علی میرزایی؛ بازار: صنعت خودرو چین طی سال های اخیر جهش چشمگیری را تجربه و به عنوان یکی از تولیدکنندگان خودرو ارزان قیمت در دنیا شناخته می شود؛ این کشور اکنون پیشتاز فناوری و نوآوری در سطح جهانی است. خودروسازان چینی در دنیا محصولات برقی ارزان قیمتی تولید می کنند که در حال حاضر هیچ خودروسازی توان رقابت قیمتی با آن ها را ندارد. شرکت هایی مانند «بی وای دی» نماد این تحول هستند که با ترکیب سرعت، جسارت و کنترل کامل بر زنجیره تامین، از بسیاری از قطع سازان و خودروسازان بزرگ اروپایی و آمریکایی پیشی گرفتند.
صنعت خودروی چین آرزوهای بزرگ دارد، از همین رو خودروسازان این کشور نسبت به «خرید خودروسازان آلمانی» اعلام آمادگی کردند. باتوجه به اینکه برخی از خودروسازان آلمانی مانند «مرسدس بنز» و «فولکس واگن» روبه افول هستند، چینی ها تلاش دارند تا امکانات و کارخانه های این دو برند مشهور را خریداری کنند. صنعت خودرو و شرکت فولکس واگن مدت ها نماد قدرت صنعتی آلمان بوده است، اما اکنون با تهدید ناشی از رکود اقتصادی جهانی که تقاضا را کاهش و گذار به فناوری‌های سبز را دشوار کرده است، مواجه هستند. با فرض خرید خودروسازان آلمانی توسط چینی ها، چین فرصت تولید خودرو در آلمان برای فروش در اروپا را به دست خواهد آورد. به بیانی دیگر خودروسازان چین این امکان را خواهند داشت که از پرداخت تعرفه های اتحادیه اروپا برای خودروهای برقی ساخت کشورش در امان باشد؛ این موضوع می تواند تهدید بیشتری برای رقابت پذیری تولیدکنندگان اروپایی ایجاد کند.
یکپارچگی و تسلط زنجیره تامین چین به اجزا و قطعات کلیدی خودروهای برقی مانند باتری، نیمه هادی ها و موتورهای الکتریکی اصلی ترین عامل موفقیت چینی ها در ساخت خودروهای برقی است
عوامل کلیدی موفقیت صنعت خودروی چین
سرعت و چابکی نخستین مولفه بی نظر چینی ها در عرضه خودروهای جدید برقی است، این پارامتر را می توان نقطه قوت اصلی چینی ها اعلام کرد. به عنوان مثال بی وای دی بارها با عرضه سریع مدل های جدید فراتر از انتظارات عمل کرده است. در مقابل، خودروسازان غربی مانند تولیدکنندگان آلمانی اغلب به دلیل فرآیندهای طولانی توسعه با تاخیر مواجه می شوند.
نوآوری و برندینگ یکی دیگر از عوامل موفقیت شرکت های چینی است، فناوری به ابزار نمایش قدرت مهندسی و جلب توجه بازارهای جهانی برای خودروسازان این کشور تبدیل شده است. نمونه بارز این رویکرد، توسعه خودروهایی با قابلیت های خاص مانند سوپراسپرت‌هایی (U۹) است که می توانند از روی چاله ها بپرند. چنین نوآوری هایی نه تنها مهارت فنی بلکه توانایی بازاریابی موثر را نشان می دهد.
یکپارچگی و تسلط زنجیره تامین چین به اجزا و قطعات کلیدی خودروهای برقی مانند باتری، نیمه هادی ها و موتورهای الکتریکی اصلی ترین عامل موفقیت چینی ها در ساخت خودروهای برقی است. برخلاف همتایان غربی که اغلب با اختلالات زنجیره تامین مواجه هستند، شرکت های چینی این عناصر حیاتی را در داخل تولید و گلوگاه ها را حذف کردند.
