تهمینه غمخوار؛ بازار: در سالهای اخیر در رابطه عادی سازی روابط به خصوص مناسبات تجاری میان کویت و عراق بحث ها و نشست های متعددی صورت گرفته چرا که علی رغم پیشرفت های چشمگیری که در روابط فی مابین مشاهده شده، اما همچنان فضای سنگینی از بی اعتمادی به همراه نگرانی، بر فضای ارتباطات دو کشور که از طرفی ناشی از جنگ در سالهای ۱۹۹۰ تا ۹۱ آن هم به دلیل سرقت نفت عراق و برداشت از نفت مشترک از سوی کویت و از طرف دیگر به دلیل رقابت های موجود اقتصادی این دو کشور در دهانه خلیج فارس از جمله پروژه بندر فاو عراق می باشد، حاکم است.
بر اساس گزارش نینا، خبرگزاری ملی عراق، از نظر کارشناسان عراقی این بی اعتمادی حتی با وجود سفرهای مکرر مقامات عالی رتبه دو کشور و حتی سفر امیر کویت به بغداد در دو سال گذشته نه تنها کم رنگ نشده، بلکه تشدید هم شده و علی رغم تلاش مقامات دو کشور، پرسش های گوناگونی در رابطه با چگونگی روابط این دو همسایه همچنان به قوت خود باقی مانده است.
نینا همچنین افزود که حتی برخی از این کارشناسان معتقدند که دولت کویت با دعوت های چندین باره مقامات عراقی قصد دارد تا امتیازهای بیشتری را در حوزه هایی از جمله حقوق کشتیرانی در دهانه خلیج فارس، توافقنامه خور عبدالله، بندر مبارک، برداشت نفت از میادین نفتی مشترک، ارتباط ریلی میان کویت و عراق، سرمایه گذاری مشروط کویت در عراق، متوقف کردن ساخت پروژه بندر بزرگ فاو عراق، ترسیم مجدد مرزها بین دو کشور و معافیت گمرکی کویت در تعامل تجاری به عراق را از آن خود کرده و به امتیازات اقتصادی خود در دهانه خلیج فارس دست یابد، زیرا این کشور همواره به دنبال دسترسی به موقعیت اقتصادی خود در خلیج فارس همانند سالهای پیش از ۱۹۹۰ بوده است.
در واقع کویتی ها همواره قصد داشته تا با فضاسازیهای خاص، موجب انزوای اقتصادی و همچنین عدم دسترسی عراق به آب های آزاد در دهانه خلیج فارس شوند. حتی این کشور در کنفرانس بین المللی سه سال گذشته متعهد شد تا یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار در جهت بازسازی عراق هزینه کند، اما بر اساس اعلام منابع آگاه در همان زمان، به تعهدات خود عمل نکرد.
بر اساس ادعای یکی از مقامات پارلمان عراق، کویت در طی سال های گذشته، عراق را در رابطه با معافیت از تعرفه های گمرکی در جهت انجام مراودات تجاری تحت فشار قرار داده است.
طیق گزارش میدل ایست مانیتور، موضوع بنادر از حدود ده سال گذشته همواره مباحث اختلاف برانگیز در روابط دو جانبه این دو کشور بوده است. از طرفی عراقی ها در طی این سال ها اعتقاد داشته اند که ساخت بندر بزرگ مبارک در جزیره بوبیان در دهانه خلیج فارس در کنار توافقنامه خور عبدالله در جهت فلج کردن و متوقف شدن اجرای پروژه بندر فاو است که بر آینده تجاری عراق تاثیر گذاشته تا از دستیابی به منافع اقتصادی محروم شوند.
از طرف دیگر کویتی ها نیز به اجرای طرح ساخت بندر بزرگ فاو که از سال ۲۰۱۰ مطرح شده، اما به دلیل تهدیدات خارجی، ناتوانی دولت‌های عراق در اتخاذ تصمیم، نظارت بر کار و فساد مالی و اقتصادی در سطوح مدیریتی تاکنون به اتمام نرسیده است، اعتراض کرده اند زیرا آنها بر این باور بوده اند که این بندر تاثیرات منفی بر اقتصاد کشورشان خواهد گذاشت و به همین دلیل مجبور به احداث بندر مبارک در مقابل آن شده اند.
