روسیه نفوذش را از طریق پروژه های هسته ای گسترش می دهد|فناوری هسته ای روسی مشتری پسند است

بازار؛ گروه بین الملل: «مراد سامدوف» در مقاله ای که در سایت آذربایجان نیوز منتشر شد به تحلیل سیاست های هسته ای روسیه پرداخت و نوشت:

روسیه در حال تقویت چشمگیر ردپای جهانی خود در زمینه انرژی هسته ای است و از این منبع استراتژیک برای ارتقای جایگاه بین المللی خود استفاده می کند. در جهانی که با مسائل فوری مانند توسعه پایدار، امنیت انرژی و ضرورت کاهش انتشار گازهای گلخانه ای دست و پنجه نرم می کند، انرژی هسته ای به عنوان سنگ بنای رویکرد مسکو ظاهر شده است.

همانطور که «بوریس تیتوف»، نماینده ریاست جمهوری روسیه برای همکاری های بین المللی در توسعه پایدار اشاره کرد، بیش از 10 واحد انرژی هسته ای روسیه در کشورهای مختلف در سراسر جهان در حال ساخت است. این امر روسیه را به عنوان یک بازیگر کلیدی در صنعت هسته ای با پتانسیل تغییر چشم‌انداز انرژی جهانی معرفی می‌کند. در میان تحریم‌های گسترده که دسترسی روسیه به فناوری و بازارهای غربی را محدود می‌کند، انرژی هسته‌ای به عنوان سنگ بنای دستور کار اقتصادی و ژئوپلیتیکی آن ظاهر شده است. روسیه با سرمایه گذاری هنگفت در این بخش، نه تنها به دنبال تضمین منافع اقتصادی است، بلکه اهرم ژئوپلیتیکی خود را نیز تقویت می کند. پروژه‌هایی در اقتصادهای رو به رشد سریع مانند بنگلادش، چین، مصر، هند، ایران و ترکیه در حال انجام است که نشان‌دهنده تعهد مسکو به تحکیم روابط با بازیگران کلیدی جهانی است.

پروژه‌هایی در اقتصادهای رو به رشد سریع مانند بنگلادش، چین، مصر، هند، ایران و ترکیه در حال انجام است که نشان‌دهنده تعهد مسکو به تحکیم روابط با بازیگران کلیدی جهانی است

رویکرد روسیه به مشارکت‌های بین‌المللی انرژی هسته‌ای منحصربه‌فرد است و مجموعه‌ای از خدمات را ارائه می‌دهد که از ساخت نیروگاه‌های هسته‌ای (NPP) تا نگهداری طولانی‌مدت و تامین سوخت آن‌ها را شامل می‌شود. این استراتژی وابستگی پایدار به تخصص و منابع روسیه را ایجاد می کند و به مسکو نفوذ قابل توجهی در کشورهای شریک را می دهد.

یکی از برجسته‌ترین نمونه‌ها، نیروگاه هسته‌ای آکویو Akkuyu ترکیه است که به عنوان پروژه ای شاخص و نمادی از عمق مشارکت استراتژیک بین دو کشور است. این پروژه به روسیه اجازه می دهد تا کنترل کامل بر تاسیسات هسته ای را حفظ کند. آکویو علاوه بر تقویت امنیت انرژی ترکیه، نشان دهنده یکپارچگی اقتصادی عمیق تر بین آنکارا و مسکو است که بر نقش انرژی هسته ای در تقویت روابط دوجانبه تاکید می کند.

چشم انداز انرژی جهانی به دلیل نیاز فوری به کاهش انتشار کربن و اطمینان از تامین انرژی قابل اعتماد در حال تحول است. انرژی هسته ای به طور فزاینده ای به عنوان یک راه حل پایدار برای این چالش ها تلقی می شود. بر اساس گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی (IAEA)، پیش بینی می شود که تولید انرژی هسته ای در سراسر جهان تا سال 2050 به میزان 155 درصد افزایش یابد.

با وجود فشار اتحادیه اروپا برای قطع روابط با مسکو، مجارستان با اشاره به اهمیت حیاتی استقلال انرژی به همکاری با روسیه ادامه می دهد. چنین پروژه‌هایی بر تسلط روسیه تأکید می‌کنند - با بیش از یک سوم رآکتورهای جدید در حال ساخت در سطح جهان که شامل فناوری روسیه است. این رهبری نفوذ مسکو را در شکل دادن به آینده انرژی جهانی تقویت می کند.

کشورهای اروپای شرقی با راکتورهای دوران شوروی به دنبال تامین کنندگان سوخت جایگزین هستند تا وابستگی خود را به فناوری های روسی کاهش دهند

در حالی که روسیه جای پای خود را در بازارهای جهانی انرژی هسته ای عمیق تر می کند، کشورهای غربی فعالانه برای مقابله با نفوذ آن تلاش می کنند. در می 2024، ایالات متحده آمریکا واردات اورانیوم غنی شده روسیه را ممنوع کرد، اقدامی که برای تضعیف نفوذ اقتصادی و ژئوپلیتیکی مسکو طراحی شده بود. در همین حال، کشورهای اروپای شرقی با راکتورهای دوران شوروی به دنبال تامین کنندگان سوخت جایگزین هستند تا وابستگی خود را به فناوری های روسی کاهش دهند.