برخلاف مشتریان بازار خودروهای آمریکایی و اروپایی که اغلب وفاداری بالایی نسبت به برندهای معتبر دارند، خریداران جوان تر چینی بیشتر بر کیفیت محصول به جای اعتبار برند توجه دارند
رفتار مصرف کننده در بازار داخلی چین
مشتریان بازار خودرو چینی علاوه بر قیمت مناسب به هماهنگی خودرو با نیازهای روزمره شان اهمیت می دهند. این رویکرد سبب جذابیت خودروهای گران قیمت در صورت ارائه کیفیت و عملکرد مناسب نیز شده است. بازار چین نسبت بالایی از پذیرندگان اولیه فناوری دارد؛ حدود ۵۰ درصد مصرف کنندگان چینی تمایل دارند فناوری های جدید حتی در مراحل آزمایشی را امتحان کنند. این امر فضای رقابتی شدیدی ایجاد کرده که خودروسازان را به نوآوری مداوم مجبور می کند.
برخلاف مشتریان بازار خودروهای آمریکایی و اروپایی که اغلب وفاداری بالایی نسبت به برندهای معتبر دارند، خریداران جوان تر چینی بیشتر بر کیفیت محصول به جای اعتبار برند توجه دارند. این انعطاف پذیری فرصتی برای شرکت های جدید فراهم کرده تا با ارائه ارزش بهتر سهم بازار را تصاحب کنند.
چالش ها برای خودروسازان غربی
ساختارهای سازمانی سختگیرانه در خودروسازان غربی مانع نوآوری سریع آن ها شده است. تغییر فرهنگ سازمانی برای انطباق با شرایط جدید ضروری است. از سوی، چرخه های طولانی طراحی و توسعه محصولات فعلی دیگر پاسخگوی نیاز بازار نیستند. به عنوان مثال، برند ولوو مجبور شد زمان طراحی محصولاتش را کاهش دهد تا بتواند در بازار چین رقابت کند.
بسیاری از برندهای غربی اهمیت تجربه داخل خودرو برای مشتریان بازار خودرو چینی را دست کم گرفتند. شرکت هایی مانند Zeekr استانداردهای جدیدی در طراحی داخلی لوکس و ویژگی‌های فناورانه تعیین کردند.
Zeekr نمونه ای موفق از تطبیق با بازار چین است. این شرکت طی ۴ سال ۸ مدل خودرو روانه بازار کرده و فرآیند طراحی، برندینگ و توسعه محصول را یکپارچه ساخته است. مدل هایی نظیر Zeekr ۰۰۱ FR کیفیت داخلی قابل مقایسه با سوپراسپرت های اروپایی ارائه می دهند، در حالی که مدل Zeekr ۰۰۹ MPV مفهوم لوکس بودن را بازتعریف کرده است.
اگر متولیان صنعت خودرو کشور نتواند سریعا برنامه ای جامع برای نجات خودروسازان تدوین کند، خطر حذف کامل این صنعت در کشور بسیار جدی خواهد بود
پیامدها برای صنعت خودروی ایران
در حالی که صنعت خودروی چین با سرعت قابل توجهی در حال پیشرفت و حتی صنعت آلمان را تحت شعاع قرار داده است، صنعت خودروی ایران همچنان گرفتار بی برنامگی است. فقدان سرمایه‌گذاری کافی در تحقیق و توسعه، ضعف مدیریتی و عدم وجود سیاست گذاری راهبردی سبب شده تا فرصت رقابت و تداوم داخلی سازی در کشور محدود شده است.
باتوجه به علاقه فراوان خودروسازان داخلی به مونتاژ محصولات چینی که اغلب خودروهای درجه یک نیستند، سبب اتلاف سرمایه و زمان در دست یابی به فناوری های جدید شده است. متولیان صنعت خودرو در کشور باید با تدوین استراتژی کلی خودروسازان چینی که به آسانی وارد بازار داخل شدند را وادار به انتقال تکنولوژی کند. برخلاف خودروسازان چینی که منابع مالی، فناوری پیشرفته و چشم نداز جهانی دارند، خودرو داخلی فاقد برنامه ریزی بلند مدت و سیاستگذاری جامع هستند.
تحولات صنعت خودروی چین نشان دهنده تغییری بنیادی در مفاهیم فعلی تولید و نوآوری است. سرعت عمل، نوآوری جسورانه و تمرکز به تجربه مشتری اکنون نه تنها مزیت بلکه ضرورتی اجتناب ناپذیر برای رقابت های جهانی است. اگر متولیان صنعت خودرو کشور نتواند سریعا برنامه ای جامع برای نجات خودروسازان تدوین کند، خطر حذف کامل این صنعت در کشور بسیار جدی خواهد بود.
نظر شما