامین قطعات نیز، با توجه به اینکه قیمت قطعات به درستی تعیین نشده و قیمت آن ها را هم نمی توانند افزایش دهند، قطعه سازان ناچار هستند محصولات‌شان را با زیان بفروشند.
بازه زمانی دریافت مطالبات از ۱۲۰ روز به ۲۰۰ روز رسیده و به نظر می‌رسد چرخه تامین مواد اولیه تا تولید و دریافت مطالبات متوقف شده است
* با توجه به آنچه که گفتید، افزایش نرخ ارز چه تاثیری بر روی فعالیت بخش های تولیدی از جمله قطعه سازان خواهد داشت؟
در شرایطی که نرخ ارز تغییر یافته و بر پایه ۳۰ هزار تومان معامله می شود هنوز خودرو سازان آخرین قیمت هایی که برای ارز منصوب می کنند با ارز ۱۸ و ۱۹ هزار تومانی با اختلاف ۵۰ درصدی نرخ واقعی آن است. بنابراین هر قطعه ای که اکنون به خودرو سازان تحویل می دهیم با زیان همراه است.
البته مشکلات به همین جا منتهی نمی شود و در بخش اجرایی هم با مشکلات عدیده ای رو به رو هستیم؛ برای مثال در مورد تامین مواد اولیه خارجی بلاتکلیف مانده‌ایم. بانک مرکزی هنوز برایمان واردات به شیوه انتقال ارز را باز نکرده است که بتوانیم بدون انتقال ارز مواد اولیه و قطعات نیم ساخته ای که نمونه داخلی ندارند را وارد کنیم. بنابراین باید در نوبت های مضاعف قرار گیریم تا تخصیص ارز از طریق سامانه ارز نیمایی انجام شود. متاسفانه با این شرایط تمام قطعه سازان در بلاتکلیفی به سر می برند.
مسئولان بانک مرکزی نیز به تمام بانک های عامل تاکید کرده که به مشتریانتان بگویید مشکلات را از بانک مرکزی پیگیری نکنند و مراجعه‌ای در این باره نداشته باشند و گفتند خودشان هر موقع مشکلات مرتفع شود به مشتریان اطلاع خواهند داد. متاسفانه آن‌ها با ایجاد این شرایط دست تولیدکنندگان را از تمام کانال‌های ارتباطی قطع کرده و همه بلاتکلیف مانده‌اند که ادامه تولیدشان در چه شرایطی خواهد ماند.
در شرایطی که نرخ ارز تغییر یافته و بر پایه ۳۰ هزار تومان معامله می شود هنوز خودرو سازان آخرین قیمت هایی که برای ارز منصوب می کنند با ارز ۱۸ و ۱۹ هزار تومانی با اختلاف ۵۰ درصدی نرخ واقعی آن است. بنابراین هر قطعه ای که اکنون به خودرو سازان تحویل داده می شود با زیان همراه است
* یکسری از مواد اولیه و قطعات نیم ساخته مورد نیاز قطعه‌سازان و خودروسازان در گمرک مانده بود که قرار بود ترخیص شوند، سرانجام آن قطعات چه شد؟
بله، علاوه بر این مشکلاتی که به آن‌ها اشاره کردم با گمرک هم مشکلات بسیاری داریم، چون حجم قابل توجهی از کالا هم در آنجا دپو شده است و امکان ترخیص ندارد. خیلی از قطعه‌سازانی که اقدام به واردات کرده‌اند اکنون نمی توانند دست به ترخیص بزنند؛ البته همانطور که اشاره کردید دستور عمل جدیدی برای آن‌ها ارائه شده تا بتوانند بدون کد رهگیری کارهایشان را پیگیری کنند، البته آن هم تا به مرحله اجرایی برسد زمان قابل توجهی را سپری خواهد کرد.
به هر حال مشکل عمده‌ای که امروز داریم همان مساله تخصیص ارز است. خیلی از کالا هایی که به گمرک آمده بلاتکلیف تخصیص ارز مانده و واردکنندگان به طرف خارجی بدهکار هستند تا وضعیتشان روشن شود.