کویتی ها نیز به اجرای طرح ساخت بندر بزرگ فاو که از سال ۲۰۱۰ مطرح شده، اما به دلیل تهدیدات خارجی، ناتوانی دولت‌های عراق در اتخاذ تصمیم، نظارت بر کار و فساد مالی و اقتصادی در سطوح مدیریتی تاکنون به اتمام نرسیده است، اعتراض کرده اند زیرا آنها بر این باور بوده اند که این بندر تاثیرات منفی بر اقتصاد کشورشان خواهد گذاشت و به همین دلیل مجبور به احداث بندر مبارک در مقابل آن شده اند
همچنین دولت کویت از عراق خواسته تا تمامی مراودات تجاری و اقتصادی خود را از طریق خط آهن انجام دهد و با بندر مبارک ارتباط داشته باشد و فکر اجرای پروژه فاو را از ذهن خود دور کنند. در واقع تاکید کویتی ها طی ده سال گذشته بر تقویت ارتباطات ریلی میان دو کشور بوده که آن هم با مخالفت و انتقادات دولت عراق به خصوص در سه سال گذشته روبرو شده زیرا تصور آنها این بوده که سیاست اقتصادی کشورشان در دست دولت کویت افتاده است.
میدل ایست مانیتور در گزارش خود اضافه کرد که وزیر امور خارجه کویت احمد الناصر المحمد الصباح از طرف امیر کویت بارها در مصاحبه های با خبرگزاریهای خارجی در منطقه اعلام کرده که کویت علاقه مند به توسعه روابط خود با عراق و تکرار مجدد آن و همچنین ارائه راه حلهایی برای بحران اقتصادی عراق از طریق شورای همکاری خلیج فارس می باشد و موضوعاتی چون حفظ همکاری های اقتصادی و امنیتی، ایجاد پیوندهای تجاری سودمند، اتصال برق بین المللی، امنیت و سلامت آب و غذا، سقوط قیمت جهانی نفت و موضوع زندانیان کویتی در طول جنگ خلیج فارس در سال ۱۹۹۱، پرونده غرامت عراق و به تعویق انداختن پرداخت آن باید مباحث قابل توجه میان دو دولت باشد.
بر اساس گزارش شبکه العالم، اما در این میان یک نماینده پارلمان عراقی در رابطه با بهره برداری کویت از بحران مالی کنونی عراق و کم اهمیت جلوه دادن فعالیت بندر فاو به عنوان بزرگترین و راهبردی ترین طرح اقتصادی عراق هشدار داده است، زیرا کویت از طریق بندر مبارک خود می‌تواند آب‌های عمیق خور عبدالله و فاو را به سود خود در اختیار گیرد و گلوگاه اقتصادی و سیاسی عراق در خلیج فارس را محدودتر نماید.
یک نماینده پارلمان عراقی در رابطه با بهره برداری کویت از بحران مالی کنونی عراق و کم اهمیت جلوه دادن فعالیت بندر فاو به عنوان بزرگترین و راهبردی ترین طرح اقتصادی عراق هشدار داده است، زیرا کویت از طریق بندر مبارک خود می‌تواند آب‌های عمیق خور عبدالله و فاو را به سود خود در اختیار گیرد و گلوگاه اقتصادی و سیاسی عراق در خلیج فارس را محدودتر نماید
وی همچنین بر این باور است که کویت در تلاش است تا از این بحران کنونی عراق به نفع خود و در اجرای پروژه های خود استفاده کند و از طرفی ممکن است برخی مقامات عراقی برای نشان دادن خروج عراق از بحران مالی، میلیاردها دلار پول را از کویت دریافت نمایند، در حالی که درآمد مالی از بندر فاو حدود یک سوم درآمدهای نفتی عراق خواهد بود.
العالم در گزارش خود همچنین اعلام کرد که چندی پیش نیز تعدادی از مقامات عراقی در رابطه با طرح ساخت یک منطقه آزاد تجاری بین عراق و کویت هشدار داده و دلیل انتقاد خود با این امر را به دلیل تاثیر منفی آن بر بندر فاو در آب های خلیج فارس اعلام کرده بودند، زیرا کالاهای وارداتی عراق از سوی کویت ۲۰۰ برابر بیشتر از کالاهایی است که به کویت صادر می شود. در جهت اجرای این مبادلات تجاری، کشتی‌ها در بندر مبارک کویت بارگیری خواهند کرد و بدون پرداخت هیچ هزینه‌ای در مقایسه با پرداخت عوارض در بندر فاو، وارد منطقه آزاد تجاری می‌شوند.
