هنگامه خاندوزی، بازار؛ نقش اساسی گلستان در تامین امنیت غذایی بر کسی پوشیده نیست اما این دستاورد نه تنها کمکی به توسعه نکرده بلکه یکی از عوامل فقر در استان محسوب می شود زیرا این استان دچار فقر اعتبارات و حمایت های دولتی است.
سفر سه روزه اعضای کمیسیون کشاورزی مجلس به گلستان بو ازدیدهایی که از شرق و غرب استان گلستان انجام شد بهانه ای است تا نگاهی به اقتصاد تولید محور استان گلستان به خصوص در حوزه تامین غذای مورد نیاز کشورمان نگاهی بیاندازیم.
قبل از هر چیز باید گفت مناطق کویری استان در ترکمن صحرا و خشکسالی و چالش هایی که دارد از جمله کمبود آب، کامل نبودن ظرفیت سدها به دلیل نداشتن بودجه برای علاج بخشی، دفن شدن قسمتی از این صحرا زیر انبوهی از زباله های شهرها و استان های همجوار، ایجاد سایت پسماند بدون تجهیزات کامل، ایجاد سایت تولید میگو و نبود برق و امکانات در این سفر مورد ارزیابی قرار گرفت.
پارادوکس فقر و ظرفیت
در سفر نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی به شرق گلستان، بازدیدهایی از کارخانه ها، مزرعه گردشگری توت فرهنگی، زیبایی های چشم نواز و دل انگیز مزرعه های دلند، تولیدات و فرآوری های صنایع تبدیلی، کارخانه لبنی، پسماند شهرستان آزادشهر و دیگر پروژه ها انجام شد. در این بازدیدها از غرب تا شرق و از سبزینه ترین مراتع تا بیابان های استان ظرفیت ها و قابلیت های بالقوه زیادی نهفته بود که همه فعالان مختلف به دلیل اینکه لنگ اعتبارات هستند و از سرمایه در گردشی برخوردار نیستند با حداقل ظرفیت فعال بودند.
در چند روزی که اعضای کمیسیون کشاورزی مجلس مهمان گلستانی ها بودند هوای استان مطبوع و به قول یکی از نمایندگان «سویسی» بود. مهمانان استان خشکی و آفتاب سوزان ترکمن صحرا را تجربه نکردند، بوی تعفن پسماند آزادشهر در نزدیکی شهر و روستا چندان آنها را آزرده نکرد تا بدانند مردم چه می کشند، اما آنچه مسلم بود آنها از پارادوکس ظرفیت ها و فقر متحیر بودند.
شاید برخی از نمایندگان با خود فکر می کردند گلستان با قابلیت هایی که در سطح کشور و یا خاورمیانه بی نظیر است چطور می تواند در ردیف چهار استان فقیر کشور باشد؟! شاید بتوان گفت؛ ریشه تمام این چالش ها، کمبود اعتبارات است، و حسن ختام این سفر که جلسه گفت و گوی دولت با بخش خصوصی بود، فعالان بخش اقتصادی استان از ناترازی های بانکی و نبود صنایع تبدیلی گله مند بودند.
سقف اعتبارات در گلستان پایین است
رئیس کمیسیون اقتصاد کلان اتاق بازرگانی گرگان در این جلسه عامل نجات بخش استان را داشتن یک بودجه تسهیلاتی دانست و گفت: مدیران بانک ها در گلستان دستشان بسته و سقف اعتبار در این استان پایین و تسهیلات حدود ۳۰ میلیارد تومان است.
رضا مبصری ادامه داد: خروج پول در یک زنجیره طیور با تولید ۷۰ تن گوشت مرغ در روز، ۱۵ میلیارد تومان است و در واقع ۳۰ میلیارد تومان، تسهیلات دو روز این شرکت به حساب می آید. نمی شود با دو روز تامین مالی، یک زنجیره را که گردش حسابش چهار ماه طول می کشد مدیریت کرد لذا این مسئله را دلیل عقب افتادگی تولید کنندگان می دانیم.
وی با بیان اینکه تراز نامه بانک‌ها تحت فشار بانک مرکزی است. اگر نرخ واقعی بهره ۳۰ درصد است باید اعلام و نباید مانع پرداخت تسهیلات شوند افزود: تسهیلات نمی دهد و بانک ها هم می خواهند متقاضی یک سوم تسهیلات را سپرده کند که در این صورت حداقل ۳۰ درصد هزینه تسهیلات بالا می رود و این موضوعی است که نمی توان در قیمت ها محاسبه کرد. رفع این مشکل در توان بانک های استان نیست و باید کمک ویژه ای به آنها شود.
لزوم ایجاد خط اعتباری ویژه
عدم سرمایه در گردش و کمبود سقف اعتبارات تنها مشکل زنجیره تولید نبود و علی قلی ایمانی دبیر خانه کشاورز گلستان، رمضان مقصودلو رئیس تعاونی سیب زمینی کاران و همچنین تولید کنندگان میگو و تمام فعالان بخش اقتصادی استان از بانک ها و عدم تخصیص اعتبارات ناراضی بودند.
رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی گلستان نیز خواستار بازنگری در نحوه توزیع تسهیلات بانکی و منابع مالی شد و گفت: بانک مرکزی مکلف است فرآیند اعطای تسهیلات را به نحوی اصلاح کند که نسبت تسهیلات به سپرده در مناطق محروم از جمله گلستان، طی سال‌های اجرای برنامه توسعه، حداقل ۲۰ درصد افزایش یابد.
علیرضا نورانی با تأکید بر اینکه دلایل این مطالبه روشن است، گفت: در قانون بودجه اشتغال، ۷۰ درصد منابع باید به‌صورت مساوی بین استانها توزیع شود و ۳۰ درصد باقی‌مانده براساس شاخص‌ها تخصیص یابد. بر همین اساس، برای استان گلستان درخواست تسریع در تخصیص منابع را داریم.
وی در ادامه خواستار تشکیل سریع‌تر «صندوق پیشرفته عدالت» در استانها توسط وزارت اقتصاد شد و گفت: این صندوق باید شفاف باشد و استاندار به‌عنوان رئیس هیأت امنای شورای برنامه‌ریزی، اشراف کافی بر ورودی و خروجی منابع آن داشته باشد. تاکنون فقط با یک حساب کار پیش رفته که کافی نیست.
رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی گلستان با اشاره به نقش گلستان در امنیت غذایی کشور گفت: گلستان در ۱۰ محصول راهبردی کشور رتبه اول تا سوم را دارد. ما برای توسعه پرورش ماهی در قفس به زیرساخت‌هایی مانند برق، گاز، آب، جاده و سرمایه‌گذاری نیاز داریم. اگر می‌خواهیم بخش غیردولتی را پای کار بیاوریم باید خط اعتباری ویژه داشته باشیم.
پول وارد گلستان نشود هیح بحثی فایده ندارد
نماینده مردم رامیان و آزادشهر نیز بر کمبود اعتبارات تاکید کرد و گفت: گلستان استانی کشاورزی است و اولویت و راه نجات آن نگاه ویژه به بخش کشاورزی است ما دو دهه است قربانی بی تدبیری دولت ها بودیم این استان نفعی از امنیت غذایی نبرده است، سوال من این است مگر استان های نفت خیز از عدد اعتباری استان خودشان منتفع نمی شود؟
جمشید قائم مقام تاکید کرد: دولت وضعیت خود را با گلستان مشخص کند اگر امنیت ملی با امنیت غذایی گره خورده است ما هم باید از اعتبارات ویژه برخوردار شویم.
وی با بیان اینکه تا پول وارد گلستان نشود این بحث ها فایده ای ندارد، خطاب به اعضای کمیسیون کشاورزی مجلس عنوان کرد: اگر می خواهید به گلستان کمک کنید زنجیره ارزش غذایی را حمایت کنید باید از عدد اختصاصی کشاورزی منتفع شویم و و موانع بررسی شود، دلاری هزینه می کنیم و درآمد ما ریالی است.
اگر لازم باشد ۱۰ بار دیگر به استان سفر خواهیم کرد
در این جلسه با توضیحاتی که رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس از بانک های استان خواست کاشف به عمل آمد به جز بانک کشاورزی، دیگر بانک ها آنچنان که باید به تعهدات خود در حوزه کشاورزی عمل نکردند که اینها همه ناشی از تصمیمات بالا دستی و کمبود اعتبارات برای این استان بوده است.
محمد جواد عسکری که بسیار متاثر از هدر رفتن این همه ظرفیت در گلستان بود تاکید کرد که برای حل مشکلات استان اگر لازم باشد ۱۰ بار دیگر به استان سفر خواهیم کرد و از وزیر جهاد کشاورزی و معاونانش می خواهیم پاسخگو باشند.
در سفر سه روزه ۲۰ نفر از اعضای کمیسیون کشاورزی مجلس، همه آنها به این فکر می کردند این همه قابلیت و فقر با هم سنخیتی ندارد، اما آنچه مسلم است اگر به گلستان توجه ویژه نشود این ظرفیت ها که تامین کننده امنیت غذایی است با چالش جدی مواجه خواهد شد به طوری که حتی تخصیص خط اعتباری ویژه نیز کمکی به این استان نخواهد کرد. برای همین امیدواریم تخصیص اعتبارات ملی برای توسعه استان، علاج بخشی سدها، جلوگیری از فرونشست زمین و تقویت صنایع و زنجیره های تولید هر چه زودتر انجام شود و زمانی به فکر این استان نیافتند که مصداق ضرب المثل «نوشدارو بعد از مرگ سهراب» شویم .
نظر شما