بازار؛ گروه کشاورزی: خاویار از جمله محصولات ارزشمندی است که ایران یکی از تولیدکنندگان برتر در این حوزه محسوب می شود و بخشی قابل توجهی از تولیدات خود را راهی بازارهای صادراتی می کند. بر اساس گزارشات آماری تولید خاویار در جهان به‌طور سالانه به حدود ۳۰۰ تا ۵۰۰ تن می‌رسد و مهم‌ترین کشورهایی که در زمینه تولید خاویار فعالیت دارند، عبارتند از: ایران، روسیه، چین و ایالات متحده.
ارزش ۴۹۷ میلیون دلاری خاویار صادراتی در سال ۲۰۲۳
از سوی دیگر بازار صادراتی خاویار نیز پویا است و طبق داده های آماری در سال ۲۰۲۳ ارزش کل صادرات خاویار در سال ۲۰۲۳ بیش از ۴۹۷ میلیون دلار بود است.
این در حالی است که آمارها بیانگر این است که فروش کلی خاویار صادراتی در سال ۲۰۲۳ نسبت به پنج سال قبل یعنی نسبت به سال ۲۰۱۹ که ارزش صادراتی ۴۴۳.۷ میلیون دلار بوده ۱۲.۱ درصد افزایش یافته است اما در مقایسه با ۵۰۶.۶ میلیون دلار فروخته شده در بازارهای بین المللی در سال ۲۰۲۲، به میزان ۱.۹ درصد کاهش یافته است.
آماری کلیدی بر اساس نوع خاویار
نکته قابل تامل اینکه اشکال جایگزین خاویار ساخته شده از ماهی های غیر از ماهیان خاویاری ۲۸۳.۸ میلیون دلار یا حدود ۱.۳ برابر کل خاویار سنتی صادراتی بود. در واقع درآمد حاصل از خاویار سنتی صادراتی طی دوره ۵ ساله ۷۵.۷ درصدی از سال ۲۰۱۹ شروع شده و ۷.۱ درصد از سال ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۳ رشد داشته است. فروش بین المللی خاویار جایگزین صادراتی از طریق کاهش ۷.۷ درصد در دوره پنج ساله و ۷.۷ درصد کاهش ۲۵۲ درصدی نسبت به صادرات خاویار سنتی بالاتر از یک سال قبل کاهش یافته است. فروش در سرزمین اصلی چین، ایتالیا، فرانسه، آلمان و لهستان است. در مجموع، آن صادرکنندگان پیشرو تقریباً سه چهارم (۷۳.۸٪) از فروش جهانی خاویار سنتی را ایجاد کردند.
۵ صادرکننده اصلی جایگزین خاویار با دستیابی به سه پنجم (۶۰.۲درصد) از کل جهانی خود، درصد متمرکز کمتری را در مقایسه با خاویار سنتی به خود اختصاص دادند. صادرکنندگان اصلی جایگزین های خاویار کشورهای «ژاپن، سرزمین اصلی چین، آلمان، دانمارک و سوئد» هستند.
آسیا در جایگاه دوم صادرات خاویار سنتی
از منظر قاره ای، ۵۰.۹ درصد از صادرات خاویار سنتی از اروپا بوده است که توسط تأمین کنندگان بین المللی در آسیا (۴۲.۶ درصد) دنبال می شود. درصدهای کمتری از آمریکای شمالی (۳.۸درصد)، آفریقا (۱.۷درصد)، آمریکای لاتین (یک درصد) و سپس اقیانوسیه قرار دارد.
از سوی دیگر با تمرکز بر صادرات خاویار جایگزین غیر ماهیان خاویاری، نهادهای تامین کننده پیشرو قاره ای در آسیا (۴۸.۱درصد از کل جهان)، اروپا (۴۴.۵درصد)، آمریکای شمالی (۵.۷ درصد)، آمریکای لاتین (۱.۶ درصد)، اقیانوسیه و آفریقا نیز در جایگاه های بعدی قرار دارند.