تعدادی از مقامات عراقی در رابطه با طرح ساخت یک منطقه آزاد تجاری بین عراق و کویت هشدار داده و دلیل انتقاد خود با این امر را به دلیل تاثیر منفی آن بر بندر فاو در آب های خلیج فارس اعلام کرده بودند، زیرا کالاهای وارداتی عراق از سوی کویت ۲۰۰ برابر بیشتر از کالاهایی است که به کویت صادر می شود
علاوه بر موضوع پروژه فاو، برخی کارشناسان اقتصادی اعتقاد دارند که کویت با این گونه واکنشها و اجرای برخی تفاهم نامه ها عملا قصد دارد تا عراق را از مسیر طرح تجاری جاده ابریشم جدید حذف کند و خود بازیگر اصلی این طرح بزرگ باشد.
در همین راستا و با توجه به توضیحات ذکر شده از ابهامات روابط فی مابین عراق و کویت به خصوص با اجرایی شدن و انجام اقدامات اولیه پروژه بندر فاو توسط شرکت کره ای در حدود یک ماه بیست روز گذشته، خبرنگار بازار گفتگویی را با حسن کاظمی قمی، سفیر اسبق جمهوری اسلامی ایران در عراق و سر کنسول کنسولگری پیشین ایران در هرات ترتیب داده که در ادامه دیدگاه وی را در همین رابطه ملاحظه خواهید کرد:
سفیر اسبق ایرانی در عراق در ابتدا گفت : شرکت کره ای دایو در سال ۲۰۱۳ قراردادی را با اداره کشتیرانی عراق در راستای اجرای موج شکن غربی به عنوان بخشی از طرح بزرگ بندر فاو با ارزش ۶۰۴ میلیون یورو منعقد کرد که در سال ۲۰۱۹ به اجرا درآمد.
وی همچنین افزود: علاوه بر کره جنوبی، یونان نیز از سالها پیش در این پروژه دخیل بود که با طرف عراقی خود قراردادی به ارزش ۲۰۴ میلیون یورو امضا کرد که همانند شرکت کره در سال ۲۰۱۹ به اجرا درآمد. در حال حاضر شرکت کره ای وظیفه حفظ این دو موج شکن غربی و شرقی را به عهده دارد که بودجه در نظر گرفته شده برای آن در سال گذشته از سوی وزارت برنامه ریزی عراق معادل ۴۰۰ میلیارد دینار عراقی بوده است.
حسن کاظمی قمی گفت: در این میان کویتی ها در واکنش و اعتراض به اجرای این طرح بزرگ عراقی احداث بندر بزرگ مبارک را در دستور کار خود قرار دادند و معتقدند که آبراه راهبردی خور عبدالله که به بندر مبارک متصل بوده و از شمال نیز به بندر فاو مرتبط است، با اجرایی شدن پروژه فاو در سال ۲۰۱۰ مشکلاتی را برای این آبراه و در نتیجه انجام مراودات تجاری از طریق بندر کویتی ایجاد کرده است.
کاظمی قمی: کویتی ها در واکنش و اعتراض به اجرای این طرح بزرگ عراقی احداث بندر بزرگ مبارک را در دستور کار خود قرار داده اند و معتقدند که آبراه راهبردی خور عبدالله که به بندر مبارک متصل بوده و از شمال نیز به بندر فاو مرتبط می باشد، با اجرایی شدن پروژه فاو در سال ۲۰۱۰ مشکلاتی را برای این آبراه و در نتیجه انجام مراودات تجاری از طریق بندر کویتی ایجاد کرده است
سفیر اسبق ایرانی خاطر نشان کرد که کویتی ها عقیده دارند که خور عبد الله مشمول قرار دادهای شورای امنیت که منجر به عقب نشینی صدام از کویت شده می باشد.
وی در در ادامه اضافه کرد که اگر مرز دریایی میان عراق و کویت طبق خواست کویتی ها در نظر گرفته شود، در صورت واگذاری خور عبد الله به کویت مشکلاتی از جمله اینکه تنها آبراه قابل کشتیرانی عراق در سمت کویت واقع خواهد شد و عراق می بایستی برای تردد کشتی های خود از آب های این کشور استفاده کند، بوجود خواهد آمد.
نظر شما