با این حال، این تلاش ها با موانع قابل توجهی روبرو هستند. در اتحادیه اروپا، اختلافات داخلی به طور فزاینده ای آشکار می شود. کشورهایی مانند مجارستان و اسلواکی با این استدلال که چنین اقداماتی تهدیدی مستقیم برای امنیت انرژی آنها است، در برابر تحریم‌هایی که انرژی هسته‌ای روسیه را هدف قرار می‌دهد، مقاومت کرده‌اند. «دان یورگنسن»، کمیسر انرژی اتحادیه اروپا خواستار بازنگری در زنجیره تامین سوخت هسته‌ای این اتحادیه برای به حداقل رساندن وابستگی به روسیه شده است، اما اجرای چنین تغییراتی به سال‌ها سرمایه‌گذاری و منابع مالی قابل توجه نیاز دارد.

روسیه که از تحریم‌های غرب دلسرد نشده، در حال بررسی فرصت‌ها در بازارهای نوظهور است تا پایگاه مشتریان خود را متنوع کند. توافقات اخیر با کشورهایی مانند بورکینافاسو نشان دهنده قصد مسکو برای گسترش نفوذ خود در آفریقا است. به طور مشابه، مذاکرات با مالزی منعکس کننده علاقه فزاینده به پذیرش انرژی هسته ای به عنوان بخشی از اهداف توسعه پایدار است.

اهمیت انرژی هسته ای نیز موضوع اصلی COP29 بود که در آذربایجان برگزار شد. این کنفرانس بر نقش فزاینده انرژی هسته ای در رسیدگی به چالش های انرژی جهانی تاکید کرد. نمایندگان ایالات متحده نسبت به افزایش نفوذ روسیه و چین در این بخش ابراز نگرانی کردند. «جیک لوین»، مشاور انرژی ایالات متحده آمریکا با تاکید بر تشدید رقابت برای تسلط بر بازارهای انرژی هسته ای، وضعیت را تحت عنوان «چالش ژئوپلیتیکی مهم» توصیف کرد.

فناوری های هسته ای روسیه به دلیل قابل اعتماد بودن و مقرون به صرفه بودن در مقایسه با جایگزین های غربی، برای اقتصادهای نوظهور جذابیت خاصی دارد

فن آوری های هسته ای روسیه به دلیل قابل اعتماد بودن و مقرون به صرفه بودن در مقایسه با جایگزین های غربی، برای اقتصادهای نوظهور جذابیت خاصی دارد. این مزایا روسیه را قادر ساخته است تا حتی در مواجهه با چالش‌های لجستیکی و ژئوپلیتیکی، قراردادهای خود را تضمین کند. با این حال، تحریم ها و پیچیدگی های حفظ شهرت آن به عنوان یک شریک قابل اعتماد همچنان موانعی را ایجاد می کند.

باید گفت موفقیت روسیه در تضمین قراردادهای جدید، مقاومت این کشور را نشان می دهد. توانایی ارائه راه حل های جامع - از تامین مالی و ساخت و ساز گرفته تا تامین سوخت- راه حل یک مرحله ای را برای کشورهای شریک فراهم می کند که تعداد کمی از رقبا می توانند با آن مقابله کنند. این رویکرد کل نگر نه تنها منافع اقتصادی برای روسیه ایجاد می کند، بلکه جایگاه ژئوپلیتیکی آن را نیز تقویت می کند.

تمرکز روسیه بر انرژی هسته ای بر استراتژی بلندمدت این کشور برای مرتبط ماندن در صحنه جهانی تاکید دارد. مسکو با استفاده از تخصص خود در این بخش، خود را به عنوان یک شریک ضروری برای کشورهایی که به دنبال راه حل های انرژی پایدار و ایمن هستند، قرار می دهد. پروژه‌ها در آسیا، آفریقا و اروپا نشان می‌دهند که روسیه انرژی هسته‌ای را نه تنها به عنوان یک منبع درآمد، بلکه به عنوان ابزاری حیاتی برای پیشبرد جاه‌طلبی‌های ژئوپلیتیکی خود می‌بیند.

با وجود تحریم ها و رقابت فزاینده از سوی شرکت های غربی و چینی، روسیه همچنان به گسترش نفوذ خود در بازار جهانی انرژی هسته ای ادامه می دهد. این استراتژی به مسکو اجازه می دهد تا برنامه های انرژی کشورهای شریک را شکل دهد و در عین حال نقش خود را به عنوان یک بازیگر کلیدی در رسیدگی به چالش های انرژی و زیست محیطی جهان تقویت کند.