* از ابتدای سال جاری روند تخصیص ارز از سوی بانک مرکزی با مشکلات عدیده‌ای همراه است و بارها گفته شده که مواد اولیه مورد نیاز قطعه‌سازان به موقع تامین نمی‌شود؛ دنباله دار شدن این مشکلات چه تاثیری در روند تولیداتتان داشته است؟
متاسفانه به این دلیل که تولید از روال عادی تامین مواد اولیه تا عرضه محصول خارج شده با پیچیدگی خاصی در زمینه تولید مواجه شده‌ایم.
از همین رو شاهد این هستیم که قطعات به موقع تولید نمی شود و در زمان مناسب به دست خودروسازان نمی رسد، از همین رو حجم بالایی از خودروها در پارکینگ خودروسازان ناقص مانده است و نمی‌توانند مرحله تجاری سازی را طی کنند. دلیل این ماجرا هم همانطور که اشاره کردم عدم تامین به موقع مواد اولیه است.
تامین مواد اولیه از طریق بورس نیز در دست دلالان است که به صورت عمده اقدام به خریداری می کنند و دست تولیدکنندگان به این مواد نمی رسد و مجبورند از این دلالان خریداری کنند و همین موضوع باعث شده که مواد اولیه گران تر تامین شود
* در حال حاضر در نبود قطعات کافی، چه تعداد از خودروهای خودروسازان در کف پارکینگ‌هایشان دپو شده است؟
بر اساس آماری که به دستمان رسیده به نظر می‌رسد حدود ۱۰۰ هزار دستگاه خودرو در کف پارکینگ خودروسازان ناقص مانده است و این به این معناست که دوباره بر تعداد خودروهای ناقص افزوده شده و باز هم شاهد افزایش آن خواهیم بود. وقتی کانال‌های ورودی واردات مواد اولیه بسته می شود و شرایط با سختگیری مضاعف همراه است تامین قطعات هم سخت تر خواهد شد و نتیجه آن چیزی جز متضرر شدن همه نخواهد بود؛ چون خودروساز پولی برای پرداخت به قطعه ساز ندارد.
متاسفانه به یکباره تصمیم به این می‌گیرند که قوانین را با سختگیری بیشتر بهتر اعمال کنند اما منجر به متضرر شدن بخش‌های مختلف صنعت در این شرایط سخت تحریم‌ها می‌شوند.
تمام این مشکلات باعث شده که مجموعه قطعه‌سازی بلاتکلیف شود و نه در تولید برنامه ریزی مناسبی داشته باشد و نه در نقدینگی گره‌ای از کارمان گشوده شده باشد. علاوه بر این با توجه به تغییرات سریع نرخ ارز نیز شرایط برای تمام تولیدکنندگان داخلی نیز دشوارتر و نقدی تر شده است.
تامین مواد اولیه داخلی نیز به این دلیل که از طریق بورس انجام می شود مشکلات بسیاری را برای ما ایجاد کرده است. بخصوص که تامین مواد اولیه از طریق بورس نیز در دست دلالان است که به صورت عمده اقدام به خریداری می کنند و دست تولیدکنندگان به این مواد نمی رسد و مجبورند از این دلالان خریداری کنند و همین موضوع باعث شده که مواد اولیه را گران تر تامین کنیم.
* تامین مواد اولیه از طریق واسطه‌هایی که از بورس ملزومات قطعه‌سازان را خریداری می‌کنند با چند درصد افزایش قیمت همراه است؟
بسته به نوع مواد اولیه بین ۳۰ تا ۴۰ درصد افزایش قیمت را شاهد هستیم. یعنی علاوه بر اینکه مواد اولیه بر اساس نرخ دلار و فوب خلیج فارس تعیین می شود، عرضه در بورس هم قیمت آن را افزایش می‌دهد. همچنین به این دلیل که نرخ ارز نیز به صورت دائم در حال تغییر است هیچکسی حاضر نیست به صورت بلند مدت این مواد را بفروشد.
از همین رو تامین مواد اولیه به صورت نقدی شده است و در این شرایط هم که قطعه‌سازان مطالبات خود را در شرایط مطلوب ۱۲۰ روزه از خودروسازان دریافت می کنند خرید نقدی امکان پذیر نیست. حالا هم که بازه زمانی دریافت مطالبات از ۱۲۰ روز به ۲۰۰ روز رسیده و به نظر می‌رسد چرخه تامین مواد اولیه تا تولید و دریافت مطالبات متوقف شده است.
نظر شما