بازار؛ گروه استانها: سال گذشته طرح خرید حمایتی زعفران باهدف جلوگیری از کاهش قیمت این محصول، از هشتم آبان ماه تا ۳۰ آذر در مراکز خرید تعاون روستایی خراسان رضوی با برپایی ۱۸ مرکز خرید در ۱۷ شهرستان آغاز شد.
بر اساس این طرح محصول زعفران کاران خراسان رضوی در قالب «طرح خرید حمایتی زعفران» در چهار نوع شامل زعفران نگین، محصول شبه نگین، زعفران پوشال درجه‌یک و محصول پوشال معمولی سطح‌بندی شد.
گفتنی است بر اساس این سطح‌بندی، هر کیلوگرم محصول زعفران نگین به قیمت ۱۰۵ میلیون ریال، «شبه نگین» ۹۵ میلیون ریال،«پوشال درجه‌یک» ۹۰ میلیون ریال و زعفران «پوشال معمولی» ۸۲ میلیون ریال از کشاورزان خریداری و مقرر شد تا تسویه‌حساب با کشاورزان نیز بر اساس چک‌لیست‌های ارسالی توسط اداره تعاون روستایی شهرستان‌ها انجام شود.
بنا بر وعده مسئولان اگرچه قرار بر این بود که طی ۷۰ روز مطالبات کشاورزان پرداخت شود اما تسویه‌حساب قطره‌چکانی که حالا به تابستان سال ۹۹ نیز رسیده موجب شد تا چندین بار کشاورزان دست به شکایت برده و خواستار رسیدگی به این مشکل شوند.
نبود بودجه برای پرداخت پول زعفران کاران از طرف دولت بارها کشاورزان تربت‌حیدریه را به مقابل فرمانداری کشاند تا شاید بتوانند وجه محصول فروخته شده خود را نقد کنند
در حال حاضر اگرچه با بیش از پنج هزار نفر از این تعداد کشاورزان تصفیه‌حساب کامل ۱۰۰ درصدی شده و با حدود چهار هزار کشاورز دیگر نیز تاکنون ۷۳ درصد تصفیه‌شده اما هنوز به‌طور کامل زعفران کاران پول خود را دریافت نکردند.
قطب تولید زعفران
سالانه ۲۰۰ تن محصول از ۸۴ هزار هکتار مزارع زعفران ایران برداشت می‌شود که ۷۸ درصد از این حجم تولید زعفران محصول مزارع خراسان رضوی است.
در حال حاضر استان خراسان رضوی بیش از ۸۴ هزار هکتار اراضی زیر کشت زعفران دارد که حدود ۱۲۰ هزار خانوار به کشت این محصول مشغول هستند و از این میزان ۴۰ تا ۵۰ هزار خانوار در منطقه تربت‌حیدریه به این کار اشتغال دارند.
میزان تولید زعفران در ایران به‌خصوص خراسان رضوی و منطقه تربت‌حیدریه به‌عنوان قطب تولید طلای سرخ در جهان با ۳۰۰ تن برداشت زعفران خشک حدود ۹۰ درصد است و کشورهای افغانستان و اسپانیا با تولید مجموع شش تن، کمتر از ۱۰ درصد تولید این محصول را به خود اختصاص داده‌اند.
بیشترین زعفران جهان با سه هزار سال سابقه در شهرستان‌های تربت‌حیدریه، زاوه، گناباد، کاشمر، رشتخوار و مه‌ولات واقع در جنوب استان خراسان رضوی تولید می‌شود.
عذرخواهی مسئولان
در این رابطه رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی در پاسخ به مشکلات پیش‌آمده به بازار می‌گوید: در خصوص پرداخت طلب زعفران کاران من از کشاورزان و زعفران کاران عذرخواهی می‌کنم.
محمدرضا اورانی بابیان اینکه ما با اعتماد مردم حدود ۶۸ تن و ۸۳۴ کیلوگرم زعفران را در قالب طرح حمایتی خرید کردیم و تمام تلاش ما این بود که این ۶۴۰ میلیارد را قبل از عید به کشاورزان بدهیم اظهار می‌کند: متأسفانه در پرداخت تسهیلات که باید به‌موقع توسط بانک‌ها به سازمان تعاون روستایی صورت می‌گرفت، مشکلاتی پیش آمد روند تسویه‌حساب را با مشکل و تأخیر مواجه کرد.
از تعداد ۹ هزار و ۵۰۲ نفری که زعفران خریداری کردیم، تا چهار کیلو و ۸۵۰ گرم تسویه‌حساب شده و اکنون تمام هم‌وغم ما این است که این ۱۶۷ میلیارد تومان را نیز با گرفتن تسهیلات از بانک پرداخت کنیم
وی با اشاره به این موضوع که ۴۷۰ میلیارد تومان از بدهی زعفران کاران پرداخت‌شده است یادآور می‌شود: در این راستا توانستیم بالغ‌بر ۴۷۰ تا ۴۸۰ میلیارد تومان را پرداخت کنیم که مبلغ ۱۶۷ میلیارد تومان نیز باقی‌مانده است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی با اشاره به اینکه از تعداد ۹ هزار و ۵۰۲ نفری که زعفران خریداری کردیم، تا چهار کیلو و ۸۵۰ گرم تسویه‌حساب شده و اکنون تمام هم‌وغم ما این است که این ۱۶۷ میلیارد تومان را نیز با گرفتن تسهیلات از بانک پرداخت کنیم.
