محمد رضا هادیلو؛ بازار: با اینکه درد مزمن بازار پوشاک از یک دهه قبل شروع شده است اما اوایل سال گذشته بود که این دمل، سرگشود و در همان زمان اعلام شد تولید پوشاک ایرانی به بدترین وضع خود در ۳ دهه اخیر رسیده است. صنعتی که رشد روزافزون واردات بی‌رویه، قاچاق، موانع تولید و نبود زیرساخت‌های نوین، آن را به ورطه نابودی کشانده و حالا باید قبول کنیم، در اوج بی توجهی و بی خیالی دولتمردان، افزایش قیمت ارز و شیوع ویروس کرونا، تیر خلاص را بر پیکر نحیف و ضعیف این صنعت وارد می کند.
تعطیلی فروشگاه ها به خاطر تامین نشدن هزینه ها
با ورود کرونا به ایران، بیشتر اصناف دچار مشکل شده و آسیب دیدند. در این میان، بازار پوشاک یکی از کسب و کارهایی بود که از همان روزهای اول شیوع ویروس کووید ۱۹ شرایط سختی را تجربه کرد.
این یک حقیقت است که هر سال از ابتدای اسفند ماه تا ایام نوروز، تب و تاب خریداران در بازارها افزایش می‌یابد و بر همین اساس بازار پوشاک هم بهترین روزهای خود را سپری می کند. ولی انگار اسفند ۱۳۹۸ پایانی بر روزهای کسب و کار در دنیای پوشاک بود. چون از همان زمان و با شیوع کرونا نه تنها این بازار از رونق افتاد و خرید و فروش به حداقل ترین حد خود رسید، بلکه تغییر فصل و حتی بازگشایی مدارس هم نتوانست آن را به حرکت درآورده و چرخ هایش را بچرخاند.
گذری بر دنیای پوشاک نشان می دهد بازاری که همیشه مملو از جمعیت بود حالا دیگر آن سروصدای گذشته را ندارد. تعدادی از مغازه‌ها و پاساژها تعطیل شده و آنها که مشغول کارند هم فروشندگانشان به جای سر و کله زدن با مشتری‌ها با گوشی‌های موبایل خود بازی می کنند. انگار پرسه زدن در کوچه پس کوچه های بورس و کانال ها و گروه ها، بیش از توجه به کسب و کار برای فعالان این عرصه جذابیت دارد.
یکی از فروشندگان خیابان جمهوری که نیمی از مغازه اش خالی از اجناس است، علت رکود بازار را افزایش قیمت‌ها و اجاره مغازه‌ها عنوان کرده و به خبرنگار «بازار» میگوید: «قدرت خرید مردم پایین است، خیابان جمهوری اسلامی که روزی جای سوزن انداختن نداشت به محل استراحت گربه ها تبدیل شده است. در گذشته ما علاوه بر فروش داخل مغازه، چندین سبد هم در بیرون مغازه داشتیم که لباس های تک ساز را در آن می ریختیم و زیر قیمت می فروختیم. در طول روز، فروش لباس های این سبدها بعضا تا ۵۰۰ هزار تومان هم می رسید. اما از آغاز سال جدید تا امروز فروش روزانه داخل مغازه به ۲۰۰ هزار تومان هم نمی رسد و سبدی هم در بیرون نداریم. مثلا همین امروز ۸۰ هزار تومان فروخته ایم.»
این کاسب باتجربه در مورد علت خالی بودن مغازه اش نیز توضیح می دهد: «می خواهیم مغازه را جمع و از این کار خداحافظی کنیم. ما ۳ برادر بودیم که در دهه ۷۰ علاوه بر سه تولیدی بزرگ، چند مغازه را با بیش از ۳۰ کارگر اداره و مدیریت می کردیم. بعد از خراب شدن وضع پوشاک داخلی اول تولیدی ها را جمع کردیم و به فروشندگی روی آوردیم. امروز هم با قیمت بالای اجاره ها، مالیات، برق و آب و... فقط ضرر می دهیم.»
تیرخلاص بر پیکر نحیف پوشاک
طی سال های اخیر قانون ممنوعیت واردات و مبارزه با قاچاق لباس بچگانه توانسته بود این بخش از بازار پوشاک را کمی احیا کند. به طوریکه در بازاری که تا همین یکی دو سال پیش در قرق اجناس وارداتی بود و تولیدات داخلی را هم برای فروش بهتر به نام ترک می‌فروختند، برندهای ایرانی جای خود را باز کرده و سهم بالایی از بازار را در اختیار گرفته بودند.
تا همین سال گذشته، بیشتر تولیدات داخلی قیمت‌های مناسبی داشتند و برای مصرف کننده هم خرید محصولات ایرانی خیلی به صرفه بود.
