بازار، گروه استانها: شرکت معادن زغالسنگ البرز شرقی در سال ۴۹ شمسی، ابتدا با عنوان حوزه زغالی شاهرود، فعالیت اکتشافی و بهره‌برداری از معادن مربوطه را آغاز و سال ۵۳ در زیرمجموعه شرکت ملی ذوب‌آهن ایران، به ادامه فعالیت مشغول شد. متعاقب تأسیس شرکت ملی فولاد و در ادامه سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران، به مالکیت آن‌ها درآمده و سپس در راستای اجرای سیاست‌های اصل ۴۴ قانون اساسی، ۹۵ درصد از سهام آن در ابتدای سال ۹۳ توسط سازمان خصوصی‌سازی به شرکت سهامی ذوب‌آهن اصفهان و پنج درصد باقی‌مانده در قالب سهام ترجیحی به کارکنان شرکت واگذار شد.
مأموریت شرکت ایفای نقش در تأمین بخشی از کنسانتره زغالسنگ موردنیاز ذوب‌آهن اصفهان در قالب ایجاد محیطی امن برای کارگران محسوب می‌شود و ارزش‌های سازمانی تکریم سرمایه‌های انسانی، مشارکت جمعی و کار تیمی، تکریم مشتریان و تأمین‌کنندگان و ارتقاء سطح فرهنگ ایمنی است از سوی دیگر این شرکت بزرگ‌ترین فرصت اشتغال استان سمنان با نیم‌قرن سابقه فعالیت معدنی و اشتغال مستقیم دو هزار نفر است.
اکتشاف زغال سنگ در استان‌های سمنان و گلستان
اکتشاف، بهره‌برداری از معادن و فرآوری زغالسنگ خام شرق سلسله جبال البرز از معادن طزره در شمال‌شرقی شهرستان دامغان واقع در استان سمنان تا جنوب شهرستان مینودشت واقع در استان گلستان، در اختیار داشتن بزرگ‌ترین واحد فرآوری و کنسانتره سازی زغالسنگ در منطقه، کیفیت خوب کنسانتره تولیدی از دیدگاه صنعت فولاد، سومین تولیدکننده کنسانتره زغالسنگ در کشور و توجه ویژه به منابع انسانی به‌عنوان بزرگ‌ترین واصلی‌ترین سرمایه‌های شرکت در زمره مزیت‌های البرز شرقی است.
ایجاد گروه امداد و نجات تخصصی و باتجربه در حوزه معادن شرق البرز، صیانت از اصل حفاظت محیط‌زیست و پیاده‌سازی استانداردها و دستورالعمل‌های معدن کاری در قالب سیستم مدیریت یکپارچه ایزو ۱۴۰۰۱ باهدف حفظ منابع ملی از قبیل جنگل، مراتع، منابع آب، خاک، هوا، زیست‌بوم و بهداشت محیط و تخریب حداقلی محیط‌زیست و احیاء مجدد پس از پایان عملیات معدنکاری از دیگر مزیت‌های شرکت محسوب می‌شود که به‌عنوان‌مثال در معدن تخت، پس از پایان استخراج زغالسنگ تونل یک، نسبت به درختکاری و جمع‌آوری باطله‌های معدنی اقدام و چشم‌انداز کنونی این محدوده کاملاً طبیعی و فاقد نشانه‌های معدنکاری است.
منصور شریف مدیرعامل البرز شرقی درباره شرایط گذشته شرکت و امروز آن به سؤالات خبرنگار بازار پاسخ می‌دهد که این گفتگو را در ادامه می‌خوانید:
* در ابتدا شرایط شرکت در چند سال قبل را بیان کنید
طی چند سال گذشته و با توجه به مشکلات و موانع موجود ناشی از مسائل مختلف، این شرکت در شرایط اقتصادی نامساعدی قرارگرفته بود به‌طوری‌که نه‌تنها توان ادامه تولید و سرمایه‌گذاری در جهت اشتغال‌زائی در منطقه را نداشت بلکه حفظ سطح اشتغال فعلی نیز با سختی مواجه گشت ازجمله عدم تسویه بدهی ذوب‌آهن اصفهان به سازمان خصوصی‌سازی بابت خرید البرز شرقی و نابسامانی در پرداخت حقوق و مزایای کارکنان امانی و پیمانی (عقب‌ماندگی چهارماهه حقوق) را می‌توان نام برد.