اورانی اظهار می‌کند: شیوع ویروس کرونا نیز در تجارت محصولات کشاورزی تأثیر گذاشت، بدین‌صورت که هفت درصد در مصرف بخش کشاورزی و حدود ۱۰ درصد در تجارت محصولات کشاورزی تأثیر منفی داشته و لذا این بیماری و تبعات ناشی از آن در بازار برای هیچ شخصی قابل پیش‌بینی نبود.
عرضه زعفران در بورس
در همین رابطه مدیرکل تعاون روستایی استان خراسان رضوی نیز بابیان اینکه خریدهای حمایتی برحسب ضرورت در بخش‌هایی که تولید بالا بوده برای حمایت از تولید کننده در دستور کار قرار می گیرد به بازار گفت: خرید حمایتی به این شکل است که ما خرید را انجام می‌دهیم و دولت تأمین اعتبار می‌کند.
ایرج ناصری‌مقدم بابیان اینکه در سال گذشته خرید حمایتی زعفران و گوجه‌فرنگی را داشتیم ادامه داد: در ابتدا ۳۰ درصد مبلغ خرید را حدود دو تا سه ماه پرداخت می‌کنیم و بعد از فروش محصول، باقی مطالبات کشاورز پرداخت می‌شود.
وی در پاسخ به این شایعه که گفته می‌شود دولت و جهاد کشاورزی زعفران را صادر کرده و فروخته است توضیح داد: این در حالی است که تنها یک ماه است که مجوز فروش زعفران صادرشده و فروش آن از طریق تالار بورس زیر نظر دولت انجام می‌گیرد.
بدهی ۶۴۰ میلیارد تومانی دولت به زعفران‌کاران
مدیرکل تعاون روستایی استان خراسان رضوی میزان بدهی دولت برای زعفران را ۶۴۰ میلیارد تومان عنوان کرد و گفت: تاکنون در رده نیم کیلو تا ۴.۸ کیلوگرم، به میزان ۱۰۰ درصد و از ۴.۸ کیلوگرم به بالا، ۷۳ درصد بهای زعفران پرداخت‌شده است.
ناصری مقدم ادامه داد: البته کمتر از یک ماه است که برای فروش برنامه‌ریزی و مجوزها صادرشده که مجوز فروش با سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران است.
شیوع ویروس کرونا در تجارت محصولات کشاورزی تأثیر گذاشت، بدین‌صورت که هفت درصد در مصرف بخش کشاورزی و حدود ۱۰ درصد در تجارت محصولات کشاورزی تأثیر منفی داشته و لذا این بیماری و تبعات ناشی از آن در بازار قابل پیش‌بینی نبود
وی اظهار کرد: تاکنون ۱۰ تن از زعفران در تالار بورس ارائه‌شده و به فروش رسیده و ما قسمت اعظم این ۱۰ تن را تحویل داده که فروش نیز به‌صورت ۱۰ درصد نقدی و مابقی با ارائه ضمانت‌نامه بانکی و تضمین مخصوص خود است که به‌صورت شش‌ماهه تسویه می‌شود.
اعتبار بلوکه‌شده
در همین حال نماینده تربت‌حیدریه، مه ولات و زاوه در مجلس شورای اسلامی از آزادسازی اعتبار یک هزار میلیارد ریالی برای پرداخت بخشی از مطالبات زعفران کاران استان خراسان رضوی خبر داد.
محسن زنگنه در ای رابطه اظهار کرد: برای تأمین منابع به‌منظور پرداخت مطالبات زعفران کاران ،مجوز خط اعتباری به میزان یک هزار میلیارد ریال از بانک مرکزی گرفته شد تا در اختیار بانک کشاورزی برای تخصیص و پرداخت به‌عنوان مطالبات کشاورزان گذاشته شود.
وی بیان کرد: این خط اعتباری حدود دو هفته پیش‌گرفته شد و قرار بود این مبلغ بلافاصله به‌حساب سازمان تعاون روستایی واریز شود اما در پیگیری‌های انجام‌شده مشخص شد سازمان تعاون روستایی پیش‌ازاین تسهیلاتی را از بانک کشاورزی گرفته که بازپرداخت آن به تعویق افتاده لذا بانک مذکور نیز تا زمان تعیین تکلیف بازپرداخت این تسهیلات، از جریان افتادن اعتبار هزار میلیارد ریالی برای پرداخت به زعفران کاران جلوگیری کرد و این موضوع به تسویه‌حساب با زعفران کاران در سال جدید دامن زد.
وی اظهار کرد: در همین راستا با اشاره به برگزاری جلسه‌ای با معاون وزیر جهاد کشاورزی مقرر شد در هماهنگی با بانک کشاورزی طبق تفاهمی این بانک فعلاً بحث تسهیلات تعویق افتاده را در موضوع این خط اعتباری دخالت ندهد و این مبلغ را به‌حساب سازمان تعاون روستایی واریز کند.
نظر شما