پیش بینی افزایش تنش میان کشورهای اعضای اوپک

بازار، گروه بین الملل: بازار نفت در پر تنش ترین روزهای تاریخ خود قرار دارد. روزهایی که تاریخ ساز است و تمامی تحولات آن در سالهای آتی می تواند موضوع رساله های دکتری یا مطالعات مراکز تحقیقاتی باشد. روزهایی که نمی توان در مورد وضعیت  اقتصادی و بازگشت ثبات به اقتصاد دنیا پیش بینی صحیحی ارایه داد و مهمتر اینکه تمامی تحلیل گران بازار نفت از تثبیت قیمت در سطح کنونی برای آینده نسبتا طولانی صحبت می کنند. این شرایط برای سازمان اوپک و کشورهای عضو این سازمان مطلوب نیست. کشورهایی که اغلب اقتصادهای وابسته به نفت دارند و با افت قیمت نفت بودجه لازم برای تامین هزینه های جاری کشور را ندارند. اخیرا رویترز گزارشی در مورد وضعیت اوپک در این روزهای کرونایی تهیه کرده است  و به این مساله پرداخت که آیا اوپک می تواند از این روزهای سخت عبور کند و همچنان به عنوان بزرگترین کارتل نفتی در بازار باقی بماند یا خیر؟

سازمان اوپک و اعضای آن روزهای سختی در پیش دارند و باید برای تامین هزینه های کشور به منابعی به جز درآمد نفتی تکیه کنند. از طرف دیگر این وضعیت می تواند روابط اعضای اوپک را نیز تحت تاثیر قرار دهد

شرایط اوپک سخت تر می شود
برای کشورهایی که اصلی ترین و مهمترین منبع درآمد آنها از فروش نفت حاصل می شود، این روزها روزهای سختی است و برای سازمانی که مسئولیت مدیریت این بازار را دارد، شرایط پیچیده تر است. رویترز نوشت: «اوپک روزهای سخت تری را در پیش دارد زیرا از یک طرف تقاضا در بازار روند نزولی دارد و از طرف دیگر  کشورهای تازه ای مانند امریکا به جمع تولیدکنندگان اضافه شده اند. این وضعیت را می توان تهدید دوجانبه بازار نفت تعبیر کرد که می تواند روی عملکرد آن در دراز مدت اثر مخرب داشته باشد.»

بلومبرگ هم در گزارش مجزایی نوشت: «بررسی های ما نشان داده است که شوک هایی که در گذشته روی میزان تقاضای نفت اثر داشته است، تغییراتی پایدار در رفتار مصرف کننده ایجاد کرد و این بار هم شرایط مشابه قبل است. بنابراین منطقی ترین پیش بینی این است دیگر تقاضای نفت به سطحی که قبل از همه گیری کرونا وجود داشت باز نخواهد گشت. البته یک پیش بینی خوش بینانه هم این است که برای رسیدن به سطح قبلی بالغ بر ۱۰ سال زمان نیاز است که البته با توجه به واقعیتهای حاکم بر اقتصاد دنیا از جمله سرمایه گذاریهای انجام شده در انرژی های پاک و تولید انرژی های پاک  در جهان، تحقق این پیش بینی بسیار دور از انتظار است.»

بنابراین پیش بینی ها سازمان اوپک و اعضای آن روزهای سختی در پیش دارند و باید برای تامین هزینه های کشور به منابعی به جز درآمد نفتی تکیه کنند. از طرف دیگر این وضعیت می تواند روابط اعضای اوپک را نیز تحت تاثیر قرار دهد.

اوپک روزهای سخت تری را در پیش دارد زیرا از یک طرف تقاضا در بازار روند نزولی دارد و از طرف دیگر  کشورهای تازه ای مانند امریکا به جمع تولیدکنندگان اضافه شده اند. این وضعیت را می توان تهدید دوجانبه بازار نفت تعبیر کرد

افزایش تنش در روابط اوپکی ها چالش آفرین خواهد بود
در اینکه تنش در داخل سازمان بالا می گیرد شکی نیست ولی مساله مهم این است که آیا اوپک می تواند این تنشها را مدیریت کند یا خیر. بررسی وضعیت این سازمان طی ۶۰ سال اخیر نشان داده است که بازار نفت همیشه با چالشهای زیادی روبرو بوده است و همیشه توانسته از بحران به سلامت عبور کند. اما به تعبیر رویترز این بحران با بحران های قبلی تفاوت های زیادی دارد و ممکن است پتانسیل زیادی برای ایجاد تغییرات جدی در ساختار اوپک و روابط اعضای این سازمان داشته باشد.

چاکیب خلیل وزیر نفت کشور الجزایر برای بالغ بر یک دهه که تا کنون دو بار هم ریاست سازمان اوپک را بر عهده داشته است بر این باور است وضعیت کنونی بازار نفت می تواند در روابط کشورهای عضو این سازمان اختلال ایجاد کند. وی در این مورد به بلومبرگ گفت: «انتظار می رود هر یک از اعضا تلاش کنند تا سهم خود در بازار را حفظ کنند یا سهمشان را در این بازار. تازه افزایش دهند. در این فضا احتمال می رود روابطی که پیشتر بین اعضا بود  تغییر کند. البته طی سالهای اخیر تلاش برای تغییر معادلات بازار نفت شروع شده است و امریکا در این قضیه پیشگام بود. این کشور از زمانی که توانست تولید نفت خود را افزایش دهد، مستقیم در بازار نفت دخالت کرد، روابطش را با برخی از کشورها کاهش داد و روابط تازه ای با کشورهای دیگر برقرار کرد. امریکا قراردادهای زیادی با هند بست و تلاش کرد تا با روسیه ارتباط بیشتری داشته باشد. در سالهای آتی هم از این دست تغییرات در بازار نفتی دنیا زیاد خواهیم دید.»

یکی دیگر از نمایندگان اوپک که خواست نامش فاش نشود به رویترز گفت: «به نظر می رسد سالهای آتی سالهای پر تنشی در اوپک باشد زیرا هم تنش در میان اعضا افزایش خواهد یافت و هم کشورهای خارج از این سازمان مانند روسیه و امریکا در بازار نقت نقش پر رنگ تری ایفا خواهند کرد. این دوره گذر می تواند تعیین کند که آینده بازار نفت دنیا چگونه است ولی نکته مهم اینجاست که هم سازمان اوپک و هم بازار نفت می تواند از این بحران عبور کند و به اقتدار به کارش ادامه دهد. همانطور که بحران های قبلی را به خوبی پشت سر گذاشته است.»

 به نظر می رسد سختی های این سال دامن سازمان اوپک را هم خواهد گرفت و می تواند بستر ساز تغییرات بزرگی برای این سازمان بزرگ و مهم در دنیا شود.