بازار؛ گروه بین الملل: اقتصاد دیجیتال طی سال های اخیر به یکی از مهمترین موضوعات حوزه اقتصاد جهانی تبدیل شده است. اگرچه به دلیل زیرساخت های لازم برای دستیابی و توسعه این نوع اقتصاد، خواستگاه آن کشورهای توسعه یافته غربی و بزرگان الکترونیک شرقی به ویژه تایوان، چین، سنگاپور، ژاپن و کره جنوبی به حساب می آید، اما میزان بهره وری اقتصاد دیجیتال و کمک به رشد توسعه اقتصادی موجب شد تا امروزه حتی کشورهایی مانند امارات یا ترکیه برای تبدیل شدن به هاب نخست اقتصاد دیجیتال منطقه دست به رقابت و سرمایه گذاری سنگین بزنند.
اما علاوه بر زیرساخت های مورد نیاز به ویژه در بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات، توسعه اقتصاد دیجیتال نیازمند دسترسی پایدار به منابع انرژی است. چراکه سرورها و شبکه سازی گسترده برای اقتصاد دیجیتال، پیش از همه نیازمند تامین برق لازم بوده و لذا نمی توان کشوری را پیدا کرد که در حوزه اقتصاد دجیتیال سرآمد محسوب شده و حال آنکه در تامین پایدار انرژی لازم برای آن دچار مشکل است!
انرژی، قلب تپنده اقتصاد دیجیتال
میزان نقش آفرینی انرژی در حوزه اقتصاد دیجیتال تا حدی است که امروزه به مهمترین شرط توسعه این نوع اقتصاد تبدیل شده است. برق، قلب تپنده بخش های مختلف مرتبط با اقتصاد دیجیتال، از هوش مصنوعی تا اینترنت اشیاء محسوب می شود. برای اثبات این مدعا، کافی است میزان مصرف برق کامپیوترهای کوآمتومی را لحاظ کرده و با یک محاسبه سر انگشتی به این نتیجه برسید که استفاده گسترده از این کامپیوترها به ویژه در بخش صنایع، چه میزان برق لازم خواهد داشت.
نشریه «انرژی کانکتز» میزان مصرف برق سایتی با ۵ هزار سرور مدرن را حدود ۱۰۰ مگاوات یا بیشتر برآورد کرده که نشان دهنده مصرف برق ۲۰ برابری به نسبت به نسل های پیشین آنها است
در بخش صنایع، می توان به مورد نسل چهارم سرورهای اطلاعاتی صنعتی اشاره کرد که به صورت گسترده در اینترنت اشیاء صنعتی (IIoT) مورد استفاده قرار میگیرند. مناطق صنعتی که از این فناوری پشتیبانی می کنند، به طور متوسط میزبان بیش از ۵ هزار سرور اطلاعاتی در وسعت یک هکتار هستند که نیازمند تامین برق پایدار و البته پر فشار است؛ موضوعی که نهادهای بین المللی بزرگی چون آژانس بین المللی انرژی (IEA) نسبت به آن هشدار داده و اعلام کرده اند که رشد چشمگیر اقتصاد دیجیتال، نیازمند تامین جدی برق است.
بنابر اعلام آژانس بین المللی انرژی تنها یک سرور موتور هوش مصنوعی پر طرفدار ChatGPT نیازمند ۲.۹ وات ساعت برق بوده و حال آنکه همین واحد در موتور جستجوی متداول گوگل تنها ۰.۳ وات ساعت انرژی نیاز دارد
نکته ای که باید به آن توجه داشت اینکه بر خلاف محصولات دیگر بخش الکترونیکی خانگی و صنعتی، مراکز داده و سرورهای نوین نیازمند تامین برق بیشتری نسبت به نسل های پشینی خود هستند. به عنوان مثال، نشریه «انرژی کانکتز» میزان مصرف برق سایتی با ۵ هزار سرور مدرن را حدود ۱۰۰ مگاوات یا بیشتر برآورد کرده که نشان دهنده مصرف برق ۲۰ برابری به نسبت به نسل های پیشین آنها است. این میزان انرژی برای تامین برق لازم برای شارژ ۳۵۰ الی ۴۰۰ هزار باتری خودروی برقی کافی است!
بنابر اعلام آژانس بین المللی انرژی تنها یک سرور موتور هوش مصنوعی پر طرفدار ChatGPT نیازمند ۲.۹ وات ساعت برق بوده و حال آنکه همین واحد در موتور جستجوی متداول گوگل تنها ۰.۳ وات ساعت انرژی نیاز دارد. بنا بر محاسبات انجان شده توسط این آژانس، تا پایان دهه جاری میلادی سرورهای اطلاعاتی نیازمند ۲۵۰ تراوات برق هستند که در حال حاضر توان تامین این میزان انرژی دستکم در کشورهای در حال توسعه وجود ندارد.
اقتصاد دیجیتال ایران، نیازمند پایداری در منابع انرژی
میزان برق تولید در نیروگاه های گازی، خورشیدی، بادی و آبی ایران حدود ۹۴ هزار مگاوات برآورد شده که البته این رقم، تنها ظرفیت اسمی بوده و به احتمال زیاد، خروجی واقعی آن کمتر از این میزان است. حال آنکه حتی با برخورداری کم از زیرساخت های مربوط به مراکز و پایگاه های داده، در حال حاضر کشور به دلیل عدم سرمایه گذاری کافی در بخش توسعه نیروگاه ها، برای تامین نیازهای ضروری نیز با مشکل مواجه است.
تحریم های اقتصادی و عدم امکان به روزرسانی نیروگاه های سیکل ترکیبی کشور بر اساس آخرین فناوری روز جهان نیز آسیبی جدی به زیرساخت های برق ایران رسانده که حتما برای توسعه اقتصاد دیجیتال، نیازمند برداشته شدن کامل این تحریم ها هستیم. چراکه حتی در صورت استفاده از خروجی اندک ظرفیت داخلی در ساخت نیروگاه، برای واردات سرور و لوازم مورد نیاز در اقتصاد دیجیتال و بهره برداری از ظرفیت های روبنایی آن مانند الحاق به بازارهای بین المللی و منطقه ای، راه اندازی واحدهای فناوری مالی مانند صرافی های رمزارزی، توسعه صنایع مرتبط با فناوری اطلاعات مانند بازار بازی های رایانه ای و نرم افزار دچار مشکل خواهیم شد.
نظر شما