در واقع طبق داده های آماری در حوزه صادرات خاویار سنتی کشور چین با رقم زدن صادراتی به ارزش ۸۲.۷ میلیون دلار و کسب حدود ۳۸درصد از کل صادرات در جایگاه اول صادرکنندگان برتر خاویار سنتی قرار دارد. پس از آن نیز ایتالیا با صادراتی به ارزش ۲۵.۵ سهمی ۱۲درصد از کل صادرات دارد و رتبه دوم را از آن خود کرده است. همچنین
فرانسه با ثبت صادراتی به ارزش ۲۱.۸ میلیون دلار و کسب بیش از ۱۰ درصد از کل صادرات سومین صادر کننده عمده خاویار سنتی محسوب می شود.
از سوی دیگر طبق گزارشات آماری آلمان با رقم زدن صادراتی به ارزش ۱۴.۲ میلیون دلار، لهستان با ۱۳.۳ میلیون دلار، بلژیک با ۱۰.۸ میلیون دلار، ایالات متحده با ۷.۵ میلیون دلار، بلغارستان با ۵.۷ میلیون دلار، ماداگاسکار با ۳.۵ میلیون دلار، یونان با ۳.۱ میلیون دلار، دانمارک با ۲.۵ میلیون دلار، هلند با ۲.۳ میلیون دلار، لتونی با ۲.۲ میلیون دلار، ایران با ۲.۱ میلیون دلار، و اروگوئه با ۲ میلیون دلار» در جایگاه چهارم تا پانزدهم صادرات خاویار سنتی از نظر ارزش صادراتی قرار دارند. به این ترتیب از نظر ارزش، ۱۵ کشور اصلی صادراتی فوق ۹۳.۴ درصد از خاویار سنتی صادراتی جهانی را در سال ۲۰۲۳ عرضه کردند.
این در حالی است که نسبت به سال ۲۰۲۲ بیشترین دستاوردها در فروش بین المللی خاویار سنتی را بلغارستان با حدود ۱۱۲ درصد افزایش فروش قرار دارد و از آن طرف لتونی با ۲۷.۴ درصد بیشترین کاهش فروش را رقم زده اند.
اگرچه ایران در رتبه چهاردهم صادرات خاویار از نظر ارزش صادراتی قرار دارد اما در رتبه بندی که در رابطه با بالاترین میانگین قیمت صورت گرفته ایران در جایگاه اول قرار دارد؛ به این معنا که در سال ۲۰۲۳ ایران هر تن خاویار سنتی خود را ۲میلیون و ۵۱ هزار دلار به فروش رسانده است که در مقایسه با سال ۲۰۲۲ افزایش حدودا ۲۱۲ درصدی را نشان می دهد
بر اساس این گزارش اگرچه ایران در رتبه چهاردهم صادرات خاویار از نظر ارزش صادراتی قرار دارد اما در رتبه بندی که در رابطه با بالاترین میانگین قیمت صورت گرفته ایران در جایگاه اول قرار دارد. به این معنا که در این گزارش آمده است: در سال ۲۰۲۳ ایران هر تن خاویار سنتی خود را ۲میلیون و ۵۱ هزار دلار به فروش رسانده است که در مقایسه با سال ۲۰۲۲ افزایش حدودا ۲۱۲ درصدی را نشان می دهد.
بعد از آن نیز کشور فرانسه با بالاترین میانگین قیمت واحد به فروش رسانده است به طوری که به طوری که هر تن خاویار سنتی خود را به قیمت بیش از ۷۲۸ هزار دلار به فروش رسانده که رشدی ۱۰.۵ درصدی نسبت به قیمت فروش خود در سال ۲۰۲۲ داشته است.
طبق این گزارش بعد از آن نیز کشورهای «بلژیک، آلمان، اذربایجان، اسرائیل، لوکرامبورگ، یونان، اروگوئه، هنگ کنگ، جمهوری چک، ماداگاسکار، ایتالیا، چین، بریتانیا» در رتبه های بعدی قرار دارند.
بر اساس این گزارش بیشترین پیشرفت ها از نظر میانگین افزایش قیمت واحد برای خاویار سنتی عبارتند از: جمهوری چک (۸۹۳.۸ درصد افزایش نسبت به سال ۲۰۲۲)، ایران (۲۱۱.۴ درصد افزایش)، هنگ کنگ (۱۷۲.۲ درصد افزایش)، سپس یونان (۱۱۶.۸ درصد افزایش).
نظر شما