سلب اطمینان تأمین‌کنندگان اعم از زغالسنگ، ملزومات تولیدی و ... به دلیل معوق شدن مطالبات، بدهی به دارائی، تأمین اجتماعی، سنوات پایان خدمت بازنشستگان، بدهی‌های کلان به سازمان ایمیدرو، شرکت تهیه و تولید و شرکت ملی فولاد ایران و کاهش تولید کنسانتره در پایین‌ترین سطح خود در خردادماه ۹۶ معادل هفت هزار و ۱۰۰ تن از دیگر اتفاقاتی بود که رخ‌داده بود.
اختلاف بین شرکت و شهرداری شاهرود پس از واگذاری زمین شهرسازی شاهرود توسط سازمان خصوصی‌سازی و عدم توجه کافی به مقوله حساس ایمنی معادن، عدم توجه به آماده‌سازی و تجهیز معادن و درنتیجه کاهش ذخایر کارگاه‌های استخراج و ... از دیگر اتفاقات منفی رخ‌داده بود که متأسفانه مشکلاتی را ایجاد می‌کرد.
* امروز اما شرکت در چه جایگاهی قرار دارد و چه اقداماتی انجام‌شده است؟
با حمایت‌های بی‌دریغ هیئت‌مدیره و مدیرعامل شرکت سهامی ذوب‌آهن اصفهان، تلاش کارکنان و کارگران البرز شرقی و همدلی و همراهی مسئولان شهری و منطقه‌ای، این فرآیند اصلاح و موانع و مشکلات تا حد زیادی مرتفع شده که آثار آن در شرکت و منطقه مشهود است تا جایی که تقویت ایمنی معادن با انجام ارزیابی ریسک، آموزش، تأمین تجهیزات، عوامل انگیزشی و فرهنگ‌سازی. و اعتمادسازی مجدد تأمین‌کنندگان با پرداخت برنامه‌ریزی‌شده به‌منظور تسریع در افزایش تولید و پوشش زیان هدف‌گذاری شده است.
در کنار این موضوع هدف‌گذاری برای افزایش تولید با ایجاد انگیزه در کارکنان در قالب بهبود رفتار سازمانی، تسهیلات رفاهی، سلامت شغلی، بهینه‌سازی کارخانه زغالشوئی باهدف افزایش راندمان و کیفیت تولید، بهینه‌سازی سیستم تهویه شبکه معادن و تجهیز و نوسازی تجهیزات حمل‌ونقل تونلی، استفاده از فن‌آوری‌های جدید در راستای افزایش بهره‌وری دستگاه‌های استخراج و پیشروی و اکتشاف محدوده‌های در اختیار و توسعه بهره‌برداری از معادن انجام‌شده است.
* درباره توسعه شرکت چه هدف گذرای شده است؟
در این خصوص توسعه همکاری با دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی، برون‌سپاری فعالیت‌ها در راستای کاهش هزینه‌ها و افزایش تولید، استفاده از انواع روش‌های نوین تأمین مالی به‌منظور توسعه فعالیت‌ها، بررسی افزایش سرمایه شرکت برای پوشش بدهی و انجام امور طبق دستورالعمل و در قالب فرآیندهای بهبود مستمر در کنار استفاده از خدمات و تجربیات شرکت‌های دانش‌بنیان در ارتقای فناوری معدن کاری در شرکت را هدف‌گذاری کرده‌ایم.
* درباره اقدام‌های انجام‌شده نیز توضیح دهید؟
افزایش بالغ‌بر ۷۱ درصدی تولید زغالسنگ خام از متوسط ماهانه ۱۳ هزار و ۴۶۰ تن در سه ماه ابتدای سال ۹۶ به متوسط ماهانه ۲۳ هزار و ۹۴ تن در یک سال اخیر (تیر ۹۸ تا خرداد ۹۹) و افزایش بالغ‌بر ۱۱۰ درصدی تولید کنسانتره زغالسنگ از متوسط ماهانه هفت هزار و ۳۴۳ تن در سه ماه ابتدای سال ۹۶ به متوسط ماهانه ۱۵ هزار و ۴۵۴ تن در یک سال اخیر (تیر ۹۸ تا خرداد ۹۹) ازجمله مهم‌ترین دستاوردهای شرکت است .