اما شیوع کرونا، بی توجهی دولت به کسب و کارهای آسیب دیده از این بیماری، افزایش افسار گسیخته قیمت ارز و بالا رفتن قیمت اجاره کارگاه ها و مغازه ها و همچنین نرسیدن مواد اولیه و گران شدن پارچه و نخ و لوازم دیگر، چنان ترمز بازار پوشاک بچگانه و در مجموع، صنعت پوشاک را کشید و آن را بر زمین زد که تا سال ها بعد نخواهد توانست دوباره حتی به روزهای کم رمق و کم توان قبل خود بازگردد.
حسین مینایی یکی از کارکشته های صنعت پوشاک کشور است که با بیش از ۳۰ سال حضور در بازار تهران، مشغول تولید و فروش لباس بچگانه و زنانه است.
وی در مورد وضعیت حال زار و آشفته پوشاک به «بازار» می گوید: «همه چیز به هم ریخته است. مسئولان دولتی هر حرفی می زنند و قولی می دهند برعکس از آب در می آید. مثلا چند روز قبل رییس جمهور از گشایش حرف زد، جالب اینکه در تحلیل این حرف ها همه بازاری ها می گفتند روزهای سختی در راه است. باید بدانیم بازار با گردش مالی زنده است اما الان هر کس که می خواهد کسی را راهنمایی کند می گوید درب مغازه و تولیدی را ببند و هیچ چیز نفروش. شاید در ظاهر این حرف درستی باشد اما بازاری با چک کار می کند و اگر وقت موعد آن برسد باید پولی در حساب داشته باشد تا پاس کند.»
وی ادامه می دهد: «چون قدرت خرید مردم به شدت پایین آمده، پوشاک به اولویت پنجم وششم آنها تبدیل شده است. علت تعطیلی مغازه‌ها هم نوسانات بازار، افزایش اجاره‌بها و خرید نقدی پوشاک از تولیدی‌ها است. اگر می بینید افرادی همچنان در بازار حضور دارند، به این خاطر است که یا مالک مغازه هستند و یا به دلیل وجود جنس در مغازه مجبور به فروش آن شده اند. ما الان با کمبود جنس و پارچه مواجه هستیم. اجناس خارجی کمتر شده و اجناس ایرانی نیز قیمت بسیار زیادی دارند.»
هم اکنون بازار با کمبود نخ، کش و پارچه مواجه است و هیچ ثباتی در آن وجود ندارد.
بازار راکد است و چون فروشندگان نمی توانند اجاره بهای مغازه هایشان را بپردازند مجبور به تعطیل کردن آنها می شوند.
در این میان خرید نقدی نیز از دیگر معضلات این حوزه است و اجناس و مواد و لوازم مورد نیاز برای تولید، به نرخ روز فروخته می‌شود. در این شرایط بسیاری از فروشندگان سود خود را در تعطیلی مغازه خود عنوان می‌کنند زیرا برای خرید مجدد اجناس فروخته شده باید مبلغی بیشتر پرداخت کنند و بر همین اساس تولیداتشان را هم با قیمت بالاتر به فروش برسانند که احتمال روی دست ماندن تولیدات و ضرر بالاست.
پیش بینی های بی افق
در آخرین روزهای سال گذشته بود که یکی از اعضای هیأت مدیره اتحادیه پوشاک تهران گفته بود: «با توجه به اینکه صنعت نساجی تحریم شده بود، پیش‌بینی می‌شد مشکلاتی در زمینه مواداولیه برای تامین بازار شب عید و در نتیجه افزایش قیمت‌ها داشته باشیم، اما شیوع کرونا شرایطی برای صنعت پوشاک کشور ایجاد کرد که حتی افزایش نرخ ارز هم تأثیری بر آن نداشت و در چنین شرایطی نه‌تنها افزایش قیمت نخواهیم داشت بلکه قطعا فروشندگان برای اینکه بیش از این فروششان کاهش نیابد، قیمت‌ها را کاهش خواهند داد.»
حالا بعد از گذشت بیش از ۶ ماه از آن روزهاو حرف ها و با افزایش بی حساب و کتاب قیمت ها که به ساعت و دقیقه اتفاق می افتند، مشخص می شود نه تنها ارز توانسته بازار پوشاک را فلج کند، بلکه کرونا هم دست به دست آن داده تا زانویش را بر گلوی این صنعت نگه دارد تا شاهد آخرین نفس های این صنعت در ایران باشد.
البته در این میان افزایش قیمت های روزانه مایحتاج مردم و کاهش قدرت خرید و به تعویق انداختن نیازهای ثانویه مانند پوشاک، خود نیز حکایتی است که باعث شده این بازار راکدتر از همیشه باشد. به خصوص آن که با نیمه تعطیل شدن مدارس بسیاری از سفارشات لباس های فرم مدارس نیز عملیاتی و اجرایی نشد و اکنون بسیاری از فعالان این حوزه هم نمی دانند با کسادی این ایام چه کنند. گویی همه عوامل دست به دست هم دادند تا امسال پوشاک از سبد خانوارها حذف شود.
نظر شما