بازی «برد- برد» مشاوران املاک با قیمت مسکن؛ نقش اقتصاد ناپایدار در گرانی

دریا قدرتی پور؛ بازار: گوشه میدان، بنگاهی است که وقتی وارد می شوی، کف پوش های طلایی رنگ و دیوارهای یکدست سفید، تو را دعوت می کنند به معاملات گران قیمتی که این روزها بازارش داغ شده است؛ مشاوران املاک در این نقطه شهر کسانی هستند که بدون دغدغه با معامله های میلیاردی، حق کمیسیون های میلیونی می گیرند.

به سراغ یکی از خیابان های بالای شهر می رویم که تعداد بنگاه هایش کم نیست و لیست قیمت ها نیز که بر دیوارها خودنمایی می کند بسیار متفاوت است و البته تعداد نقاط سفید روبروی برخی خانه های ویلایی و آپارتمانها  بیشتر از سیاهی قیمتها در چشم می نشیند؛ یکی از مشاوران املاک در این منطقه به خبرنگار  بازار می گوید: در این بازار تقلبی مسکن که خانه ها قیمت های حبابی دارند هر کس برای خود نرخی تعیین می کند؛ نرخ هایی که هیچ‌کدامشان مشمول تعرفه خاصی نیستند.

سیامک همتی که به قول خودش عدد روزهای بودنش در بنگاه دستش نیست، حالا برای خودش دفتر و دستکی بلند بالا دارد و خانه های لاکچری را معامله می کند. به نظر او زمانی که یک خانه گرانقیمت فروخته می شود بالطبع حق کمیسیون خودش را هم دارد و این موضوع بر اساس توافق بین بنگاه دار و مالک تعیین می شود.

تعرفه هایی که تنها روی کاغذ است
گرچه تعرفه ها در این  ارتباط چیز دیگری می گویند، تعرفه هایی که گاهی نقششان تنها روی کاغذ است و مسئولیت دیگری ندارند. بنگاه داران کار کشته اما خوب بلدند که چکار کنند تا در این بازار آشفته و نابهنجاری که قوانین دست و پا شکسته آن، قدرت مانور ندارد، پیروز شوند؛ آنها با پنبه چنان سر می برند که هیچکس متوجه نمی شود، اینجاست که هر بنگاه، پاتوقی می شود برای پول درآوردن دلالانی که از این آب گل آلود ماهی می گیرند.

بنگاه داران کارکشته، خوب بلدند که چکار کنند تا در این بازار آشفته و نابهنجاری که قوانین دست و پا شکسته آن، قدرت مانور ندارد، پیروز شوند؛ آنها با پنبه چنان سر می برند که هیچکس متوجه نمی شود

بنگاه دیگری نرسیده به اوایل خیابان هم نگاه مشترکی به خریداران و فروشندگان دارد؛ در این قسمت شهر هم معاملات بزرگ و کمیسیون های بزرگتری رد و بدل می شود.

فشارکی، یکی دیگر از مشاوران املاک این منطقه، مرد درشت اندامی است که توی صندلی بزرگ سیاهی لم داده است، بسیار شفاف و بدون اینکه سانسوری در حرف هایش قائل باشد، به بازار می گوید: به هر حال این حق کمیسیون ها حق ماست، وقتی تورم بالاتر می رود به هر حال حق کمیسیون بنگاه ها هم که نمی تواند سرجای خودش بماند.

وی افزود: البته برخی اوقات هم موضوع توافقی حل می شود؛ مثلا اگر من بتوانم خانه ای را دو میلیارد و ۱۰۰میلیون تومان جوش بدهم و مالک دو میلیارد و  ۵۰ میلیون تومان در نظر داشته باشد با توافق او مبلغ اضافه به بنگاه می رسد.

حباب قیمت های مسکن و کاهش معاملات بنگاه داران پایین شهر
در حالی که بنگاه های بالای شهر از سر دل سیری حرف می زنند، بنگاه های پایین شهر اینگونه نیستند، یکی از بنگاه داران این منطقه در این ارتباط به بازار می گوید: حباب قیمت های مسکن بسیاری از بنگاه داران را دچار مشکل کرده و معاملات کمتر شده است.

این دیالوگ را حسن امیری، مدیر بنگاهی در خیابان بزرگمهر می‌گوید و می‌افزاید: این طرف شهر بیشتر بازار اجاره داغ است، ولی متاسفانه خیلی از مالکان به خانه هایشان به عنوان سرمایه نگاه می کنند و وقتی می بینند که قیمت خانه بالا رفته، به مبلغ اجاره هایشان اضافه می کنند و می خواهند بار هزینه هایشان را بر دوش مستاجران بیاندازند.

چند متر آن طرف تر بنگاه دیگری است که مدیر آن برخلاف حسن صحبت می کند. به اعتقاد حسین نوروزی که یکی از بنگاه دارهای قدیمی در این منطقه است، اتفاقا در زمان هایی که مسکن تکان می خورد و گران می شود، مردم بیشتر به سمت خرید و فروش می روند.

وی خمی به ابرویش می اندازد و در گفت و گو با خبرنگار بازار ادامه می دهد: متاسفانه خیلی از بنگاه داران از این مساله سوءاستفاده می کنند؛ بماند که مالکان هم دست کمی از آنها ندارند.

حسین از خاطراتی می گوید که باعث شده برخی اوقات تصمیم بگیرد که این شغل را رها کند، او می گوید: وقتی به برخی مالکان می گوییم که این قیمت برای خانه ات زیاد است، انگار کفر گفته ایم و فحش و ناسزا است که نثار ما می شود.