در این سه سال اخیر تسویه‌حساب بدهی حدود ۱۰ میلیارد تومانی البرز شرقی به تأمین‌کنندگان زغالسنگ خام بخش خصوصی، پرداخت برنامه‌ریزی‌شده به ایشان از بهمن‌ماه ۹۶ تاکنون و بعضاً مشارکت در تولید آن‌ها باهدف ایجاد امکان جذب حداکثری زغالسنگ خام منطقه و مقابله با تحریم‌های ظالمانه آمریکا و اصلاح فرآیندهای شرکت (ازجمله حسابداری صنعتی) باهدف ایجاد کنترل بیشتر، افزایش راندمان و کاهش هزینه‌ها انجام‌شده است.
از دیگر کارهای انجام‌شده می‌توان به تسویه حدود ۵۴ میلیارد تومان بدهی ذوب‌آهن اصفهان به سازمان خصوصی‌سازی از محل تهاتر مطالبات سازمان تأمین اجتماعی از دولت و در قالب اوراق تسویه خزانه و تسویه ۹ میلیارد تومان بدهی شرکت به سازمان امور مالیاتی از محل تهاتر مطالبات سازمان تأمین اجتماعی از دولت و در قالب اوراق تسویه خزانه که صرفه‌جوئی حدود ۱۰ میلیارد تومان از محل بخشودگی جرائم را در پی داشته، صورت گرفته است.
* درباره کاهش مشکلات البرز شرقی نیز توضیح دهید
توافق با شورای شهر شاهرود در خصوص تقسیم زمین شهرسازی شاهرود باهدف کاهش اعتراض‌های کارگری، حفظ برند البرز شرقی، ایجاد امکان تداوم تولید و افزایش انگیزه کاری کارکنان با تسویه حدود ۸۳ میلیارد تومان بدهی به سازمان خصوصی‌سازی از محل تهاتر مطالبات سازمان تأمین اجتماعی از دولت و در قالب اوراق تسویه خزانه از دیگر اقدامات انجام‌شده است.
کاهش بالغ‌بر۵.۴ میلیارد تومان از مبالغ جریمه دیرکرد تسویه بدهی سازمان خصوصی‌سازی به نفع شرکت با پیگیری‌های انجام‌شده، تسویه حدود ۷۰ میلیارد تومان بدهی البرز شرقی به شرکت تهیه و تولید، شرکت ملی فولاد و سازمان ایمیدرو در قالب تهاتر با شمش فولادی ذوب‌آهن اصفهان و تسویه بالغ‌بر ۹۸ میلیارد تومان بدهی البرز شرقی به ذوب‌آهن اصفهان در قالب افزایش سرمایه نیز صورت گرفته است که اقدامی بزرگ محسوب می‌شود .
از دیگر اقدامات باید به کاهش بالغ‌بر ۸ میلیارد تومان از مبالغ حسابرسی شده تأمین اجتماعی به نفع شرکت با ارائه مستندات لازم و پیگیری از محل قوانین جاری کشور، تهاتر بدهی بالغ‌بر یک میلیارد تومان البرز شرقی به صندوق بازنشستگی فولاد با مطالبات ذوب‌آهن اصفهان از این صندوق و کاهش معنادار زیان صورت‌های مالی این شرکت از حدود ۳۹ میلیارد تومان در سال ۹۵ ، معادل ۲۷ میلیارد تومان در سال ۹۶ ، معادل هشت میلیارد تومان در سال ۹۷، مثبت شدن صورت‌های مالی در سال ۹۸ در حدود هفت میلیارد تومان و پیش‌بینی افزایش سود تا ۱۰ میلیارد تومان در سال مالی ۹۹ نیز اشاره کرد.
* درباره فرار شرکت از ورشکستگی نیز بگویید
در ابتدا برنامه‌ریزی به‌منظور خروج از ماده ۱۴۱ قانون تجارت (ورشکستگی) و همچنین ورود به فرا بورس انجام شد همچنین ما اقداماتی مانند بروز رسانی سیستم تهویه معدن رزمجا، آماده‌سازی تونل ۱۴ رضی و شروع استخراج زغالسنگ از بهمن‌ماه سال ۹۸ و دریافت مجوز زیست‌محیطی معدن وطن سه را در کنار تمرکز کارکنان امانی در معادن رزمجا و تخت باهدف ارتقاء بهره‌وری منابع انسانی و ایجاد فرصت اشتغال جدید به‌صورت پیمانکاری اجرا کردیم.
