بازار؛ گروه استانها، زندگی عشایری خاص است، جامعه عشایر جمعیتی هستند که با نداشته ها کارهای موفق زیادی را انجام می‌دهند و به‌عنوان مولد پرتلاش سخت‌کوش و کم‌توقع به لحاظ اقتصادی نقش بسزایی در کشور دارند.
استان خراسان شمالی جمعیت عشایری بالغ‌بر ۳۰ هزار و ۳۰۰ نفر در قالب دو ایل زعفران لو و شاملو در طایفه‌های مستقل را در خود دارد؛ این قشر با بیش از ۷۵۰ رأس دام سبک سالانه هشت هزار تن گوشت قرمز تولید می‌کنند و این نشان از اهمیت نقش عشایر دارد.
اکنون ۳۵ درصد صنایع‌دستی توسط عشایر تولید می‌شود و فرآورده‌های لبنی از شیر گوسفندان مانند دوغ و ماست مشکی، پنیر، کره، کشک، روغن زرد حیوانی و صنایع‌دستی : اعم از قالی، قالیچه، گلیم ( سفره کردی، کناره ، پادری و... )، خورجین، پلاس، لباس‌های محلی از تولیدات سنتی و صنایع‌دستی این قشر است
اما این عشایر مظلوم، زحمتکش و بی ادعا جامعه با مشکلاتی همچون وضعیت ایل راه، کمبود آب شرب، نبود بازار فروش محصولات و... روبرو هستند که باید با یک نگاه ویژه به آن‌ها نگاه شود و نسبت به رفع مشکلات آن‌ها بیش‌ازپیش توجه شود.
در این راستا با محمدرضا قلی پور مدیرکل امور عشایر خراسان شمالی به گفتگو نشستیم.
* در خصوص وضعیت آب‌رسانی به عشایر خراسان شمالی بگویید
در حال حاضر تنها ۳۵ درصد خانوارهای عشایری استان از آب سالم و بهداشتی پایدار برخوردار هستند و ۶۵ درصد به علت نبود آب پایدار با ۱۳ تانکر آب‌رسان دولتی انجام می‌شود و با توجه به اینکه خشک‌سالی و نبود بارش در چند سال گذشته موجب افت منابع آبی و خشک شدن برخی از چشمه‌های دائمی شد در برخی مواقع از تانکرهای اجاره‌ای برای رفع کمبود استفاده می‌شود و همچنین در نقاط سخت گذر با مشارکت خوب عشایر آب‌رسانی با چند دستگاه تراکتور صورت می‌گیرد.
با احتساب تانکرهای اجاره‌ای روزانه ۵۲۰ مترمکعب آب به‌صورت سیار در بین خانوارهای عشایری این استان توزیع می‌شود.اکنون خانوارهای عشایری استان در مناطق ییلاقی در دشت‌ها و اراضی مستقر هستند و با توجه به اینکه برای چرای دام از باقی‌مانده مزارع غلات استفاده می‌کنند باید با تانکر برای آنان آب‌رسانی سیار داشته باشیم.
برای آب‌رسانی سیار عشایر سالانه ۲۰ میلیارد ریال اعتبار موردنیاز است که از مسئولان می‌خواهیم که این میزان اعتبار را اختصاص دهند.آب شرب برای خانوارها از آب مصرف دام جداسازی شده و برای هر شهرستان یک دستگاه تانکر برای شرب در نظر گرفته‌شده است.
هزینه آب شرب برای خانوارها رایگان است اما آب موردنیاز برای دام آنان هزینه پرداخت می‌کنند. هم‌اکنون تلاش می‌کنیم تا عشایر از آب بهداشتی سالم و پایدار بهره‌مند شوند که در این راستا ۸۰ میلیارد ریال اعتبار هزینه کردیم که ۵۰۰ خانوار از آن بهره‌مند شدند با این میزان اعتبار در ۱۰ سامانه عرفی عشایر آب‌رسانی پایدار اجرا شد.
* آب‌رسانی در حوزه قشلاق به چه صورت انجام می‌شود؟
بیشترین مشکل در حوزه آب مربوط به مناطق قشلاقی است و برخی مواقع برای آب‌رسانی خانوارها به‌اجبار از رودخانه‌ها آب برداشت می‌شود زیرا که منابع آبی شامل چاه و چشمه در این سامانه‌ها کم است.
در این زمینه با مسئولان مرتبط استان گلستان جلسه‌هایی داشته‌ایم و از آنان خواسته‌ایم که آب شرب خانوارهای عشایری این استان که در فصل زمستان در آن مناطق سکونت دارند را از آب پایدار روستاهای نزدیک سامانه‌ها اختصاص دهند.
* آیا ویروس کرونا بر اقتصاد عشایر استان تأثیر داشته یا خیر؟
از زمان شیوع کرونا خدمات مربوط به مسائل حفاظت دام‌ها در خصوص پیشگیری از شیوع این بیماری توسط دامپزشکی و تأمین امنیت عشایر نیز با هماهنگی نیروی انتظامی، بسیج، فرمانداری‌ها، بخشداری‌ها شورای اسلامی شهر و روستا و پلیس‌راه انجام شد و تنها چند خانوار از این قشر مبتلابه ویروس کرونا شدند که خوشبختانه تمامی این افراد بهبود یافتند و خوشبختانه این ویروس بر اقتصاد عشایر استان تأثیر چندانی نداشته است.
با توجه به اینکه بیش از سه هزار خانوار کوچ رو عشایری در مناطق گرمسیری استان گلستان مستقر هستند هرساله مسیر مراتع قشلاقی استان گلستان تا چراگاه‌های ییلاقی خود در خراسان شمالی را به‌صورت سنتی طی می‌کردند، امسال از خودرو برای انتقال دام خود استفاده کردند که این باعث تحمیل هزینه ۱۲ میلیارد تومانی برای این خانوارها شد .
*با توجه به گرانی علوفه این اداره کل چه اقداماتی برای عشایر استان انجام داده است؟
در این مدت تمامی خواسته‌های عشایر از طریق تلفن انجام‌شده و تلاش کرده‌ایم که رفت‌وآمد این قشر را به حداقل برسانیم که توسط اتحادیه‌های عشایری ۲۰ هزار تن انواع علوفه شامل جو، کنسانتره و سبوس برای خوراک دام بین خانوارهای عشایری توزیع شد واز دامداران عشایری می‌خواهیم که برای خوراک دام از کنستانتره استفاده کنند چراکه تمامی نیازهای دام را تأمین می‌کند.
*چه تعداد پروژه عشایری در هفته دولت به بهره‌برداری می‌رسد؟
در هفته دولت در سال جاری تعداد ۹ پروژه عشایری بااعتباری بالغ‌بر دو میلیارد و ۱۸۰ میلیون تومان در حوزه‌های تأمین آب شرب، احداث و مرمت راه‌های عشایری، خط انتقال و پمپاژ آب و... به بهره‌برداری خواهد رسید که با افتتاح این پروژه‌ها ۳۷۱ خانوار از ابن خدمات بهره‌مند می‌شوند و همچنین با بهره‌برداری این تعداد پروژه برای ۲۰ نفراشتغالزایی صورت می‌گیرد.
نظر شما