بازار داغ پر سود معاملات مسکن
در بازار داغ پر سود معاملات مسکن، تعرفه مشخصی نیست، گرچه اگر هم باشد، با وجود تعداد زیاد مشاوران املاک که بسیاری از آنها حتی جواز کسب هم ندارند، معاملات تقلبی انجام می شود که شرایط اقتصاد جامعه را بیمارتر از آن چیزی که هست می کند.

به گفته مشاور املاکی دیگری که در خیابان کمال است، حتی اگر ما بخواهیم به تعرفه ها عمل کنیم و یکسان سازی شود، خیلی ها هستند که این کار را نمی کنند و بازار را از دست ما می گیرند، بنابراین باید در این بازار آشفته یا همرنگ جماعت شویم و یا بار و بندیلمان را ببندیم و از این شغل برویم.

این تصور که مشاوران مسکن موجب بالا و پایین شدن قیمت مسکن و اجاره بها می شوند هنوز در بین مردم وجود دارد که البته بیراه نیست، چرا که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان املاک، گاهی دلالان هستند که باعث افزایش تورم در بازار مسکن می شوند

در این میان افرادی هم هستند که با اجاره یک دفتر و چند صندلی در خیابان های اصلی شهر بدون اینکه تخصصی داشته باشند، اقدام به معاملات سودآور می کنند. به گفته مسعود عمرانی، از دیگر بنگاه دارانی که ید طولانی در این شغل دارد با رشد قارچ گونه بنگاه هایی که هر روز بر تعدادشان اضافه می شود، این نگرانی وجود دارد که بازار مسکن حتی بدتر از این که هست بشود.

به دست گرفتن بازار مسکن توسط دلالانی که بدون هیچ دردسر و دغدغه و نگرانی ارقام میلیونی به جیب می زنند، معلوم نیست وضعیت بازار مسکن را تا کجا بکشاند.؛ البته این تصور که مشاوران مسکن موجب بالا و پایین شدن قیمت مسکن و اجاره بها می شوند هنوز در بین مردم وجود دارد که البته بیراه نیست، چرا که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان املاک، گاهی دلالان هستند که باعث افزایش تورم در بازار مسکن می شوند.

آنها معتقدند که  یکی از مهمترین عوامل گرانی مسکن، برخی از مشاوران املاک و البته بساز بفروش ها و مالکانی هستند که با آنها تبانی می کنند و بدون نظارت و به سلیقه خود قیمت ها را بالا و پایین می برند. قیمت هایی که در شرایط حاضر بی شرم تر از همیشه رخ نموده اند و انگار قصد ندارند منطقی تر عمل کنند.

گرانی مسکن ربطی به مشاوران املاک ندارد
در این ارتباط رئیس اتحادیه مشاوران املاک اصفهان نیز معتقد است که وقتی مسکن رنگ و بوی گرانی به خود می گیرد مردم ترجیح می دهند که معاملات بیشتری داشته باشند و در این میان دلالان هم از این بازار تکان خورده استفاده می کنند.

رئیس اتحادیه مشاوران املاک اصفهان معتقد است مشاوران املاک نقشی در افزایش قیمت مسکن ندارند و شایعاتی که در این زمینه شکل گرفته مبنای درستی ندارد

رسول جهانگیری در گفت و گو با خبرنگار بازار، با تاکید بر اینکه مشاوران املاک نقشی در افزایش قیمت مسکن ندارند، گفت: شایعاتی که در این زمینه شکل گرفته مبنای درستی ندارد.

وی اظهار داشت: نرخ کمیسیون مشاوران املاک مشخص است و بر اساس تعرفه های مشخص شده نرخ ها تعیین می شود و خریداران و فروشندگان اگر تخلفی در این زمینه دیدند باید به ما ارائه دهند.

تقصیر گرانی قیمت مسکن بر دوش مشاوران املاک یا اقتصاد ناپایدار
وی در پاسخ به این سوال که آیا شدت یافتن قیمت مسکن به مشاوران املاک بستگی دارد یا خیر گفت: این موضوع به هیچ وجه معقولانه نیست و گرانی قیمت مسکن به علت گرانی مصالح ساختمانی و اقتصاد ناپایداری است که وجود دارد در عین حال مردم خانه هایشان را به عنوان کالاهای سرمایه ای می بینند و همین عاملی برای گرانی بیش از اندازه مسکن می شود.

رئیس اتحادیه املاک استان اصفهان ادامه داد: بنگاه های املاک بر اساس تعرفه ها به هر میزانی که قیمت نهایی مسکن بالا برود، درصد سود و حق کمیسیون بالاتری می گیرند و این ربطی به بالا بردن قیمت ها ندارد.

جهانگیری افزود: با بالارفتن حق کمیسیون مشاوران املاک طبیعتا انگیزه برای خرید و فروش بالا می رود و بازار بنگاه‌های معاملاتی داغ می شود.

 در شرایطی که حقوق کارمندان ثابت مانده است، روز به روز قدرت خرید مسکن توسط مردم کمتر شده و کم کم خانه های ۳۵ و ۲۵ متری که روزی تنها در کاریکاتورهای طنز راه داشتند در گوشه کنار شهر سر برمی آورند؛ دستیابی به خانه شخصی برای اغلب مردم تبدیل به رویا شده است. در این میان در حالیکه مردم باید در جست و جوی خانه مطابق با درآمد و یا اندوخته خود برای اجاره و یا خرید بنگاه های مسکن خیابانهای مختلف شهر را بالا و پایین می کنند و وضعیت مشاوران املاک گویی روزی به روز بهتر می شود مسئولان باید هر چه سریع تر راه چاره ای اساسی بیاندیشند تا وضعیت مسکن از بن بست فعلی خارج شود.