* شما مشکل کارکنان را نیز کاهش دادید درست است؟
بله، بروز رسانی حقوق کارکنان امانی و پیمانی از اسفندماه ۹۶ تاکنون و افزایش تسهیلات رفاهی به کارکنان که باعث ایجاد آرامش در اتمسفر کاری، تقویت روحیه و انگیزه کار و تولید گشته است و تسویه‌حساب کامل و پرداخت بالغ‌بر سه میلیارد تومان پاداش پایان خدمت کلیه بازنشستگان البرز شرقی ازجمله اقدامات است.
مشمول بیمه قرار گرفتن مبالغ افزایش تولید (افزایش حقوق زمان بازنشستگی) باهدف افزایش انگیزه کارگران، انعقاد قرارداد فرآوری و فروش دو میلیون تن از دپوی کم‌عیار زغالشوئی، شستشو و رمق گیری از زغال‌های کم‌عیار درشت‌دانه توسط کارخانه زغالشوئی و فروش آن‌ها، چابک سازی چارت سازمانی شرکت با حذف بالغ‌بر ۱۵۰ پست غیرضروری و ادغام پست‌های هم‌تراز و ارائه تسهیلات و تأمین نقدینگی موردنیاز به‌منظور ایجاد شرایط بازنشستگی و بازنشستگی پیش از موعد کارگران مشاغل سخت و زیان‌آور ازجمله اقدامات انجام‌شده است.
افزایش اشتغال مستقیم حدود ۶۵۰ نفر در قالب پیمانکاری (با در نظر گرفتن اشتغال غیرمستقیم حدود ۸۰۰ نفر) و پذیرش و دریافت کد بورس کالای ایران و بورس انرژی به‌منظور انجام امور بازرگانی در کنار راه‌اندازی آنتن تلفن همراه مجموعه معدنی کاریز و کارخانه زغالشوئی که علاوه بر افزایش راندمان کاری، رضایتمندی کارگران را در پی داشته است نیز ازجمله دیگر اقدامات صورت گرفته در این سه سال محسوب می‌شود.
* شما به بخش‌های جانبی شرکت نیز سامان دادید درباره این بخش نیز بگویید
ازجمله اقدامات انجام‌شده در این حوزه به بهبود عملکرد کارخانه زغالشوئی با نصب سرند آبگیر و همچنین نصب تجهیزات خرد کن و دانه‌بندی به‌منظور تولید و تأمین بخشی از زغال حرارتی موردنیاز سایر صنایع، تنوع‌بخشی به تولید و افزایش سبد محصولات (شامل زغالسنگ حرارتی، ضایعات، اقلام مازاد رسوبی و اسقاط انبار و سایر فعالیت‌های بازرگانی) و بروز رسانی مجوز تعدادی از چاه‌های آب شرکت در کنار پوشش شبکه بی‌سیم شرکت در استان سمنان و اخذ مجوز استان گلستان برای ایجاد امکان ارتباط در مواقع ضروری می‌توان اشاره کرد.
حفظ و توسعه محیط‌زیست با کاشت بالغ‌بر ۱۲۱ هزار اصله نهال در اسفندماه ۹۷، گازرسانی به مناطق معدنی طزره، کارخانه زغالشوئی و ... باهدف حذف سوخت‌های فسیلی و رفع مشکلات کارگری، جذب۱۱۰ نفر دانشجوی جدید در مرکز علمی کاربردی البرز شرقی، برنامه‌ریزی در جهت استقرار و پیاده‌سازی سیستم‌های کنترل موجودی، تأمین و نگهداری و تعمیرات (PM) در شرکت، برون‌سپاری نگهداری ماشین‌آلات حمل‌ونقل و تأکید بر انجام امور طبق دستورالعمل و فرآیندهای تعیین و تعریف‌شده از دیگر اقدامات است.
* در حوزه موفقیت‌های کسب‌شده نیز چه دستاوردهایی را می‌توانید نام ببرید؟
برگزاری ممیزی خارجی سیستم‌های کیفیتی و دریافت گواهینامه‌های مدیریت کیفیت (ایزو۹۰۰۱)، مدیریت محیط‌زیست (ایزو ۱۴۰۰۱) و مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی (ایزو ۴۵۰۰۱) از شرکت توف (TÜV) آلمان ازجمله این موفقیت‌ها هستند.
* درباره کاهش مصرف انرژی و هزینه‌ها چطور؟
برق‌رسانی به تونل‌های شماره پنج و شش معدن تخت به‌منظور جایگزینی لوکوموتیوهای برقی با دیزلی، نوسازی تجهیزات حمل‌ونقل تونلی اعم از معدن تخت، احداث و بازسازی سنگرهای زغال و باطله تونل‌های شش و سه معدن تخت، توسعه اکتشاف در مجموعه معدن رضی باهدف پتانسیل سنجی توسعه تونل ۱۴ معدن، دسترسی به ذخیره بلوک صفر معدن رضی، اتمام پیشروی برای دسترسی رابط اکنون نوار و افق دوم معدن برناکی برگزاری دوره آموزشی و اجرائی بهبود مستمر در راستای مدیریت سرمایه و چابک سازی ازجمله این اقدامات است.
کاهش هزینه‌های تولید با استفاده از به‌کارگیری کارگران مشمول طب کار در مشاغل سبک و خدماتی خارج تونل، واگذاری انبارک مواد ناریه به ناجا، کاهش و هدفمند نمودن میزان اضافه‌کار با اصلاح ساختار نیروی انسانی، واگذاری قسمت اعظم هزینه‌های سربار تولید در قالب پیمان عملیات معدنی ازجمله اقدامات است.
* چه برنامه‌هایی برای سال ۹۹ دارید که در دست اجرا قرار دارند یا قرار است اجرا شوند؟
تولید حداقل ۲۰۰ هزار تن کنسانتره و همچنین حفظ تنوع و سبد محصولات تولیدی پایش و بازبینی مستمر برنامه تولید باهدف دستیابی به تولید، آماده‌سازی و ذخایر قابل‌استخراج در لایه‌های باکیفیت بالاتر، پیشبرد اهداف مدیریت هزینه و اقدام‌های عملیاتی به‌منظور خروج از ماده ۱۴۱ قانون تجارت،برنامه‌ریزی به‌منظور ایجاد مقدمات ورود به فرا بورس و سپس بورس اوراق بهادار، بهبود سیستم تهویه شبکه معادن برناکی و تخت، دریافت پروانه بهره‌برداری معدن وطن و دسترسی به افق‌های زیرین تونل ۶ معدن تخت ترجیحاً از مسیر جاده جنگلی ازجمله برنامه‌های سال ۹۹ است.
دسترسی به افق سوم معدن رزمجای غربی، راه‌اندازی سامانه پایش مستمر تهویه معدن رزم جای غربی، نوسازی تجهیزات حمل‌ونقل تونلی اعم از لوکوموتیو، واگن و ...، جذب حداکثری زغال خام از معادن بخش خصوصی با مشارکت در تولید آن‌ها، تداوم بر بازنشستگی و بازنشستگی پیش از موعد کارکنان امانی و جایگزینی آن‌ها با پیمانکاری، برنامه‌ریزی به‌منظور سرمایه‌گذاری در پروژه‌های مختلف از محل سایر درآمدهای شرکت، تکمیل آماده‌سازی و برنامه‌ریزی استخراج از ذخائرمعدن رضی (تونل‌های ۳ و ۱۴) و بازبینی ذخیره قطعی معدن کلاریز باهدف اصلاح پروانه بهره‌برداری از دیگر برنامه‌ها است.
امسال همچنین تصمیم‌گیری در مورد پیشروی‌های فاقد ذخیره اقتصادی و برنامه‌ریزی تخریب و بازیابی اقلام تونلی، حفر بونکر و تجهیز اکنون نوار معدن برناکی برای ترانسپورت از افق دوم، حفر بونکر و تجهیز نوار افق دوم تونل مادر، بررسی واگذاری ذخیره‌های با پتانسیل توسعه پایین‌تر به متقاضیان واجد شرایط در قالب اجاره، احداث جاده دسترسی به تونل‌های بالادست مجموعه رزمجای غربی، تعیین تکلیف اکلن شماره سه تونل مادر و برنامه‌ریزی برای کوراشلاک های میانآب برنامه‌ریزی‌شده است همچنین قرار است اخذ مجوزهای اجرای طرح تولید آب‌معدنی طالو در منطقه مهمان‌دوست و توسعه آموزش تخصصی و تبادل فن‌آوری و دانش با مراکز علمی مانند دانشگاه‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان انجام شود.
نظر شما